Voormalig huis G1416 - Bewoningsgeschiedenis

Dit huis met kadasternummer G1416, dat oorspronkelijk deel uitmaakte van kadasternummer G1286, is in bezit van Henricus Michielsen (zie Voormalig huis G611), zoals te zien is op de kadasterkaart rechts.

Het wordt vanaf 1870 verhuurd aan en bewoond door Jacobus Johannes Veerman, geboren te Breda op 07-06-1810 als zoon van Jacobus Veerman en Helena Stroom. Hij is als commies op 19-07-1838 te Breda getrouwd met Agatha Maria van Wiele, geboren te Klundert op 16-08-1811 als dochter van Sebastiaan Wiele en Elisabeth Blees.

In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1869-1879 wonen zij in het huis met huizingnummer A218:

Zij verhuizen nog in hetzelfde jaar naar Breda en in het huis komt wonen Godefridus Antonius Douze, geboren te Asten op 07-03-1841 als zoon van Johannes Douze en Johanna Tabbers (zie Voormalig huis G432). Hij is als schoenmaker op 22-05-1871 te Asten getrouwd met Wilhelmina Aarts, geboren op 31-05-1830 te Asten als dochter van Johannes Aarts en Petronella Verrijt (zie ook Voormalig huis G476). Zij verhuizen in 1873 naar het naastgelegen huis (zie Voormalig huis G1414).

De nieuwe bewoner is Ferdinand Martinus Bosschaart, geboren op 22-02-1825 te Boom (B) als zoon van Adrianus Henricus Bosschart en Anna Maria Broumels. Hij is als rijksambtenaar op 16-02-1870 te Geertruidenberg getrouwd met Maria Wilhelmina Schaap, geboren te Capelle op 04-05-1835 als dochter van Pieter Schaap en Pieternella Wessels. In april 1875 verhuizen zij naar Someren en later naar Bergeijk. Ferdinand Martinus Bosschaart is op 17-03-1910 te Rotterdam overleden en Maria Wilhelmina Schaap is op 02-03-1924 te Rotterdam overleden.

Het huis is daarna verkocht aan Bonaventura (Ture) Eijsbouts, geboren 12-06-1847 te Asten als zoon van Johannes Eijsbouts en Maria Catharina Slaats (zie Voormalig huis G783). Hij is als horlogemaker 30-01-1873 te Klundert gehuwd met Catharina Maria (Kaat) Krijnen, geboren te Klundert op 30-09-1851 als dochter van Adrianus Krijnen en Catharina de Beer. Over Bonaventura (Ture) Eijsbouts schreef Joep Cuppens:

Ture en zijn oudere broer Tidder werden dikwijls door hun vader naar de Peel gestuurd om klot te steken. Soms hadden zij ook wel eens zin om iets anders te doen daar in die stille verlaten Peel. Beide broers waren heel muzikaal en zij maakten van een klomp een "viool" waar ze ook nog op speelden. Tidder en Ture hebben ook een klok vervaardigd, de kast maar ook het uurwerk zijn door hen zelf gemaakt. Vermoedelijk heeft Tidder hier het grootste aandeel in gehad, de klok is tenminste geërfd door zijn zoon Jan Eijsbouts en later is diens zoon Theo in het bezit van de klok gekomen (zie foto rechts).

In Asten kwamen regelmatig schepen door de Zuid-Willemsvaart. Die schepen brachten afval dat gebruikt werd als mest voor de arme grond en ze werden geladen met turf en voeren daarmee naar de steden in het westen van het land. Van Ture wordt gezegd dat hij geen zin had om thuis de boerderij over te nemen. Hij woonde in Veghel, Eindhoven en Waalwijk en ging op zekere dag met een schuit over het kanaal en kwam in Delft terecht. Daar vond hij werk bij horlogemaker van der Schoot op de Brabantse Turfmarkt. Ture had al enig ervaring omdat hij thuis oude klokken repareerde. Bij van der Schoot heeft hij het horlogemakervak onder de knie gekregen.

In die tijd dat Ture in Delft woonde, ging hij naar de avondtekenschool in Den Haag. Daar leerde hij Quirien Krijnen, die voor architect studeerde en Bas Krijnen kennen. De gebroeders Krijnen kwamen uit Moerdijk en op zekere dag ontmoette Ture hun zus Catharina Maria (Kaat) Krijnen. Ture komt terug in Asten in mei 1872 en wordt als horlogemaker ingeschreven. In januari 1873 zijn Ture en Kaat in Asten getrouwd en begin februari wordt Kaat ingeschreven.

De eerste opdracht van Ture, nadat hij zich met een klein bedrijfje in Asten had gevestigd, was de reparatie van een torenuurwerk van Someren. Ture begon in het washok van zijn vrouw, maar omdat Kaat bezwaar maakte, bouwde hij al spoedig een eigen werkplaats. Vrij kort na 1873 maakte Ture door de toepassing van een eigen vinding, de 'constante pendelaandrijving' torenuurwerken met deze constante kracht. Op 18 februari 1879 komt Bernardus Wilhelmus Lucius vanuit Eindhoven als horlogemaker bij Ture wonen. Aanvankelijk werden er ieder jaar ongeveer 4 uurwerken gemaakt. In 1899 werd het honderdste uurwerk afgeleverd en 5 jaar later het tweehonderdste.

Rechts een foto van Bonaventura Eijsbouts.

In de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 30-11-1878 staat de advertentie waarin Bonaventura Eijsbouts naar een horlogemaker zoekt en waarvoor Bernardus Wilhelmus Lucius wordt aangenomen:

Bernardus Wilhelmus Lucius is geboren te Schaijk op 02-12-1854 als zoon van hoofdonderwijzer Jan Lucius en Geertruda Dekkers. Hij deed zijn opleiding van april 1867 tot oktober 1872 in Cromvoirt. In januari 1878 gaat hij naar Eindhoven en hij werkte van 18-02-1879 tot 13-10-1880 als horlogemaker bij Bonaventura Eijsbouts en vertrok daarna naar Schaijk. In november 1881 vertrekt hij naar Oss en in 1887 werkt hij bij horlogemaker Petrus Paulus van Hombergh in Sint-Oedenrode.
Bernardus Wilhelmus Lucius is als horlogemaker op 07-02-1888 te Sint-Oedenrode getrouwd met Ludovica Wilhelmina Maria van Hombergh, geboren te Sint-Oedenrode op 06-07-1851 als dochter van horlogemaker Petrus Paulus van Hombergh en Petronella Verstrepen (zie foto linksonder). Zij woonden in de Kerkstraat in Sint-Oedenrode en Bernardus Wilhelmus Lucius was horlogemaker en herbergier (zie foto middenonder).
Ludovica Wilhelmina Maria van Hombergh is op 24-02-1927 te Sint-Oedenrode overleden en Bernardus Wilhelmus Lucius woont daarna bij zijn dochter Geertruida Petronella Maria Lucius, getrouwd met Marinus Keetels, die het huis hebben overgenomen. Bernardus Wilhelmus Lucius is op 30-10-1930 te Sint-Oedenrode overleden en rechtsonder het bidprentje bij zijn overlijden.

In de Tilburgsche courant van 26-02-1882 wordt een bankwerker gevraagd en waarschijnlijk wordt Octavius Franciscus Houthooft aangenomen:

Octavius Franciscus Houthooft is geboren te Helmond op 29-04-1862 als zoon van Ludovicus Jacobus Houthooft en Theresia Antonia Ruijttens. Hij woonde als kostganger op verschillende plekken in Asten en was van 15-07-1882 tot 11-12-1895 als bankwerker in dienst bij Bonaventura Eijsbouts. Daarna vertrekt hij naar Tegelen, maar woont later van 1910-1915 nog in Asten (zie Voormalig huis G772).

Van het in 1879 eerst geplaatste torenuurwerk in Spakenburg heb ik vooralsnog niets terug kunnen vinden. De eerste in kranten terug gevonden mededeling over een geplaatst torenuurwerk dateert van 1881 en betreft het uurwerk in de kerk van Heerjansdam, aldus het bericht rechts in het Nieuwsblad van de Hoeksche Waard van 19-11-1881.

Onder wordt in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 14-04-1883 lof gesproken over het werk van Bonaventura Eijsbouts:

Rond 1886 wordt het kadasternummer bij vereniging G1669, zoals weergegeven op de kadasterkaart rechts.

Ook over de periodes 1879-1890, 1890-1900, 1900-1910 en in de periode 1910-1920 wonen Bonaventura Eijsbouts en Maria Catharina Krijnen met hun gezin in het huis met achtereenvolgens huizingnummer A218, A230, A243 en A273:

Hieronder een foto van het gezin van Bonaventura Eijsbouts en Catharina Maria Krijnen gemaakt rond 1895 met van links naar rechts Huberta (Dina), Gerardus Quirinus (Gerrit), Maria Catharina (Maria), vader Bonaventura (Ture), Johanna Catharina (Jans), moeder Catharina Maria (Kaat), Adrianus Johannes (Johan), Catharina Maria (Cato) en Johanna Adriana (Jeanne):

Volgens de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 01-03-1889 wordt er bij Bonaventura Eijsbouts een poging tot diefstal gedaan, die op een hulpvaardige wijze wordt opgelost:

Het blijkt dus toch heel anders te zijn verlopen dan hierboven beschreven, maken we op uit een ingezonden brief van misschien wel Bonaventura in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 08-03-1889:

Volgens de krant de Zuid-Willemsvaart van 28-06-1889 hield torenuurwerkfabrikant Bonaventura Eijsbouts zich ook met de verkoop en herstel van vélocipèdes bezig.

Hieronder weet Bonaventura Eijsbouts de oplossing van een raadsel in de krant de Zuid-Willemsvaart van 26-09-1885:

Rechts een advertentie in dagblad De Tijd van 01-02-1897 met daarop een torenuurwerk zoals dat in de werkplaats van Bonaventura Eijsbouts werd gemaakt.

Linksonder de mededeling dat Bonaventura Eijsbouts in de Tijd van 04-10-1894 een zilveren medaille op de wereldtentoonstelling te Antwerpen wint en rechtsonder in de Tijd van 17-09-1899 een artikel over het nieuwe uurwerk in de kerk van Asten:

De Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 20-03-1897 bericht over een nieuw torenuurwerk in Dommelen:

De Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant van 22-01-1898 meldt dat er een torenuurwerk op de Sassenpoort is geplaatst:

Onder een tekening gemaakt in 1899 van torenuurwerk 19b:

Hieronder een foto tijdens de zilveren bruiloft van Bonaventura Eijsbouts en Catharina Maria Krijnen in 1898:

Vooraan in het midden het zilveren bruidspaar Bonaventura (Ture) Eijsbouts en Catharina Maria (Kaat) Krijnen met achter haar Theodorus (Tidder) Eijsbouts met rechts van hem Johanna Hendrika (Drika) Camps.

Het 100^e uurwerk uit de fabriek van Bonaventura Eijsbouts wordt geschonken aan het blindeninstituut te Grave, aldus de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 09-03-1899:

Linksonder de aankondiging van de zilveren bruiloft in dagblad de Tijd van 17-01-1898 en rechts daarvan een advertentie in diezelfde krant van 22-11-1902, waarbij ook klokken voor carillons werden geleverd die echter nog niet zelf werden gegoten:

Linksonder in de Limburger Koerier van 24-12-1901 de plaatsing van een torenuurwerk in Tegelen en rechtsonder in diezelfde krant van 26-04-1904 de beschrijving van een ongeluk in de fabriek, waarbij Johannes van Veghel (zie Wolfsberg 29) is getroffen:

Linksonder in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 07-07-1903 een bekroning voor het werk van Bonaventura Eijsbouts, daaronder in de krant de Zuid-Willemsvaart van 17-12-1904 de mededeling dat het 200^e torenuurwerk is afgeleverd en rechts daarvan uit de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 30-04-1906 het 230^e torenuurwerk geplaatst in Kerkdriel:

De werkplaats achter het huis werd te klein en in 1907 wordt een nieuwe fabriek van torenuurwerken van Bonaventura Eijsbouts gebouwd achter het huis gelegen aan de huidige Driehoekstraat (zie Driehoekstraat 3). Hieronder een reclamedrukwerk met die nieuwe fabriek:

Uit de onderstaande mededelingen in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 14-09-1907 en daar linksonder in de krant de Zuid-Willemsvaart van 16-03-1907 en rechtsonder uit de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 01-11-1907 betreffende een levering van een carillon aan Wenen, valt op te maken dat de nieuwe fabriek in de zomer van 1907 operationeel was:

Hieronder een foto gemaakt rond 1927 van de torenuurwerkfabriek van B. Eijsbouts met op de voorgrond de achtertuin van Bonaventura Eijsbouts:

Verdere beschrijvingen aangaande de torenuurwerkfabriek zijn te vinden in de Driehoekstraat (zie Driehoekstraat 3). Een mooie beschrijving van de beginjaren van Bonaventura Eijsbouts lezen we hieronder1:

Zoon Adrianus Johannes Eijsbouts, geboren te Asten op 13-03-1878 (zie Monseigneur den Dubbeldenstraat 32 en 34), is volgens de reiswijzer van 1913 van de ANWB bekend als bondsrijwielhersteller op dit adres:

Catharina Maria (Kaat) Krijnen is te Asten op 16-01-1919 overleden en Bonaventura (Ture) Eijsbouts is op 18-04-1920 te Asten overleden. In de Maasbode van 17-01-1919 de overlijdensadvertentie van Catharina Maria Krijnen en in de Maasbode van 21-04-1920 de overlijdensadvertentie van Bonaventura Eijsbouts:

Linksonder portretten van Bonaventura Eijsbouts en rechtsonder hun graf op het kerkhof van de Heilige Maria Presentatiekerk te Asten:

Hieronder de bidprentjes bij hun overlijden:

Het huis is rond 1917 verkocht aan zoon Gerardus Quirinus (Gerrit) Eijsbouts, geboren op 12-01-1883 te Asten. Hij is als horlogemaker op 06-10-1914 te Asten getrouwd met Johanna Antonia Vervoort, geboren te Veghel op 21-05-1881 als dochter van Gerardus Vervoort en Wilhelmina Otten. In de krant de Zuid-Willemsvaart van 14-11-1914 hun huwelijk en in diezelfde krant van 24-08-1918 de geboorte van zoon Bonaventura:

In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1920-1930 wonen zij in het huis met huizingnummer A336, ook bekend staand als Wilhelminastraat 4:

Ook over de periode 1930-1938 wonen zij in het huis aan de Wilhelminastraat 4:

Gerardus Quirinus (Gerrit) Eijsbouts is op 09-06-1943 te Asten overleden en Johanna Antonia Vervoort is op 11-11-1968 te Asten overleden. Hieronder de bidprentjes bij hun overlijden:

Het huis is aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd en daarna weer opgebouwd. Linksonder de foto uit 1944, in het midden een foto van het nieuw gebouwde huis rond 1975 en rechtsonder een streetview:

Overzicht bewoners

Kadasternummer G1416

#	Periode	Naam eigenaar	Geboorte	Verandering
G1416	1870-1875	Henricus Michielsen	Asten 16-02-1798
G1416	1875-1886	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847
G1669	1886-1917	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	vereniging
G1669	1917-1938	Gerardus Quirinus Eijsbouts	Asten 12-01-1883

Wilhelminastraat 4

#	Periode	Naam hoofdbewoner	Geboorte	Tweede persoon	Geboorte	Vertrek
A218	1870-1870	Jacobus Veerman	Breda 07-06-1810	Agatha Maria van Wiele	Klundert 16-08-1811	naar Breda
A218	1870-1873	Godefridus Douze	Asten 07-03-1841	Wilhelmina Aarts	Asten 31-05-1830	naar A219
A218	1873-1875	Ferdinand Bosschaart	Boom (B) 22-02-1825	Maria Wilhelmina Schaap	Capelle 04-05-1835	naar Someren
A218	1875-1879	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	Catharina Maria Krijnen	Klundert 30-09-1851
A218	1879-1890	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	Catharina Maria Krijnen	Klundert 30-09-1851
A230	1890-1900	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	Catharina Maria Krijnen	Klundert 30-09-1851
A243	1900-1910	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	Catharina Maria Krijnen	Klundert 30-09-1851
A273	1910-1920	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	Catharina Maria Krijnen	Klundert 30-09-1851	† 16-01-1919
A273	1919-1920	Bonaventura Eijsbouts	Asten 12-06-1847	met kinderen		† 18-04-1920
A336	1920-1930	Gerardus Quirinus Eijsbouts	Asten 12-01-1883	Johanna Antonia Vervoort	Veghel 21-05-1881
4	1930-1938	Gerardus Quirinus Eijsbouts	Asten 12-01-1883	Johanna Antonia Vervoort	Veghel 21-05-1881

Referenties

^Ondanks tegenwind vooruit! Over de industrieële ontwikkeling van Oostelijk Noordbrabant in de decaden tusschen de twee wereldoorlogen, 1918-1940 (https://www.delpher.nl/nl/boeken/view?identifier=MMKB18B:052192000:00072&query=asten&coll=boeken&page=280&sortfield=date&rowid=6)

De meest gebruikte referenties staan in de introductie vermeld

Laatst bijgewerkt op 5 augustus 2024, 19:04:42