logo

De Vonder Homepagina


Emmastraat 14

De chirurgijnsfamilie Graets is aan het einde van de 17e eeuw in Asten komen wonen en Nicolaas Peters van Ruth stelt zich borg:

Asten Rechterlijk Archief 10 folio 184; 01-09-1694:
Nicolaes Peters van Ruth stelt zich borg voor Meester Gerard de Graedt, chirurgijn wonende ten huize van Nicolaes van der Linden. Een en ander omdat de chirugijn en zijn vrouw buiten Asten zijn geboren en hier hun domicilie graag zouden hebben. Mocht Gerard, zijn vrouw en kinderen tot armoe geraken dan zal hij aan de Armekas een bedrag tot ƒ 300,- voldoen.

Zij woonden in bij Nicolaas van der Linden, op de hoek van de huidige Logtenstraat en de huidige Prins Bernhardstraat.

Gerardus Willem Graet is geboren te Boxmeer op 21-05-1656 als zoon van Wilhelmus Gerits en Cecilia. Hij is op 16-04-1690 te Boxmeer getrouwd met Sybilla Huberts Beyers, geboren op 17-04-1661 te Sambeek als dochter van Henricus Huberti en Maria:

Anno 1690 prima die contraxerunt sponsalia Gerardus Graet et Sybilla Huberts; testes fuerunt Rodulphis Graet et Sara Jans Theunis. 16a Aprilis contraxerunt matrimonium Gerardus Graet et Sybilla Huberts; testes fuerunt Reinerus Petrus et Anna Reijneri.

1 april 1690 ondertrouwcontract van Gerardus Graet en Sybilla Huberts; getuigen waren Rodulphis Graet en Sara Jans Theunis. 16 april in huwelijkse echt gebonden Gerardus Graet en Sybilla Huberts; getuigen waren Reinerus Petrus en Anna Reijneri.

01a

Het gezin van Gerardus Willem Graet en Sybilla Huberts Beyers:

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Elisabeth ±1690 Asten 21-05-1713
Hendrick Hendricks Matijssen
Asten 10-01-1731 zie ook Voormalig huis G440
2 Wilhelmus Asten 12-08-1694 Asten 25-07-1717
Hendrina van der Linden
Asten 25-11-1723
3 Bernardus Asten 26-05-1696 Asten 05-12-1717
Johanna Jansen Verheijen
Asten 19-07-1733
Johanna Vogels
Asten 27-10-1747 zie Voormalig huis G214
4 Johanna Maria Asten 13-02-1698 Asten 12-02-1719
Adrianus Jan Hoefnagels
Asten 10-10-1747 zie Voormalig huis G663
5 Johanna Asten 02-01-1703 Asten 15-10-1730
Johannes Baessen
Asten 09-01-1758 zie Voormalig huis G493
6 Franciscus Asten 26-01-1704 Someren 07-01-1724
Hendrina Henrici Verschout
Eindhoven 24-02-1726
Maria van Mierlo
Beugen 01-06-1763
7 Catharina Asten 10-03-1706 Kind Asten ±1706
8 Jacobus Asten 19-11-1708 Ongehuwd >1764

Gerardus Willem Graet is van beroep chirurgijn en wordt geregeld om hulp gevraagd bij een lijkschouwing:

Asten Rechterlijk Archief 110 folio 104 verso; 25-05-1701:
Henrick Canters, medicijne doctor, te Helmont, Isaec Sauve en Gerardt de Graadt, beiden chirurgen, alhier. Zij verklaren ter instantie van Laurents Symontz, drossard dat zij op 25 mei 1701 zijn verzocht om te visiteren de kwetsuur of wonde in de rechterzijde van het dode lichaam van Cornelis Hendricx van Bussel en bevonden in de rechtersijde van Cornelis een geschootene wonde, welcke was gelegen in de onderbuyck ofte ab domine, alsoo dese wonde aen de rechtersijde des onderbuyck ingegaen sijnde is door en door gepasseert soo dat niet alleen het dijsbeen alias heupbeen is doorscooten met versceyde vene en arterie soo gequest ende geraeckt soodat een stercke vloet des bloets in den onderbuyck is afgesackt soodat dit bloet door het stilstaen ofte stagnatie is gekomen tot een putrifactie welcke gecauseert heeft niet alleen inwendige continuele kortsen maer oock een formele intestinorum gangrena. Deze wonde wordt door alle medicijnen autores absoluut voor dodelijk gehouden.

Gerardus Willem Graet is in de tussentijd verhuisd naar een ander huis in het dorp, dat hij in 1708 koopt.

Asten Rechterlijk Archief 90 folio 53; 27-06-1708:
Franciscus Joost Doensen, te Meyel, verkoopt aan Gerard Graedts, chirurgijn, te Asten huis, hof en aangelag gelijck afgepaelt is tegens het opgaende elsseboomtie, het groetse, het buytense staende den selven boom op de erffenisse van Michiel Goossens Buckincx. Mitsgaders de gront waar de schuyre op staende is, bij de vercoper af te breecken tegens Lichtmis 1709. De goederen zijn in gebruik bij de koper en staan in het Dorp, ene zijde en einde de straten, andere zijde erven Florentius Daniels, andere einde Peeter Canters. Belast met ƒ 0-1-4 per jaar als kopers deel aan rentmeester des Tombes; ƒ 375, à 4% aan de verkoper. Koopsom ƒ 478,-.

Gerardus Willem Graet wordt ook gevraagd bij de visitatie van een verdronken kind en bij een moord op Peter Antonissen:

Asten Rechterlijk Archief 112 folio 123; 07-09-1711:
Gerard Graets, Meester chirurgijn, heeft het dode lichaam van het zoontje van Jan Jansen Doll gevisiteerd en bevonden dat het hooft als het lichaem van het voorschreven soontie egene opene accidentien, contagien ofte eenige inpressie gesien, gevonden ofte gevoelt te hebben dan alleenlijck den buyck van het kint vol waeter was. Naar alle waarschijnlijkheid is het verdronken. Matijs Jansen Somers heeft, op 6 september 1711, het kind in eenen kuyl water gevonden en ten overstaan van Hendrick Tho Poel en Frans van de Cruys, schepenen, uit deze kuil gehaald en in arrest genomen.

Asten Rechterlijk Archief 113 folio 69; 01-03-1713:
Meester Gerardus Graets en Meester Daniel Sauve, chirurgijns, verklaren te hebben gevisiteerd, ten overstaan van drost en schepenen, het dode lichaam van Peeter Antonissen en gevonden drie dodelijke wonden in de darm te weten eerstelijcken eene steeck dwars door den derden dunnen darm, de tweede wonde in denselven darm bijnaer de helfte dwars door gesteecken, de derde wonde in den eersten dicken darm de breete van eenen duym doorgesteecken welcke een van de drie voorschreven wonden genoechsaem doodelijck sijn. De overledene heeft na het bekomen van de wonden nog maar enige uren geleefd.

Gerardus Willem Graet is op 15-10-1713 te Asten overleden en Sybilla Huberts verhuurt het huis aan haar zoon Wilhelmus Graats:

Asten Rechterlijk Archief 115 folio 74 verso; 06-02-1720:
Sebilla, weduwe Gerit Graats, verpacht aan Willem Graats haar zoon een huis en hof in het dorp. Huursom ƒ 15,- per jaar. De lasten worden betaald door de verhuurster en zij zorgt ook voor de te doene reparaties en laat op haar kosten een nieuwe vloer of hert van plavuysen in kamer, keuken en montkamer leggen. Ook in de kelderkamer wordt een nieuwe plankevloer gelegd en het strooien dak met planken bezet.

Korte tijd later verkoopt zij het huis aan Wilhelmus Graats:

Asten Rechterlijk Archief 92 folio 171 verso, 30-04-1720
Sebilla, weduwe Gerit Graats, verkoopt met permissie van haar onmondige kinderen aan Wilhelmus Graats, haar zoon een huis en hof in 't dorp, ene zijde Peter Kanters, andere zijde en ene einde de straat, andere einde Francis van de Cruys; een hof, omtrent het zelfde huis tegen de erven Willem van Weert. Belast met ƒ 0-1-4 per jaar geestelijke pacht. Koopsom ƒ 500,-.

Sybilla Huberts Beyers is op 31-01-1721 te Asten overleden en zoon Wilhelmus Graets, geboren te Asten op 12-08-1694 is op 25-07-1717 te Asten getrouwd met Hendrina van der Linden, geboren te Asten op 21-10-1684 als dochter van Nicolaas van der Linden en Margaretha Idelet (zie Voormalig huis G440):

01b

Het gezin van Wilhelmus Graets en Hendrina van der Linden:

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Catharina Margaretha Asten 07-01-1719 Ongehuwd Horst 05-05-1745
2 Gerardus Asten 15-08-1720 Kind Asten ±1720
3 Maria Elisabeth Asten 20-03-1723 Kind Asten 19-05-1728

Hendrina van der Linden is de dochter van de eigenaar van het huis waar zij eerst inwoonden en zijn voor zover bekend de eerste bewoners van dit huis. Ook Wilhelmus Graets is van beroep chirurgijn en neemt de visitaties van zijn overleden vader over:

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 65; 19-11-1714:
Meester Willem Graats, chirurgijn, verklaart ten verzoeke van de drossard, dat hij, als chirurgijn, is geweest bij Lambert Lamberts Faessen, 13 jaar, die aan zijn hoofd, door 't beckeneel, gekwetst was en hij, comparant, het mes ziende waarmee de kwetsure zou zijn aangebracht, heeft bevonden en gezien dat de punt van het mes af was hij is ongerustelijck naar Someren gegaan en geweest bij Paulus Gerits en aan hem het voorgevallene verteld en tevens gevraagd, of de punt van het mes af was voor het in het hoofd van Lambert voorschreven geslagen was. Waerop een cleyn jongske van de voorschreven Paulus Gerits, wiens ouderdom den deponent onbekent is, daer op antwoorde seyde: "Het punt was vant mes aff voor dato eer daer mede gecapt off gehouwen is geworden". Hij verklaart verder, dat dito Paulus Gerits zei: "Dat sijne soon die tgeene voorschreven bekent hadde, altijt rebel geweest was en dat deze hem gevraagd had zijn neerstigheyt te doen tot het herstel van de gekwetste en dat zijn zoon dit had gedaan".

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 156; 29-02-1716:
Schepenen van Asten verklaren, dat zij op 27 februari laatstleden met Pieter de Cort, drossard, geweest zijn ten huize van Aart Driessen, wiens zoon Peeter op bed was liggende, en die volgens getuigenis van de chirurgijn Willem Graats, ook present, door een slag aan sijn hooft soude sijn gequest. De chirurgijn verklaarde dat de gekwetste aan hem niemand had genoemd die hem geslagen had. Ook de drost heeft het, tot iterative rijsen, gevraagd wanneer en door wie hij geslagen was? Ook aan hem, drost, is geen naam genoemd, alleen dat het in de donkere avond was, wanneer hij op straat, naar huis willende gaan, geslagen is. Zodanig dat hij beswijmt is neergevallen, niet wetende hoe lang hij daar gelegen heeft. Om toch te kunnen achterhalen wie de dader was, heeft de drost hem geprest, indien hij de dader niet wilde noemen, zou men hem niet meer verbinden. Weer heeft de gekwetste gezegd niemand te kunnen noemen die hem geslagen had, zeggende ook, dat hij zo dronken was geweest dat hij nergens van wist, alleen dat hij op dinsdagavond, 25 februari, geslagen was. In de namiddag zijn wij nogmaals bij hem geweest en weer heeft hij gezegd dat hij geen dader kost noemen.

Wilhelmus Graets en Hendrina van der Linden hebben moeten getuigen voor de drossaard:

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 241 verso; 01-12-1717:
Wilhelmus Graats en zijn vrouw Hendrina van der Linden, verklaren dat zij en Jan Janssen Hoefnagels de jonge, op 19 october laatstleden geciteert zijn geweest om, ter instantie van de drossard, te getuigen voor schepenen. Zij hebben toen verklaart gezien te hebben dat de voornoemde drossard doenmaals op een papier was schrijvende. Zij weten echter niet of de drossard op dat papier geschreven heeft of niet zoals ze ook niet weten of deze dat papier ondertekend heeft of niet.

Wilhelmus Graets is op de hoogte van een verwonding van juffrouw van Thoor, die het interieur van het kasteel zou opknappen:

Asten Rechterlijk Archief 115 folio 54; 06-02-1723:
Willem Graats, chirurgijn en Hendrina van der Linden, zijn vrouw, alsmede Magdalena, weduwe Joannes Embers, verklaren ter instantie van Juffrouw Hendrina van Thoor, te Eyndhoven, dat zij, deponenten, wel hebben gekent de voorschreven Juffrouw van Thoor, gesont sijnde gaande en staande en haar traffyck en coopmanschap exercerende doch ook dat zij weten dat deze, op 4 december 1722, te Asten is gekomen om op het Adelijk Huis de kamers en saletten te stofferen en te bekleden met tapijt en behangsel dog dat sij onbequaam sijnde gelijck ons kennelijck en gebleeken is geweest om het voorschreven begost werck op den Adelijcken Huyse van Asten te voltrecken en dat het selve door haar onpasselijckhijdt door stooten ende voetstampen, veroorsaackt heeft moeten staaken en ophouden, sonder hetselve te connen perfectioneren en zo zij van Juffrouw Hendrina van Thoor hadden gehoord, omdat deze tegen hen had geklaagd dat haar onpasselijkheid was gecauseert geweest door het voetstooten of voetstampen op haar lichaam door Jan van Cuelen, lattencooper, tot Eyndhoven, in sijn huys en in het uytgaan van sijn duere, op de 28e november 1722, binnen Eyndhoven geschiet. Zoals ook de deponenten verklaren, dat zij van Baron de Bertholff de Rueff en de Belven hebben horen zeggen dat de voorschreven Juffrouw van Thoor, door haar onpasselijkheid, het werk op het Huis niet af kon maken. Aan de tweede en derde deponent is de onbequaamhijdt gebleken door visitatie en visie. De derde deponente heeft aan Juffrouw van Thoor gezegd dat zij nooit van deze quetsuren genezen zou en dat zij naar haar kennis derhalve genootsaackt soude wesen eenen bant te dragen, ter oorsaecke van het bevonden geswell, hardigheyt en swaare quetsing. De eerste deponent verklaarde tot herstelling medicamenten en medicijnen opgedragen te hebben.

Juffrouw Hendrina van Thoor woont in de Rechtestraat Eindhoven en we lezen hierover het volgende1:

Op oude foto's is de kap van het Hof van Holland tijdens de sloop duidelijk te zien. Heel voorzichtig mag worden aangenomen dat dit huis en deze sporenkap in de laatste helft van de 16e eeuw zijn gebouwd. Na de grote stadsbrand van 1554 dus. Jaarankers die op oude foto's zichtbaar zijn, vermelden het jaartal 1610. Het huis is toen verbouwd en wordt dan de "Groote Ster" genoemd.

In 1721 verkopen Willem van Ravesteijn het zeer welgelegen huis de Groote Starre met twee gevels, inclusief het achterhuis aan juffrouw Hendrina van Thoor. Zij verkoopt op 28-04-1727 een deel van de hof en de groes achter haar huis aan de heer Johan de Louwre. Dat deel strekt zich uit van de hoek van brouwerij de Roos tot aan de heg bij de Stadsvest Vanwege een belastingschuld moet Hendrina het huis met achterhuis, hof en stalling en daarachter een weide in 1730 verkopen aan de hoogweledel-geboren heer Carel de Jeger, heer van Eckardt.

01c

In de Leydsche courant van 17-10-1729 wordt voor deze laatstgenoemde verkoop geadverteerd:

01d

Wilhelmus Graets is op 25-11-1723 te Asten overleden en zijn broer Bernardus Graets en schoonbroer Johannes van der Linden zijn aangesteld als voogden over de kinderen en verkopen goederen:

Asten Rechterlijk Archief 136 08-12-1723
Johannes van der Linden en Bernardus Graats als momboiren over de onmondige kinderen van Willem Graats en Hendrien van der Linden zullen verkopen de meubilaire goederen van de voorschreven onmondige kinderen. Totale opbrengst ƒ 200,-.
Enige kopers Jan Caspers, Tony Verbeeck, Tony Kerckhoff, Jan Heynens, P. van de Vonder, Joost Ale Baltis, Jan Groenen, Dirck de Leuw, Daandel Aarts, de cadet en Tijs Timmermans,

Hendrina van der Linden is op 01-06-1725 te Asten overleden en zwager Franciscus Graets heeft de chirurgijnsspullen overgenomen. Franciscus Graets is geboren te Asten op 26-01-1704 als zoon van Gerardus Willem Graet en Sybilla Huberts Beyers. Hij is op 07-01-1724 te Someren getrouwd met Hendrina Henrici Verschout, geboren te Someren op 23-08-1697 als dochter van Henricus Joannes Verschaut en Maria Petrus Vaerkens. Na haar overlijden te Asten op 01-06-1725, is Franciscus Graets op 24-02-1726 te Eindhoven hertrouwd met Maria van Mierlo:

De gezinnen van Franciscus Graets met Hendrina Henrici Verschout en met Maria van Mierlo:

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Petronella Someren 05-02-1723
2 Gerardus Asten 10-11-1724 Kind Ravenstein 19-05-1733
3 Hendrina* Asten 09-06-1727
4 Magdalena* Ravenstein 10-10-1729

*  kinderen uit het tweede huwelijk

Voor zijn tweede huwelijk moet Franciscus Graets een staat en inventaris opstellen:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 11 verso; 23-02-1726:
Francis Graats, weduwnaar van Hendrina Verschout, maakt ten behoeve van zijn twee onmondige kinderen een staat en inventaris. Hij wil hertrouwen met Maria van Mierlo. Den schurrurgijnen medicijnenwinkel, bestaande in medecijnen, instrumenten en boeken in twee kassen zoals hij, comparant, die van zijn overleden broer, Willem Graats, of van de momboiren van diens kinderen heeft overgenomen voor ƒ 80,-.

Franciscus Graets vertrekt twee jaar later naar Ravenstein, maar keert geregeld nog terug naar Asten, waar hij een huis huurt in de buurt van de kerk:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 113 verso; 19-06-1728:
De regenten van Asten verklaren dat Francis Graats, chirurgijn, hier en in de omliggende dorpen verscheyde schoone curen, als chirurgijn heeft gedaan. Ook heeft hij, in 1725 en 1727, als chirurgijn geassisteerd, de doktoren die wegens de Raad van State gezonden waren ter genezing en herstelling van de heete en brandende cortsen in 1725 en tot genezing van de Rode Loop in 1727. In welke gevallen de requirant en toonder zich volgens de getuigenis van de doktoren als naar onze bevindingen zich loffelijk en eerlijk heeft gedragen. Wij spreken dan ook lof en roem uit over zijn gedrag. Hij is uit eerlijke ouders geboren, wiens vader ook een voornaam chirurgijn is geweest. Wij wensten dat Meester Graats hier ter plaatse bleef resideren doch omdat hij heeft besloten sijne kunst tot meerder aventagie willende elders gaan exerceren menen wij deze verklaring niet aan hem te kunnen weigeren.

Zo is Francis Graets in 1740 nog betrokken bij een visitatie:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 216; 02-07-1740:
Op 01-07-1740 zijn wij, Michiel van de Cruys, president en Peter van de Vorst, schepen, alsmede Francis Graats, chirurgijn, geweest aan het Creystartvelt, alwaar eene voet- off binnepat is loopende van de Steegen na Ommel en bevonden dat tusschen den acker van Hendrick van Ruth en het weyvelt toebehoorende aan het gewesene Convent van Ommel, alwaar een hout is leggende om daar over tegaan, dat nevens hetselve hout een waterpoeltje off kuyltje is alwaar aan de kant daarvan was liggende Frans Polders, uit Ommel. Bij visitatie zijn geen kwetsuren of wonden aan het lichaam gevonden, maar dat verdrinking de dood veroorzaakt zal hebben. 

In 1728 overlijdt dochter Maria Graets van Wilhelmus Graets en wordt het huis getaxeerd:

Asten Rechterlijk Archief 162a; 20-07-1728:
Taxatie van de onroerende goederen van Marike Graets overleden te Asten en op 19-05-1728 begraven. Johannes van der Linden is voogd van de erfgenamen van de overledene. Waarde:
De helft van huis en hof, ene zijde en einde de straat, andere zijde de erven Coopmans, andere einde Pastoor van de Cruys ƒ 120,-
Een hof 1 copse ƒ 10,-
Totaal ƒ 130,-
20e penning ƒ 6-10-0

In het huizenquohier over de periode 1736-1741 staat het huis op naam van dochter Catharina Graets, geboren te Asten op 07-01-1719 en wordt het verhuurd aan derden:

Jaar Eigenaar nummer 89 Dorp Bewoners nummer 89 Dorp
1736 het onmondigh kindt van Willem Graets Jan Joost Kuijpers en Tonij Oudenhoven
1741 het onmondigh kindt van Willem Graets Dirkske Verleijsdonk en Antonij Oudenhoven

Als Catharina Graets op 05-05-1745 te Horst overlijdt, laat Johannes van der Linden als erfgenaam een taxatie doen:

Asten Rechterlijk Archief 163 folio 5; 10-06-1745:
Taxatie van de onroerende goederen van Maria Catarina Graats overleden te Horst op 07-05-1745. Johannes van der Linden is erfgenaam van de overledene. Waarde:
Huis, stal en hof in het Dorp 3 copse, ene zijde en einde de straat, andere zijde kinderen Peter Coopmans, ander einde erfgenamen van Heer Franciscus van de Cruys ƒ 200,-
Een hofke 1 copse ƒ 6,-
Totaal ƒ 206,-
20e penning ƒ 10-6-0.

Het huis is daarna overgegaan naar hun oom Johannes van der Linden, geboren op 03-12-1688 te Asten als zoon van Nicolaas van der Linden en Margaretha Idelet. Johannes van der Linden woont in het eerder genoemde ouderlijk huis en heeft in die periode het beroep van ijkmeester, waarvan hier een akte in het Astense archief:

Asten Rechterlijk Archief 119 folio 82; 19-10-1744:
Johannes van der Linden, eyckmeester, verklaart ter instantie van Jan Peter van Riet, brouwer, ingevolge het 3e artikel van de ordonnantie op het stuk der brouwerijen de dato 10-08-1716 ten overstaan van drost en schepenen, bij afwezigheid van gecommiteerden van het Brouwersgilde der naaste besloten stad te weten 's Hertogenbosch, alwaar geen Brouwersgilde is om zoveel mogelijk aan de gemelde order te voldoen. Hij heeft geijkt de brouwketel en kuip van voornoemde Jan van Riet, staande in het Dorp, bij de Kerk. De ketel is groot 14½e ton tot den pegel daarin geslagen zijnde. De kuip is groot: 12½e ton tot den pegel.

Eind 1749 draagt hij zijn ijkmeesterschap over aan Gerrit Peter van Riet en wordt duidelijk welk gereedschap hij daarvoor door de Vrouwe van Asten ter beschikking heeft:

Asten Rechterlijk Archief 119 folio 264 verso; 16-12-1749:
Gerrit Pieter van Riet, eykmeester, te Asten, aangesteld, tot wederopzegging, door de Vrouwe van Asten. Hij heeft van Johannes van der Linden, vrijwillig afstand doende van het eykmeesterschap, overgenomen en ontvangen een vat off looper, een cop, een halve cop, een maatje, een half maatje, twee vierkante houten trechters met twee stellingen om de vaten te eyken, een koperen kan, een tinne halve kan, een pint, een halve pint, een maatje, een half maatje, een groote ijzeren waagboom met twee houten schalen, een middelbaare ijzeren waagboom en schalen, een klein waagje met twee koperen schalen, een ijzeren gewicht van 5 pond, een ijzeren gewicht van 25 pond, loden gewichten van respectievelijk 6, 5, 4, 3, 2, 1, 1/2e, 1/4e, 1⁄8e loot, 1⁄2e loot en 1⁄4e loot, een ijzeren el, een loot lepel, een pekel hamerke, twee ijzeren bouten. Hij heeft het gereedschap in goede staat ontvangen en zal het ook als zodanig behandelen; het is eigendom van de vrouwe van Asten. Verder heeft hij de eed als ijkmeester afgelegd en beloofd alles in getrouwigheyt te sullen eycken ende pegelen zoals gerequireert en dat voor een salaris dat daartoe staat.

Het aanstellen van een ijkmeester in Asten is zelfs per resolutie van 26-11-1756 vastgelegd in het 'Groot placaet-boeck, vervattende de placaten, ordonnantien ende edicten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, 1795'2:

Johannes van der Linden verkoopt het huis aan zijn zwager Michiel van de Cruys:

Asten Rechterlijk Archief 96 folio 189; 06-11-1750:
Johannes van der Linden verkoopt aan Michiel van de Cruys huis, stal, hof en aangelag in het Dorp 3 copse, ene zijde en einde de straat, andere zijde Hendrik Coopmans, andere einde Arnoldus Thopoel; een hofke 1 copse, ene zijde weduwe Joost Verberne, andere zijde Willem van den Eerenbeemt, ene einde de koper, andere einde de straat. Verkoper aangekomen bij versterf van Maria Catarina Graats. Koopsom ƒ 250,-.

Michiel van de Cruys is geboren te Asten op 24-08-1682 als zoon van Jacobus van de Cruys en Agnetis Knippenbergh (zie Jan van Havenstraat 1). Hij is op 04-05-1721 te Asten getrouwd met Anna Catharina van der Linden, geboren te Asten op 09-09-1686 als dochter van Nicolaas van der Linden en Margaretha Idelet

01e

Het gezin van Michiel van de Cruys en Anna Catharina van der Linden:

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Aldegonda Asten 03-06-1722 Asten 15-08-1745
Wilhelmus de Bruyn
Asten 08-10-1803
2 Maria Elisabeth Asten 03-07-1725 Ongehuwd ±1760 *

*  oom Henricus van de Cruys is als 'pastor in Helden' doopgetuige

Michiel van de Cruys is president-schepen en woont in het ouderlijk huis van de familie van der Linden op de hoek van de huidige Prins Bernhardstraat en Logtenstraat (zie Voormalig huis G440). In 1753 deelt hij de ouderlijke goederen met zijn zwager Johannes Verhoysen:

Asten Rechterlijk Archief 120 folio 103 verso; 08-12-1753:
Michiel van de Cruys, president en Jan Verhoysen, vierman getrouwd met Peternella van de Cruys. Zij verdelen hun goederen gelegen te Ommel en Bosch zoals hen deze aangekomen zijn bij versterf van hun ouders en bij acte van repudiatie, hier, ter secretarie gepasseert, van hun broeders en zuster, dit betreft de goederen te Ommel en verder de hun, bij koop, aangekomen goederen aan den Ommelsen Bosch, ook hier ter secretarie gepasseert.
2e lot krijgt Michiel van de Cruys land den Boekweytsdenne 5 lopense; groes Wouterven 2 lopense; land in de Venne 3 lopense; een weiveld 9 lopense; groes / land 7 lopense; een hofke ¼ copse; land in het Ven ½ lopense; een huisplaats ettelijke roeden; land in het Ven 2 lopense. Zoals de goederen hen aangekomen zijn bij koop. Belast met de cijns van de grond. Verponding ƒ 3-01-0 per jaar. Bede
ƒ 1-15-0 per jaar. Te ontvangen van het 1e lot van Jan Verhoysen ƒ 277-10-0.

In het huizenquohier over de periode 1746-1751 staat het huis eerst op naam van Johannes van der Linden en daarna op naam van Michiel van de Cruys. Het huis wordt verhuurd aan derden:

Jaar Eigenaar nummer 89 Dorp Bewoners nummer 89 Dorp
1746 Johannes van der Linden Dirkske Marcelis Verleijsdonk en weduwe Jan de Laat
1751 Michiel van de Cruys Peter Verreijt

Michiel van de Cruys is te Asten op 11-02-1755 overleden en de goederen gaan naar hun dochter Aldegonda Margaretha Michael van de Cruys, geboren te 03-08-1722 te Asten. Zij is op 15-08-1745 te Asten getrouwd met Wilhelmus Henrici de Bruyn (Bruynen), geboren te Geldrop op 11-10-1723 als zoon van Henricus de Bruijn en Maria van Dijck:

01f

Het gezin van Aldegonda Margaretha Michael van de Cruys en Wilhelmus Henrici de Bruyn (Bruynen):

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Johannes Baptist Asten 02-09-1746 Pastoor Raamsdonk 14-05-1817
2 Maria Elisabeth Asten 07-07-1748 Kind Asten 04-03-1755
3 Anna Catharina Asten 01-01-1750 Asten 28-02-1791
Laurens van Gastel
Helmond 02-11-1821
4 Jacobus Asten 10-07-1751 Priester Helmond 15-02-1807 *
5 Henricus Franciscus Asten 30-07-1754 Kapelaan Eindhoven 18-04-1812
6 Maria Margaretha Asten 27-03-1756 Ongehuwd Venray 10-02-1820
7 Michael Asten 21-12-1757 Kind Asten ±1757
8 Wilhelmus Vincentius Asten 05-10-1759 Kind Asten ±1759
9 Antonius Asten 03-10-1761 Kind Asten ±1761
10 Petrus Asten 06-02-1764 Purmerend 29-06-1794
Maria Stam
Amsterdam 12-08-1833 medicijnen doctor
11 Maria Agnes Asten 02-06-1766 Ongehuwd Helmond 13-12-1813

*  oudoom Henricus van de Cruys is als 'Reverendus Dominum' doopgetuige

Wilhelmus de Bruyn woont elders in Asten (zie Voormalig huis G440) en in 1756 maken Wilhelmus de Bruyn en Allegonda van de Cruys al hun testament op:

Asten Rechterlijk Archief 120 folio 196 verso; 20-03-1756:
Wilhelmus de Bruyn en Allegonda van de Cruys, zijn vrouw, beiden gezond, testeren. Alle voorgaande contracten vervallen. Hun kind, reeds verwekt, of kind(eren) bij hen samen nog te verwekken, worden hun enige erfgenamen. De langstlevende van hen beiden zal echter de togt van hun goederen, gedurende zijn of haar leven, blijven bezitten. Indien de langstlevende hertrouwd zal hij verplicht zijn, met kennis en approbatie van de naaste bloedverwanten, uit te zetten op secure onderpanden ƒ 2500,- van welke som de langstlevende de intrest zal blijven trekken tot zo lang de kinderen van de eerst aflijvige tot mondige dagen gekomen zal zijn. Daarna zal het zijn / haar deel in deze ƒ 2500,- ontvangen.

Wilhelmus Bruynen heeft veel geld uitgezet in het dorp:

Asten Rechterlijk Archief 28 folio 74; 27-07-1768:
Gezien het request van Lucia van Bussel weduwe Jan Sauve, in leven chirurgijn. Haar man is ab intestato gestorven, haar nalatende met zes minderjarige kinderen alsmede met twee huizen en enig land. Deze goederen zijn belast met ondermeer ƒ 700,-, deze zijn bij afrekening gevonden, aan Wilhelmus Bruynen, koopman. Zij verzoekt deze ƒ 700,- à 3%, binnen zes jaar af te lossen, te mogen laten staan. Het verzoek is mede gedaan door haar broeder, Dirk van Bussel, te Velthoven alsmede Arnoldus en Francis van Hoek, van vaderszijde naaste vrienden van de kinderen. Zij vraagt toestemming. Naschrift: Fiat.

Voor hun oudste zoon moet betaald worden voor het priesterschap:

Asten Rechterlijk Archief 122 folio 215 verso; 01-09-1768:
Wilhelmus Bruynen en Alegonda van de Cruys, zijn vrouw, geven te kennen dat hun zoon, Johannes Baptista Bruynen, theologant, te Leuven, voornemens is de geestelijke staat te aanvaarden als werelds priester. En vermits hij daartoe bij gebrek aan Titel Ecclesiastiecq verzocht wordt een Titel Patrimonieel houdende jaarlijks een som van ƒ 150,- om daarvan in tijd van nood onderhouden te worden. Zij zullen, indien nodig, dit bedrag jaarlijks bezorgen

Het eerder opgestelde testament wordt herroepen:

Asten Rechterlijk Archief 123 folio 94 verso; 06-03-1771:
Willem Bruynen en Alegonda van de Cruys, zijn vrouw, verklaren hun testament de dato 20-03-1756 te revoceeren, dood ende teniet te doen niet willende dat het enig effect zal hebben.

Wilhelmus Bruynen verkoopt bomen, hetgeen betekent dat hij naast huizen ook het nodige land moest bezitten:

Asten Rechterlijk Archief 147; 03-11-1773:
Wilhelmus Bruynen verkoopt een partij opgaande bomen, eiken en andere 8 kopen, 91 stuks. Kopers uit Asten, Vlierden, Mierlo, Helmond, Someren en Lierop. De wilgebomen werden gekocht door Antoni Schepers 8 stuks en Christoffel Milter 10 stuks. Bruto opbrengst ƒ 321,-. Netto ƒ 311,-.

Asten Rechterlijk Archief 25 folio 16; 12-12-1776:
Den drost, aanlegger contra Lambert Sauve, gedaagde. Gedaagde is als borg voor Jacobus Smits, schuldig ƒ 5-15-8 wegens gekocht hout op de koopdag van Wilhelmus Bruynen de dato 03-11-1773. Jacobus Smits zou afgelopen maand betalen echter niet gedaan.

Wilhelmus Bruynen heeft een weg in gebruik, die gezien de genoemde personen in de buurt van dit huis moet hebben gelegen:

Asten Rechterlijk Archief 124 folio 51; 12-09-1774:
Wilhelmus Bruynen, Jan Timmermans en Jan Sauve, namens zijn moeder, Lucia van Bussel getrouwd geweest met Jan Sauve ter eenre zijde en Antoni Fransen, ter andere zijde. De eerste drie comparanten hebben een weg in gebruik, om naar hun land te komen over een dries, gekomen van Hendrik Coopmans en nu zijnde van Antoni Franse.

Nog een zoon van Wilhelmus Bruynen en Allegonda van de Cruys wordt priester:

Asten Rechterlijk Archief 124 folio 224 verso; 07-09-1779:
Wilhelmus Bruynen getrouwd met Allegonda van de Cruys, zij geven te kennen dat hun zoon, Hendrik Francis Bruynen, theologant, te Leuven, voornemens is de geestelijke staat als werelds-priester te aanvaarden. Bij gebrek van Titel Ecelesiatiecq verzocht wordt om een Titel Patromonieel van ƒ 150,- per jaar om daarvan in geval van nood onderhouden te worden. Zij zullen deze hun zoon bezorgen. De comparanten verplichten de andere erfgenamen, na hun overlijden, dezelfde som, in tijd van nood aan hun zoon te bezorgen. Met deze last hebben zij hun erfdeel aangenomen.

Henricus Franciscus Bruynen wordt in 1789 kapelaan in Eindhoven en is op 17-04-1812 te Eindhoven overleden en rechts het bidprentje bij zijn overlijden.

Wilhelmus Bruynen had zowel aan vaders- als moederszijde geestelijken in de familie:

Asten Rechterlijk Archief 164 folio 211 verso; 15-07-1780:
Taxatie van de onroerende goederen van Bernardus van Dijk overleden te Achel op 08-06-1780. 1⁄3e deel in waarde land het kleyn Neutje 2 lopense ƒ 7,-; land de Beckers 1¼ lopense ƒ 6,-. Totaal ƒ 13,-. 20e penning is ƒ 0-13-0.

Asten Rechterlijk Archief 124 folio 269 verso; 23-08-1780:
Wilhelmus Bruynen geeft te kennen af te zien van de nalatenschap van zijn oom, Bernardus van Dijk, gewoond en overleden te Aggelen, 08-06-1780. Dit ten bate van zijn broer, de Heer Joseph Bruynen, te Weert.

Wilhelmus Henrici de Bruyn (Bruynen) is op 06-07-1787 te Asten overleden en zijn weduwe heeft nog wat te zeggen over het gebruik van een stuk grond bij de katholieke kerk:

Asten Rechterlijk Archief 126 folio 145 verso; 17-09-1788:
Antony Loomans en Willem Berkers verklaren ter instantie van Allegonda van de Cruys, weduwe Wilhelmus Bruynen en Jan Willem Coolen dat zij gehoord en gezien hebben dat door voornoemde weduwe Wilhelmus Bruynen, Jan Willem Coolen en Jan Sauve allen wonende naast den andere zou zijn vastgesteld, mondeling bepaald en gecontracteerd dat het stukje grond zijnde gemeente, zo men denkt, liggende in een driehoek neven de Rooms Katholieke Kerk, voor de huizen van weduwe Wilhelmus Bruynen en Jan Willem Coolen door of van niemandt van hen, contractanten, ooyt of immer tot eenig gebruyk of gerief soude moge verstrekken, maar hetselve altoos ten eenenmaale leedig te sullen laaten leggen. De comparanten zijn er echter ooggetuigen van geweest dat Jan Sauve bezig is geweest het voorschreven plakje af te vlaggen en daarop, op 3 september laatstleden, boekweit heeft gedorst, ofschoon hem is gezegd dat zulks niet volgens accoord was. Dit zou volgens hem echter buiten het accoord vallen.

In 1800 wordt er nog grond verkocht aan dochter Maria Agnes:

Asten Rechterlijk Archief 104 folio 146 verso; 22-02-1800:
Allegonda van de Cruys, weduwe Willem Bruynen, geassisteerd met Jacobus Bruynen, haar zoon, die bij procuratie van Hendrik Frans Bruynen Eyndhoven de dato 20-02-1800 verkopen aan Maria Agnes Bruynen een houtbos, dennen en eikenhout, eertijds geweest, groes en land in de Stegen 2½ lopense. Koopsom ƒ 90,-.

Aldegonda Margaretha Michael van de Cruys is op 08-10-1803 te Asten overleden en de nabestaanden verkopen voor bijna 4000 gulden aan land aan derden:

Asten Rechterlijk Archief 105 folio 157; 25-01-1804 en folio 163 verso; 09-02-1804:
Hendrikus Francis Bruynen, kapelaan, te Eyndhoven en Johannis Baptist Bruynen, pastoor, te Raamsdonk. Als testamentaire executeuren van Wilhelmus Bruynen en Allegonda van de Cruys. Zij verkopen:
Aan Willem Vermeulen groes aan het Laarbroek 3 lopense 48 roede. Koopsom ƒ 400,-.
Aan Dirk Antoni Leenen groes het voorste Liendersvelt 4 lopense. Koopsom ƒ 490,-.; groes het agterste Liendersvelt 4 lopense. Koopsom ƒ 386,-.
Aan Christiaan Mechernich land nu hof den Buytenhof rondom in zijn heggen onbegrepen de maat. Koopsom ƒ 205,-.
Aan Anthony Timmermans groes Sint Jorisbeemt 2 lopense. Koopsom ƒ 104,-; land het Drieske of Lienderakker 1 lopense 11 roede. Koopsom ƒ 102,-.
Aan Jan Sauve groes Sint Jorisbeemt 2 lopense. Koopsom ƒ 157.
Aan Gerrit Bakens eertijds huisplaats in den Heemel 1 lopense 8 roede. Koopsom ƒ 80,-.
Aan Francis Jan Peeter van Bussel groes het Steegensvelt 1 lopense 35 roede. Koopsom ƒ 140,-; land de Pas 1 lopense 7 roede. Koopsom ƒ 93,-.
Aan Lambert Michielsen groes het Aavelt 3 lopense 5 roede. Belast met ƒ 1-0-14 per jaar aan het Boek van Asten. Koopsom ƒ 284,-.
Aan Abraham van Nouhuys land Moolenakker 5 lopense 20 roede. Koopsom ƒ 173,-.; groes de Kolk 3 lopense 10 roede. Koopsom ƒ 229,-.
Aan Pieter Klomp land agter de kom of land aan de Lijkweg 3 lopense 12 roede. Koopsom ƒ 136,-.
Aan Willem Vermeulen groes het Broekvelt 4 lopense 47 roede. Koopsom ƒ 320,-.
Aan Dirk van der Weerden groes het voorste Ven 2 lopense 40 roede. Koopsom ƒ 176,-.
Aan Hendrik Vinken groes den Dries aan Brandwagt 3 lopense 12 roede. Koopsom ƒ 83,-.
Aan Peeter van der Laak groes het Mortelke eertijds een huisplaats of hofke geweest 10 roede. Koopsom ƒ 8,-.
Aan Peeter Berkvens land den Hoekakker 2 lopense 49 roede. Koopsom ƒ 118,-; land Siskensakker 1 lopense 30 roede. Koopsom ƒ 94,-.
Aan Peeter Royakkers land Venakker 1 lopense 46 roede. Koopsom ƒ 62,-; land Spitsenakker 1 lopense 46 roede. Koopsom ƒ 70,-.

In 1798 is het huis al verkocht aan Jan Janse Verberne:

Asten Rechterlijk Archief 104 folio 72; 20-06-1798:
Allegonda van de Cruys, weduwe Wilhelmus Bruynen, verkoopt aan Jan Janse Verberne huis, stal en hof 1 lopense, in huur en gebruik bij Johannes Knapen, ene zijde de straat, andere zijde Martinus van Bussel, ene einde Jan Janse Timmermans; den hof gelegen over de straat 1 lopense. Koopsom ƒ 1000,- à 3½%. Marge: Laurens van Gastel getrouwd met Catharina Bruynen, te Helmond, namens de erven, is voldaan op 01-05-1804.

In het huizenquohier over de periode 1756-1781 staat het huis op naam van Wilhelmus Bruynen en wordt het huis aan derden verhuurd:

Jaar Eigenaar nummer 89 Dorp Bewoners nummer 89 Dorp
1756 Wilhelmus Bruynen Joost Voermans en Catarien Jacobs van Hugten
1761 Wilhelmus Bruynen Joost Voermans en Mattijs Jagers
1766 Wilhelmus Bruynen Margo Smits en weduwe Jan Vreijnsen
1771 Wilhelmus Bruynen Margo Smits en Jan Vreijnsen
1776 Wilhelmus Bruynen weduwe Peter Troeijen
1781 Wilhelmus Bruynen Arnoldus Zeegers

Een van de eerste huurders Judocus Peter (Joost) Voermans wordt beschreven bij het huis dat hij rond 1761 aankoopt (zie Emmastraat 31).

Johannes Jansen Verberne is geboren te Someren op 19-07-1764 als zoon van Johannes Gerardus Verberne en Wilhelmina Godefridus Leenen. Hij is op 24-01-1790 te Asten getrouwd met Johanna Maria Joannis Berkers, geboren te Asten op 05-12-1764 als dochter van Johannes Henrici Berkers en Antonia Joannis van Dyk (zie Dijkstraat 58):

01g

Het gezin van Johannes Jansen Verberne en Johanna Maria Joannis Berkers:

# Voornaam Geboorte Huwelijk Overlijden Referentie
1 Wilhelmina Asten 16-01-1791 Asten 01-02-1812
Francis Verberne
Someren 24-03-1843
2 Johanna Asten 02-06-1793 Deurne 28-07-1816
Pieter Hikspoors
Deurne 17-01-1841
3 Johannes Asten 16-12-1795 Asten 17-01-1840
Anna Maria Engelen
Asten 26-12-1847
4 Franciscus Asten 05-09-1799 Deurne 07-02-1835
Maria Aldenzee
Deurne 13-12-1860

Johanna Maria Joannis Berkers is op 21-09-1799 te Asten overleden en Johannes Jansen Verberne gebruikt drost en schepenen als rijdende rechters voor een geschil met zijn buurvrouw:

Asten Rechterlijk Archief 130 folio 23; 19-01-1801:
Jan Janse Verberne en Geertruy van den Eerenbeemt, weduwe Jan Broens geven te kennen dat tussen hen verschil was onstaan over een karreweg. Zij zijn overeengekomen om de kwestie voor te leggen aan drost en schepenen en zich aan hun uitspraak te onderwerpen. Dat de paal, door ondergetekende gezet voor de voordeur van Geertruy van den Eerenbeemt, alsmede de twee schamppalen gezet tegen de put zullen moeten dienen voor een regel en rigtsnoer. Verder dat de heg langs de erve van Geertruy van den Eerenbeemt zal worden ingekort tot bij of omtrent de struiken en verder de rigt door het straatje zowel van de ene als andere zijde zal moeten gehouden worden. De kosten hebben bedragen ƒ 6,-; ƒ 4,- ten laste van Jan Janse Verberne en ƒ 2,- ten laste van Geertruy van den Eerenbeemt.

Johannes Jansen Verberne koopt een stuk land en een stuk groes:

Asten Rechterlijk Archief 105 folio 112 verso; 21-06-1803:
Jan Verbogen verkoopt aan Jan Janse Verberne land den Logtenakker 1 lopense. Koopsom ƒ 38,-.

Asten Rechterlijk Archief 105 folio 158; 28-01-1804:
Willem Vermeulen verkoopt aan Jan Janse Verberne groes Liendersvelt 2½ lopense.

In het huizenquohier over de periode 1798-1803 is het huis in bezit van Johannes Jansen Verberne. Het wordt eerst nog bewoont door Johanna Knaepen, maar vanaf ongeveer 1800 door Johannes Jansen Verberne met zijn kinderen:

Jaar Eigenaar nummer 89 Dorp Bewoners nummer 89 Dorp
1798 Jan Verbernen Johanna Knaepen
1803 Jan Verbernen Jan Jansen Verbernen

In 1805 moet Johannes Jansen Verberne voor het gerecht verschijnen voor de verkrachting van zijn dienstmeid Johanna Maria Hendrik Roymans (zie Voormalig huis G170) en hij laat zijn oudste dochter het bericht ontvangen:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 15-05-1805:
Bij de aanzegging om voor het gerecht te verschijnen was Jan Janse Verberne absent en is dit doorgegeven aan zijn dochter Willemina.

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 10-06-1805:
Extractum ex registra baptizatorum Romano Catholica Communitatis de Asten in quo habitur ut signitur. Anno millisimo octingentesima quintodie nona mensis Maji. Baptizata est Joanna filia illegitima Joanna Maria Henrici Roymans et ut mater in partu obstitrici declaravit Joannis Joannis Verberne; susceptores Arnoldus Petri Aerts et Maria Petri Peters. Concordat cum suo originali quod attestor Gaspar van Maasackers sacell. Ex speciale commissione eed. Dominus W. van Asten pastoris.
Extract uit het Rooms-katholieke doopregister van de Astense gemeenschap waarin staan ingeschreven. In het jaar 1805 in de maand mei is gedoopt Johanna Maria buitenechtelijke dochter van Joanna Maria Henrici Roymans en zoals de moeder in het kraambed verklaarde Joannis Joannis Verberne; getuigen Arnoldus Petri Aerts en Maria Petri Peters. Getuige Gaspar van Maasackers is akkoord met het origineel uit de kapel. Met speciale commissie eed van pastoor Heer W. van Asten.

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 11-06-1805:
Margareta Robers, vroedvrouw, is op 8 mei laatstleden, geroepen ten huize van Arnoldus Peter Aarts, aan het Laarbroek, waar zich bevond Johanna Maria, dochter wijlen Hendrik Roymans, welke in het afgelopen jaar als dienstmeid gewoond heeft bij Jan Janse Verberne, zijnde nu in barensnoot. Zij heeft Johanna Maria Roymans verlost na alvoors haar afgevraagt te hebben wie vader van dat onechte kind was. Zij heeft tot antwoord gekregen dat Jan Janse Verbernen de vader was en dat zij nooyt met een ander te doen hadde gehad.

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 01-08-1805:
Jennemaria Hendrik Roymans heeft enige tijd een zeer gemeenzame ommegang gehouden met Johannes Verberne. Hieruit is op 9 mei 1805 een dochter geboren. Johannes Verberne was van de bevalling op de hoogte. Hij ontloopt echter zijn verplichting om voor de kraamkosten en de alimentatie zorg te dragen. Dit op een onwaarachtige wijze door voor te wenden geen vader van het kind te zijn. Gelieve daarom Jan Verberne te dagen en hem op te leggen en te betalen aan Jennemaria Hendrik Roymans de som van ƒ 100,- ter betaling van de kraamkosten en alsnog voor alimentatie en onderhoud van het kind een som van ƒ 100 per jaar dit totdat het kind de leeftijd van 13 jaar; bereikt heeft. Gerardus van Dremmen, procureur.

Asten Rechterlijk Archief 131 folio 160; 21-08-1805:
Johanna Maria Hendrik Roymans, meerderjarige jonge dochter, heeft, op 1 augustus 1805, doen exploiteren een insinuatie aan Johannis Verberne in cas van defloratie tendeerende tot betaaling der kraamkosten à ƒ 100,-. En voor de alimentatie en onderhoud van haar kind ƒ 100,- per jaar gedurende de tijd van 13 jaar. Dat daarop is gevolgd een contra insinuatie van Johannis Verberne op 08-08-1805 dit in cas de comparante onder eede verklare met niemand immer eenige vleesselijke conversatie gehouden te hebben als alleen met gemelde Johannis Verberne hij alsdan aanneemt de kraamkosten, ter taxatie van schepenen van Asten, te betaalen en na sig te neemen het kind waarvan de comparante verlost is. Dat de comparante dientengevolge gerechtelijk haade gedaan citeeren voornoemde Johannis Verbernen om te compareeren in collegio van scheepenen van Asten jeegens heden, de 21 augustus 1805, des morgens om tien uur, in de ordinaire raadkamer, ten eynde den eed aan de comparante door den selven gedefereert dat zij met niemand immer eenige vleesselijke conversatie gehouden heeft, als alleen met gemelde Johannis Verberne daadwerkelijk te zien persisteren en uit te zweeren. Comparante heeft de eed afgelegd. Johannis Verberne is behoorlijk geciteert doch niet verschenen.

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 02-09-1805:
Theodoris Jois Sengers, schout, aanlegger contra Johannis Verberne, gedaagde. Aanlegster heeft, op 21 augustus laatstleden, onder eede verklaart: "Dat zij met niemand immer eenige vleesselijke conversatie als alleen met den resinsinuant Johannes Verbernen gehouden heeft". Zij suppliante wiens eer en fatsoen voor altoos is benomen. Wiens bestaan als ouderloos zijnde door de fatale omstandigheden hart en moeyelijk zal zijn.

Asten Rechterlijk Archief 33-52 ongedateerd:
Theodoris Jois Sengers, schout, aanlegger contra Jan Janse Verberne, gedaagde.
Dat gedaagde met zijn gewezen dienstmeid, Johanna Maria Hendrik Roymans, meestal genaamd Maria Hendrik Roymans, ontucht heeft gepleegd en haar bezwangerd. Op 9 mei 1805, is zij van een onecht kind verlost. Waarvan zij, in barensnood zijnde, de gedaagde als vader heeft genoemd. Ingevolge het Echtreglement van 20-10-1796 is gedaagde geinsurreert de boete van ƒ 100,-. En ook gedaagd om deze te betalen. Tenzij hij zich onder eede kan zuiveren. Omdat hij, in het een zowel als het ander nalatig is gebleven wordt hij in rechten opgeroepen.

Asten Rechterlijk Archief 131 folio 167 verso; 23-10-1805:
Johannis Verberne en Jennemaria Hendrik Roymans, jonge dochter geassisteerd met Gerardus van Dremmen, procureur, te Someren.
Zij maken een contract: De tweede comparante neemt het kind, waarvan zij, op 9 mei 1805, verlost is tot zich zodanig dat de eerste comparant daarvan nimmer of nooyt eenige last, hoe ook genaamt, meer sal hebben. Ter voldoening van de kraamkosten en alimentatie en alle verdere pretenties zal de eerste comparant ƒ 550,- betalen. Waarvan ƒ 150,- direct en ƒ 400,- à 4% welke vier jaar zullen blijven vast staan. De kosten van ieder der contractanten zullen zijn en blijven hun kosten. De secretariele kosten zullen half / half gedragen worden.

Asten Rechterlijk Archief 106 folio 73; 23-10-1805:
Johannes Verberne is schuldig aan Jennemaria Hendrik Roymans ƒ 400,- à 4%. Afgelost 05-08-1809.

Jan Jansen Verberne is te Asten op 12-10-1833 te Asten overleden en bij het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 staat het huis op naam van zoon Jan Johannes Junior Verberne:

Kadaster 1811-1832; G545:
Huis en erf, groot 01 roede 16 el, het Derp, klassen 9.
Eigenaar: Jan Johannes Junior Verberne.

01

02

Johannes Verberne, geboren te Asten op 16-12-1795 als zoon van Joannes Janse Verberne en Joanna Maria Joannis Berkers. Hij is op 17-01-1840 te Asten getrouwd met Anna Maria Engelen, geboren te Someren op 24-02-1805 als dochter van Joannes Joannis Engelen en Ida Gerardus Nijssen.

Johannes Verberne is op 26-12-1847 te Asten overleden en Anna Maria Engelen verkoopt in 1849 het huis aan Wilhelmus van Oosterhout en die verkoopt het in 1851 op Johannes van Oosterhout. Anna Maria Engelen is op 21-09-1850 te Someren overleden.

Hij verhuurt het huis aan derden en volgens de kadastrale legger van 1892 wordt het huis in tweeën gesplitst. Aangezien in het bevolkingsregister al sprake is van twee huurders in de periode voor 1892, is het huis waarschijnlijk al voor die tijd opgesplitst (zie ook Emmastraat 16).

Rond 1860 bewoont Wilhelmus van Laanen, geboren te Asten op 18-01-1813 als zoon van Francis van Laanen en Wilhelmina van Gogh, het huis. Hij is als winkelier te Asten op 04-06-1858 getrouwd met Wilhelmina van de Kerkhof, geboren te Asten op 17-01-1813 als dochter van Piet van de Kerkhof en Johanna van Otterdijk. Zij is sinds 03-09-1852 weduwe van Antonius Franciscus Zeegers, geboren te Asten op 16-01-1814 als zoon van Antonius Seegers en Anna Maria Walraven (zie Voormalig huis G601), met wie zij op 09-05-1845 te Asten getrouwd was. Daarvoor was zij ongehuwd moeder van Johannes Kerkhof, geboren te Asten op 12-09-1837. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1859-1869 wonen zij in het huis met huizingnummer A101b:

03

Wilhelmina van de Kerkhof is op 25-10-1866 te Asten overleden en Wilhelmus van Laanen vertrekt in 1867 naar Meijel. De bastaardzoon van Wilhelmina van de Kerkhof, Joannes van de Kerkhof, geboren te Asten op 12-09-1837, neemt het huis over. Hij is als wever op 14-08-1861 te Asten getrouwd met Elisabeth Verdonschot, geboren te Asten op 16-10-1833 als dochter van Piet Verdonschot en Johanna van Tongerlo. Zij verhuizen aan het eind van de periode naar A56.

Vanuit de Wolfsberg komt in het huis wonen Hendrikus van Helmond, geboren op 23-03-1829 te Asten als zoon van Peter van Helmond en Catharina van de Kerkhof. Hij is als winkelier te Asten op 20-08-1858 getrouwd met Martha Verleijsdonk, geboren te Asten op 18-10-1836 als dochter van Martinus Verleijsdonk en Anna Maria Berkers. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1869-1879 wonen zij in het huis met huizingnummer A145:

04

Martha Verleijsdonk is op 25-10-1875 te Asten overleden en Hendrikus van Helmond is te Meijel op 26-04-1878 hertrouwd met Petronella Strijbos, geboren te Meijel op 14-11-1834 als dochter van Antoon Strijbos en Johanna Hendrikx. Ook over de periode 1879-1890 en in de periode 1890-1900 wonen zij in het huis met achtereenvolgens huizingnummer A147 en A153:

05

Zij vertrekken in 1892 naar A170 en volgens de kadastrale legger is het huis gesplitst en heeft dit deel kadasternummer G1771. Vanuit Someren wordt het huis daarna bewoond door Jan Keessen, geboren te Budel op 05-03-1845 als zoon van Gerardus Keessen en Elisabeth van der Linden. Hij is als mandenmaker op 19-02-1881 te Soerendonk getrouwd met Maria Teeuwen, geboren te Soerendonk op 08-04-1843 als dochter van Martinus Teeuwen en Hendrina Timmermans. Ook over de periode 1900-1910 en in de periode 1910-1920 woont, de inmiddels tot barbier omgeschoolde, Jan Keessen met zijn gezin in het huis met achtereenvolgens huizingnummer A165 en A173:

06

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 01-01-1909 wenst Jan Keessen zijn klanten met een rijm een goed Nieuwjaar:

07

Met de kermis was er altijd een groot feest en Gerardus Keessen, geboren te Someren op 29-03-1882 als oudste zoon van Jan Keessen, sleepte bij de wedstrijden na afloop van de kermis nog wat prijzen in de wacht, zoals blijkt uit onderstaand verslag in de krant de Zuid-Willemsvaart van 27-09-1902:

08

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 22-09-1917 zet Jan Keessen zijn huis te koop:

09

Jan Keessen verhuist aan het eind van de periode naar de overkant, Emmastraat 7, (zie Voormalig huis G525) en het huis is overgenomen door Adrianus Timmermans, geboren te Someren op 13-01-1878 als zoon van Jacobus Timmermans en Johanna Maria van Bree. Hij is als landbouwer op 10-02-1905 te Asten getrouwd met Huiberdina van den Eijnden, geboren te Asten op 29-03-1879 als dochter van Mathijs van den Eijnden en Maria Anna van de Mortel. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1920-1930 bewonen zij vanuit A365a het huis met huizingnummer A205, ofwel Emmastraat 12:

10

Ook over de periode 1930-1938 wonen zij in het huis aan de Emmastraat 12:

11

Adrianus Timmermans is op 30-11-1940 te Asten overleden en Huiberdina van den Eijnden is te Asten op 19-12-1947 overleden. Dochter Johanna Maria (Miet) Timmermans, geboren te Someren op 20-04-1906, is rond 1943 getrouwd met Johannes Hendrik (Jan) Lorant is geboren te Batenburg op 10-08-1912 als zoon van Willem Lorant en Hendrika Maria Catharina Aarts. Johannes Hendrik Lorant woont vanaf 1921 bij zijn tantes in op de Markt 8 in Asten. Hij reist van daaruit in de periode 1929-1930 naar Dongen voor een kleermakersopleiding. Hij werkt ook nog bij een tante aan de Emmastraat 17 (zie Voormalig huis G1829). Volgens de krant de Zuid-Willemsvaart van 06-04-1929 vertrekt hij naar Dongen en in diezelfde krant van 01-09-1934 komt Johannes Hendrik Lorant vanuit Venraij naar Asten.

12 13
In het Helmondsch dagblad van 05-02-1945 vraagt Johannes Hendrik Lorant om een kleermakersknecht op de Emmastraat 12. 14
In de Helmondsche courant van 13-12-1945 de geboorte van dochter Hendrika. 15

Johannes Hendrik (Jan) Lorant is op 26-09-1972 te Asten overleden en Johanna Maria (Miet) Timmermans is op 22-07-1981 te Geldrop overleden. Hieronder de bidprentjes bij hun overlijden:

16 17

Op het huidige adres Emmastraat 14 staat deze uit 1860 stammende woning, waarin nog steeds kleding wordt verkocht:

18

Overzicht bewoners

Dorp huis 89
Jaar Eigenaar Geboorte Hoofdbewoner Geboorte
1736 onmondigh kindt Willem Graets Asten 07-01-1719 Jan Joost Kuijpers en Tonij Oudenhoven Asten 02-01-1704
1741 onmondigh kindt Willem Graets Asten 07-01-1719 Dirkske Verleijsdonk en Antonij Oudenhoven Asten 13-06-1720
1746 Johannes van der Linden Asten 03-12-1688 Dirkske Verleijsdonk en weduwe Jan de Laat Asten 13-06-1720
1751 Michiel van de Cruys Asten 24-08-1682 Peter Verreijt Asten 13-07-1725
1756 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 Joost Voermans en Catarien Jacobs van Hugten Asten 25-08-1726
1761 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 Joost Voermans en Mattijs Jagers Asten 25-08-1726
1766 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 Margo Smits en weduwe Jan Vreijnsen Asten 01-05-1729
1771 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 Margo Smits en weduwe Jan Vreijnsen Asten 01-05-1729
1776 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 weduwe Peter Troeijen Asten 01-05-1729
1781 Wilhelmus Bruynen Geldrop 11-10-1723 Arnoldus Zeegers Asten 21-06-1739
1798 Jan Verbernen Someren 19-07-1764 Johanna Knaepen Leende 14-06-1745
1803 Jan Verbernen Someren 19-07-1764 Jan Jansen Verbernen Someren 19-07-1764
Kadasternummer G545
# Periode Naam eigenaar Geboorte Opmerking Verandering
G545 1832 Johannes Verberne Asten 16-12-1795
Emmastraat 12
# Periode Naam hoofdbewoner Geboorte Tweede persoon Geboorte Vertrek
1832-1840 Johannes Verberne Asten 16-12-1795
1840-1847 Johannes Verberne Asten 16-12-1795 Anna Maria Engelen Someren 24-02-1805 26-12-1847
1847-1849 Anna Maria Engelen Someren 24-02-1805 weduwe Verberne
1849-1859 onbekend
A101b 1859-1861 Wilhelmus van Laanen Asten 18-01-1813 Wilhelma van de Kerkhof Asten 17-01-1813
A101b 1861-1869 Johannes van de Kerkhof Asten 12-01-1837 Elisabeth Verdonschot Asten 16-10-1833
A145 1869-1879 Hendricus van Helmond Asten 23-03-1829 Martha Verleijsdonk Asten 18-10-1836 26-10-1875
A147 1879-1890 Hendricus van Helmond Asten 23-03-1829 Petronella Strijbosch Meijel 14-11-1834
A153 1890-1892 Hendricus van Helmond Asten 23-03-1829 Petronella Strijbosch Meijel 14-11-1834 naar A170
A153 1892-1900 Jan Keessen Budel 05-03-1845 Anna Maria Teeuwen Soerendonk 08-04-1843
A165 1900-1910 Jan Keessen Budel 05-03-1845 Anna Maria Teeuwen Soerendonk 08-04-1843 27-11-1908
A173 1910-1920 Jan Keessen Budel 05-03-1845 met kinderen naar A164
A205 1920-1930 Adriaan Timmermans Someren 13-01-1878 Huiberdina van den Eijnden Asten 29-03-1879
12 1930-1940 Adriaan Timmermans Someren 13-01-1878 Huiberdina van den Eijnden Asten 29-03-1879 30-11-1940
12 1940 Johannes Hendrik Lorant Batenburg 10-08-1912 Anna Maria Timmermans Someren 20-04-1906
Referenties
  1. ^Eindhoven Encyclopedie (http://eindhoven-encyclopedie.nl)
  2. ^Groot placaet-boeck, vervattende de placaten, ordonnantien ende edicten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, 1795 (https://www.delpher.nl/nl/boeken1/gview?query=placaet-boeck+asten&coll=boeken1&identifier=x2NkAAAAcAAJ)

De meest gebruikte referenties staan in de introductie vermeld

Laatst bijgewerkt op 17 november 2023, 09:10:53

Heemhuis, Molenstraat 10, 5711 EW, Someren
Open voor bezoekers op dinsdagochtend van 9 tot 12 uur en op donderdagavond van 19 tot 21 uur (0493) 472 423 hkkdevonder@xs4all.nl


Archeologiehuis, Molenstraat 14, 5711 EW Someren
Open na afspraak, bel hiervoor Jacques van Ooijen op 06-36 14 12 02 of mail gewoonjacques@gmail.com


Deze website maakt geen gebruik van cookies

ADM

XSSMMDLGXL

Printen