logo

De Vonder Homepagina


Selecteer een deel waar je informatie over wil weten


Laarbroek

In de inleiding is de naamgeving van Laarbroek al toegelicht als zijnde afgeleid van een vochtige al dan niet beboste plek. Laarbroek is een sinds lange tijd bewoond deel van Asten getuige de vermelding van de Laerbroeckse tiende welke wordt genoemd in een document uit 16091:

Akte van overdracht, verleden voor schepenen 's-Hertogenbosch, door Martien Fabri in Helmond aan Bernard van Merode, heer van Asten, van gehele korentiende en smaltiende in Asten 'De Boshuijsense Tiende', bestaande uit 4 klampen, Op Hoesden, Loverbosch, Middeltiende en Laarbroek, leenroerig aan heer van Asten, welke tiende hem op 7 november 1709 was overgedragen door Rodolf van Boshuijsen, zoon Willem van Boshuijsen en Maria van Berkel, mede namens kinderen van overleden broer Arnt van Boshuijsen en door Willem van Boshuijsen, zoon Willem van Boshuijsen en Maria van Berkel, dochter Mathijs van Berkel, met kopie uit 1778; datering 1609.

01

Wie er precies woonden aan het Laarbroek valt op te maken uit de lijst van ingezetenen bij de misoogsten van 1737, 1738 en 1739:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 170; 29-12-1739:
Specifique lijste ofte memorie geformeert door schepenen en secretaris van Asten volgens het opgeven van de ingesetenen van Asten van soodanige als de ingesetenen van Asten geleeden hebben vant verhagelen van koorn op de 13e july en afwayen van de boekweyt op den 15e augustus 1737 wanneer het koorn en boekweyt rijp was. Alsmede van de menigvuldige swaare regen die gevallen is in de voorschrevene jaare 1737, 1738 en 1739 waardoor de weylanden geheel onder water gestaan hebben en het gras en hoy daardoor veel bedorven en verdronken is geworden door hetwelke veel runtvee en schapen bedorven en gestorven sijn, alsoo deselve op leege en natte weyen haar voedsel hebben moeten haalen, welk verdronken gras en hoy dat bedorven was in de wintertijden hebben moeten eeten. Mitsgaaders vant bevriezen van de boekweyt in desen jaaren 1739, tusschen de 15e en 16e juny allent welke schaade de navolgende ingeseetenen hebben opgegeven en getaxeert onder presentie vant selve ten allen tijde, des gerequireert werdende, met solemneele eede sullen bevestigen soo en gelijk bij of agter ider sijn naam is uytgetrocken en hierna is volgende te Laarbroek:

Naam Huis Omschrijving Vergoeding
Jan Teunis Jelis 7 ƒ 41,-
Jan Peter Roymans 8 ƒ 60,-
Peter Hendriks 9a ƒ 16,-

Aldus dese lijste gemaakt en geformeert in voege als vooren volgens het opgeven der ingesetenen onder presentie van eede dat deselve de ongelucken en schaaden gehadt hebben, soo en gelijk agter ider sijnen naam staat aangeteekent en tot een som is getaxeert na ider sijn beste kennis. Wijders verklaaren wij ondergeteekende schepenen van Asten, op den eed ten aanvank van onser bediening gedaan dat de ingesetenen alhier wegens het verhagelen van koorn, afwayen en bevriesen van de boekweyt, sterven van een menigte beesten en schapen, verdrinken van hoy, gras, koorn en andere vrugten als int hooft deeser lijst, seer veelen groote schaade geleeden hebben en vooral in dese jaare, alsoo den ingesetenen alhier den grooten reegen die er is gevallen als anders op sijn best maar eene halve oogst gehadt hebben waardoor deselve buyten staat geraakt sijn om haar verschulde 's lants- en dorpslasten te konnen opbrengen en betaalen waardoor de ingesetenen dagelijks veele schaade en executiecosten moeten ondergaan. In teeken der waarheyt hebben wij deese ten prothocolle onderteekent binnen Asten, desen 28 december 1739.

Jan Geert Walssers bewoont een uit 1600 stammend huis op Laarbroek en na zijn overlijden is zijn echtgenote hertrouwd met Rudth Dielis. Na diens overlijden in 1644 worden zijn dochter Maria en schoonzoon Jacob Mathijssen eigenaar en bewoner van het huis. Na hun overlijden wordt het huis in 1724 verkocht aan Jan Teunis Jelis. Op zijn oude dag verkoopt hij het huis aan zijn zoon Judocus, die echter kort daarna overlijdt en daarna bewonen zijn dochters Catharina en Hendrina het huis. Als al zijn kinderen zijn overleden, wordt het huis in 1798 verkocht aan Willen Hendrik Rooijmans en in 1823 neemt zijn dochter Joanna, getrouwd met Hendrikus Berkers, het huis over. Nadat zij in 1867 zijn overleden, hebben nog verschillende families het huis bewoond en op de plaats van het huis, staat heden ten dage nog steeds een uit 1889 daterend huis.

Aert Aert Berkers was eigenaar van een uit het eind van de 17e eeuw stammende hoeve aan het Laarbroek. Na zijn overlijden is het huis in 1717 verkocht aan Jan Peeter Roijmans en in 1746 wordt het doorverkocht aan zijn achterneef Goort Frens Roijmans. Na diens overlijden komt het huis in 1770 in handen van Antoni Claas van der Heijden erft dochter Petronella het huis in 1796. Petronella van der Heijden is getrouwd met Jan Wilbert van Bussel en hun zoon Johannes erft het huis in 1852. Na diens dood in 1888 kende het huis verschillende bewoners.

Bartholomeus Peeters bezit een uit het einde van de 17e eeuw stammend huis aan het Laarboek. Vanwege verschuldigde belastingachterstand wordt zijn huis in beslag genomen en in 1737 verkocht aan Peter Hendriks Verhindert. Hij bouwt het huis opnieuw op en verkoopt het in 1770 aan Peter Aert Wilbers en in 1815 gaat het huis over op zijn zoon Arnoldus Peter Aerts. Zijn weduwe Henrica Hendrik Rooijmans is tot haar overlijden in 1844 bewoner van het huis en haar zoon Joannes Aarts volgt haar op. Diens dochter Arnoldina Aarts is getrouwd met IJbertus van Heugten en wonen tot 1905 in het huis. Daarna is dochter Antonia van Heugten getrouwd met Karel Martens de bewoner en nadat hun huis in 1928 door een brand is getroffen, is het weer opgebouwd.

Hieronder wordt de kadasterkaart van 1832 vergeleken met de topografische kaarten van 1900 en 1950 en de googlemapskaart van 2016:

02 03
04 05

Tot 1950 is het wegenpatroon en de bebouwing vrijwel onveranderd en zijn zelfs de percelen goed te onderscheiden. Rond 1970 vond de ruilverkaveling plaats met als gevolg dat het wegenpatroon, de bebouwing en de ligging van de percelen veranderde. De drie groepen met huizen en schuren zijn nog herkenbaar, maar de hoofdweg die eerst ten noorden van de huizen lag, loopt nu dwars door de bebouwing.

Referenties
  1. ^Historische documenten (archieven.nl)

De meest gebruikte referenties staan in de introductie vermeld
Gecontroleerd door Jan Heijligers

Laatst bijgewerkt op 3 februari 2018, 18:07:51

Heemhuis, Molenstraat 10, 5711 EW, Someren
Open voor bezoekers op dinsdagochtend van 9 tot 12 uur en op donderdagavond van 19 tot 21 uur (0493) 472 423 hkkdevonder@xs4all.nl


Archeologiehuis, Molenstraat 14, 5711 EW Someren
Open na afspraak, bel hiervoor Jacques van Ooijen op 06-36 14 12 02 of mail gewoonjacques@gmail.com


Deze website maakt geen gebruik van cookies

ADM

XSSMMDLGXL

Printen