Driehoekstraat

De Driehoekstraat is genoemd naar een deel van Asten dat bekend stond onder de naam 'den Driehoek', duidend op een stuk land met die vorm. Dit wordt in de archieven voor het eerst genoemd in 1716 in onderstaand stuk:

Asten Rechterlijk Archief 92 folio 85; 30-11-1716:
Hendrick Wilbers, te Deurssen, verkoopt aan Teunis Joosten den Smit een driehoekig teulland den Driehoek in 't Dorp 5 copse, ene zijde Teunis Peeters, andere zijde 't Kerkelant, ene einde de straat. Verponding ƒ 0-5-8 per jaar. Koopsom ƒ 22,-.

Twee jaar later bevestigt een archiefstuk dat het land in de buurt van de kerk ligt:

Asten Rechterlijk Archief 115 folio 7; 04-08-1718:
Francis Jan Canters, Jan Aart Smits getrouwd met Jenneke Jan Kanters, Peeter Janssen Verberne en Jan Jansen Verberne, ook Bernarts genoemd, zij samen ook voor Gerit, hun broeder. Kinderen en erven van Jan Canters, in het eerste en Jan Verberne, in tweede huwelijk verwekt bij Alegonda Jan Baltis. Zij verdelen de nagelaten goederen van wijlen hun ouders.
1^e lot krijgt Gerit Jansse Verberne land agter den Driehoeck 1⁄2 lopense, ene zijde en einde Willem Loomans, andere zijde de weduwe Teunis van Rut, andere einde de straat; land den Driehoeck ontrent de parochiekerk 1 lopense naast de wegen.

Vanaf die tijd wordt 'den Driehoek' geregeld in de archieven genoemd en later komen we die naam ook tegen in kranten. In de krant de Zuid-Willemsvaart van 15-01-1887 wordt een inboedel verkocht en in diezelfde krant van 24-05-1905 wordt door bewoners van den Driehoek geklaagd over de slechte staat van de weg:

In de raadsvergadering in 1929 worden de straatnamen vastgesteld en krijgt deze straat de naam Driehoekstraat, zoals medegedeeld in de krant de Zuid-Willemsvaart van 05-07-1929 en 11-09-1929:

De Driehoekstraat, die dicht bij het centrum ligt, kent net als destijds de huidige Wilhelminastraat, opvallend weinig bebouwing tot het midden van de 19^e eeuw. In het huizenquohier dat de 18^e eeuw omvat, is sprake van 3 huizen waarvan een huis pas sinds 1785 wordt bewoond. Rond 1832 zijn er bij het kadaster 5 huizen en 2 schuren bekend en dat blijft vrijwel de gehele 19^e eeuw zo. In het begin van de 20^e eeuw komen er wel enkele nieuwe huizen en wordt de fabriek van torenuurwerken van de firma B. Eijsbouts gesticht. Deze fabriek staat op de akker tussen de Driehoekstraat en de Wilhelminastraat, die daarvoor nauwelijks bebouwd is geweest.

De onderstaande kaarten van 1850, 1900 en 1950, met de in het midden gelegen Driehoekstraat, tonen de geringe bebouwing zo dicht bij de Astense kerk.

Waarschijnlijk betreft het driehoekig door wegen omsloten stuk land, het bouwland met de naam 'den Driehoek'.

Wie er rond 1740 woonden in den Driehoek kunnen we opmaken uit de lijst met getroffenen door natuurgeweld rond 1740 in het Dorp, waarbij een selectie is gemaakt van de bewoners van de huidige Driehoekstraat:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 170; 29-12-1739:
Specifique lijste ofte memorie geformeert door schepenen en secretaris van Asten volgens het opgeven van de ingesetenen van Asten van soodanige als de ingesetenen van Asten geleeden hebben vant verhagelen van koorn op de 13^e july en afwayen van de boekweyt op den 15^e augustus 1737 wanneer het koorn en boekweyt rijp was. Alsmede van de menigvuldige swaare regen die gevallen is in de voorschrevene jaare 1737, 1738 en 1739 waardoor de weylanden geheel onder water gestaan hebben en het gras en hoy daardoor veel bedorven en verdronken is geworden door hetwelke veel runtvee en schapen bedorven en gestorven sijn, alsoo deselve op leege en natte weyen haar voedsel hebben moeten haalen, welk verdronken gras en hoy dat bedorven was in de wintertijden hebben moeten eeten. Mitsgaaders vant bevriezen van de boekweyt in desen jaaren 1739, tusschen de 15^e en 16^e juny allent welke schaade de navolgende ingeseetenen hebben opgegeven en getaxeert onder presentie vant selve ten allen tijde, des gerequireert werdende, met solemneele eede sullen bevestigen soo en gelijk bij of agter ider sijn naam is uytgetrocken en hierna is volgende in het Dorp:

Aldus dese lijste gemaakt en geformeert in voege als vooren volgens het opgeven der ingesetenen onder presentie van eede dat deselve de ongelucken en schaaden gehadt hebben, soo en gelijk agter ider sijnen naam staat aangeteekent en tot een som is getaxeert na ider sijn beste kennis. Wijders verklaaren wij ondergeteekende schepenen van Asten, op den eed ten aanvank van onser bediening gedaan dat de ingesetenen alhier wegens het verhagelen van koorn, afwayen en bevriesen van de boekweyt, sterven van een menigte beesten en schapen, verdrinken van hoy, gras, koorn en andere vrugten als int hooft deeser lijst, seer veelen groote schaade geleeden hebben en vooral in dese jaare, alsoo den ingesetenen alhier den grooten reegen die er is gevallen als anders op sijn best maar eene halve oogst gehadt hebben waardoor deselve buyten staat geraakt sijn om haar verschulde 's lants- en dorpslasten te konnen opbrengen en betaalen waardoor de ingesetenen dagelijks veele schaade en executiecosten moeten ondergaan. In teeken der waarheyt hebben wij deese ten prothocolle onderteekent binnen Asten, desen 28 december 1739.

Het betreft slechts twee bewoonde huizen die er in 1739 in den Driehoek lagen. Een van die huizen, oorspronkelijk in bezit van Pieter Loomans, is waarschijnlijk altijd verhuurd geweest en dientengevolge zijn de bewoners niet bekend. Het andere huis is in eigendom van de familie Loomans met als eerst bekende bewoner Jan Goort Loomans. Het blijft door overerving in de mannelijke lijn tot ver in de 20^e eeuw in bezit van de familie Loomans, maar werd in 1990 gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. De naam Loomans is dus onlosmakelijk verbonden met de Driehoekstraat.

Het meest opmerkelijke gebouw in de Driehoekstraat werd rond 1905 gebouwd en betreft de torenuurwerkfabriek van de firma B. Eijsbouts. Het was een uitbreiding van de werkplaats van Bonaventura Eijsbouts achter zijn huis aan de Wilhelminastraat, waar nog altijd de ingang van de befaamde fabriek te vinden is. Met de komst van de klokkengieterij in 1947 is de wereldfaam alleen maar gegroeid.

Hieronder een foto van die beeldbepalende fabriek in de Driehoekstraat:  De foto rechts legt een mooie verbinding tussen de familie Loomans en de Astense klokken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de Duitsers naarstig op zoek naar metalen om daarmee hun oorlogsmachines te vervaardigen. Niets van metaal was veilig en in Nederland werden bijna 7000 klokken geroofd. De klokken van Asten werden verstopt en volgens het bijschrift bij deze foto graaft Johan Loomans, zoon van Laurens Loomans en Johanna Catharina Hoefnagels, enkele klokken op in de Driehoekstraat.

Aan de Tweede Wereldoorlog kwam in Asten in 1944 een einde en de Engelse soldaten organiseerden een kinderfeest voor de kinderen van onder andere de Driehoekstraat, aldus linksonder het Peelbelang van 06-01-1945. Rechtsonder een foto uit het National Army Museum gemaakt door Major Wilfred Herbert James Sale, MC, 3rd/4th County of London Yeomanry Sharpshooters van de Sinterklaas, Oliver F. J. B. Woods, a journalist with 'The Times', served with the Sharpshooters throughout World War Two:

Wat is er nog over van dit verleden in de Driehoekstraat? Van de weinige huizen die er stonden is het oudste huis aan het einde van de 20^e eeuw gesloopt en resteren er nog twee huizen uit de 19^e eeuw. Linksonder is de kadasterkaart opgemaakt door Theo Meulendijks te zien, waarin met zwart de huisnummers voor 1800 vergeleken zijn met de kadasternummers van 1832 in blauw. Rechts daarvan de openstreetmap met de huidige situatie en zijn de huizen gebouwd tussen 1850 en 1900 groen omcirkeld en de huizen gebouwd tussen 1900 en 1940 zijn oranje omcirkeld:

De Driehoekstraat kent nog vier vooroorlogse huizen, waarvan er twee uit het einde van 19^e eeuw dateren. Linksonder een foto gemaakt rond 1960 van het begin van de Driehoekstraat en rechtsonder een foto gemaakt rond 1920 komende vanuit Ostade in de Driehoekstraat met op de voorgrond huizen die toebehoren aan de huidige Langstraat:

Laatst bijgewerkt op 6 februari 2023, 11:13:37