Achterste Heusden

De Achterste Heusden betreft de woningen aan de westzijde van de Antoniusstraat vanaf de Antoniushoeve tot aan de Behelp. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden bevindt de hoeve met de naam 'Achterste Heusden' zich aan de Heikamp zijde van de straat.
Op de kadasterkaart over de periode 1811-1832 liggen zes hoeven aan de westzijde van de weg, die toen nog straat of groote weg naar Nederweert heette. Op de topografische kaart rond 1880 kunnen we nog steeds die zes boerderijen herkennen, maar op de kaart van 1925 zijn twee boerderijen verdwenen, maar is ook een nieuwe boerderij zichtbaar. De googlemapskaart van 2015 toont dat de Achterste Heusden nog ongeveer evenveel woningen heeft, maar vol gebouwd is met schuren.

Tot in feite 1980 is het stratenpatroon vrijwel ongewijzigd en zijn de percelen nog goed herkenbaar in het landschap. Echter op de googlemapskaart zien we dat de westelijke zijwegen zijn verdwenen en vervangen door een te midden van de oude wegen gelegen ontsluitingsweg. Wie er rond 1738 in op de Achterste Heusden woonden, is weergegeven bij de lijst van vergoedingen voor misoogsten:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 170; 29-12-1739:
Specifique lijste ofte memorie geformeert door schepenen en secretaris van Asten volgens het opgeven van de ingesetenen van Asten van soodanige als de ingesetenen van Asten geleeden hebben vant verhagelen van koorn op de 13^e july en afwayen van de boekweyt op den 15^e augustus 1737 wanneer het koorn en boekweyt rijp was. Alsmede van de menigvuldige swaare regen die gevallen is in de voorschrevene jaare 1737, 1738 en 1739 waardoor de weylanden geheel onder water gestaan hebben en het gras en hoy daardoor veel bedorven en verdronken is geworden door hetwelke veel runtvee en schapen bedorven en gestorven sijn, alsoo deselve op leege en natte weyen haar voedsel hebben moeten haalen, welk verdronken gras en hoy dat bedorven was in de wintertijden hebben moeten eeten. Mitsgaaders vant bevriezen van de boekweyt in desen jaaren 1739, tusschen de 15^e en 16^e juny allent welke schaade de navolgende ingeseetenen hebben opgegeven en getaxeert onder presentie vant selve ten allen tijde, des gerequireert werdende, met solemneele eede sullen bevestigen soo en gelijk bij of agter ider sijn naam is uytgetrocken en hierna is volgende te Behelp:

Aldus dese lijste gemaakt en geformeert in voege als vooren volgens het opgeven der ingesetenen onder presentie van eede dat deselve de ongelucken en schaaden gehadt hebben, soo en gelijk agter ider sijnen naam staat aangeteekent en tot een som is getaxeert na ider sijn beste kennis. Wijders verklaaren wij ondergeteekende schepenen van Asten, op den eed ten aanvank van onser bediening gedaan dat de ingesetenen alhier wegens het verhagelen van koorn, afwayen en bevriesen van de boekweyt, sterven van een menigte beesten en schapen, verdrinken van hoy, gras, koorn en andere vrugten als int hooft deeser lijst, seer veelen groote schaade geleeden hebben en vooral in dese jaare, alsoo den ingesetenen alhier den grooten reegen die er is gevallen als anders op sijn best maar eene halve oogst gehadt hebben waardoor deselve buyten staat geraakt sijn om haar verschulde 's lants- en dorpslasten te konnen opbrengen en betaalen waardoor de ingesetenen dagelijks veele schaade en executiecosten moeten ondergaan. In teeken der waarheyt hebben wij deese ten prothocolle onderteekent binnen Asten, desen 28 december 1739.

Van de zes bewoners behoort de helft tot de familie van Heugten en Dries Dirks van Heugten wordt als bewoner genoemd. Zijn vader is vanuit Helmond rond 1680 in het huis komen wonen en Dries heeft er tot zijn dood rond 1775 gewoond. Zijn zoon Hendrik erfde het huis maar overleed kort daarna en diens echtgenote Wilhelmina Hendrik Lammers speelde daarna een belangrijke rol. Zij hertrouwde eerst met Marten Jan Dirks en trouwde een derde maal met Jan Wouters de Groot. Tot haar overlijden in 1780 woonde zij in het huis en daarna ging het over op de kinderen van Marten Jan Dirks. Hun kinderen en twee ongehuwde kleinkinderen hebben er tot 1900 gewoond en daarna is het huis niet meer bewoond.

Dries Dirks van Heugten bezat nog een tweede naastgelegen huis dat bewoond werd door Wilbert Huijberts en later na diens overlijden door Jan Tijssen. Uit de verdere archieven blijkt dat het eigenlijk meer een schuur was en daarna ook als zodanig in gebruik is genomen. In 1862 is wordt het huis weer door verschillende families bewoond en in 1910 wordt een nieuw huis gebouwd dat nog steeds op Antoniusstraat 46 is terug te vinden.

Leendert Jacob van Heugten woont in een huis dat zijn overgrootvader Joost van Heugten sinds 1640 in bezit heeft. Na zijn overlijden in 1765 zijn de weduwe en kinderen eigenaar en via zoon Jacobus, kleinzoon Leonardus, achterkleinkinderen Jacoba en Antonie en betachterkleinzoon Leonardus blijft het tot 1925 in bezit van de familie van Heugten. Bijna 300 jaar bewonen dus 8 generaties van Heugten het huis. Daarna is het verkocht aan de familie Hurkmans.

Jan Dirks van Heugten, een broer van de bovengenoemde Dries Dirks van Heugten, is door zijn huwelijk met Petronella Dierx van Heusden in bezit gekomen van dit huis. Als hij in 1750 komt te overlijden erft zijn broer Andries het huis en heeft dezelfde erflijn als diens eigen hierboven beschreven huis. Tot 1810 kende het huis verschillende bewoners en is daarna afgebroken.

Dit betreft een pachtboerderij die Goort Antonis van Bussel sinds zijn aankoop in 1710 van de kinderen Goort Dircx in bezit heeft. Na zijn overlijden is het in bezit van zijn zoon Mathijs en daarna van kleindochter Maria Catharina van Bussel het huis. Jan Teunis Verhindert heeft de boerderij van 1750 tot 1795 gepacht. In 1810 wordt het verkocht aan Frans Hendrik van Bussel, geen directe familie, en zijn dochter Hendrien heeft er tot 1874 gewoond. Het werd daarna door verschillende families bewoond en rond 1900 is er ongeveer op de plaats van het huis een nieuw huis gebouwd op de huidige Antoniusstraat 38.

Gerrit Peters heeft in 1737 dit huis laten bouwen en via zijn dochter Ida komt het in het bezit van de familie Claus. Er volgen nog twee erfdelingen in de vrouwelijke lijn; via hun dochter Johanna Maria naar de familie van Lierop en via hun dochter Ida naar de familie Berkvens. Tot 1869 heeft de familie Berkvens het huis in bezit gehad. Daarna vond er nog rond 1880 nieuwbouw plaats en die huizen hebben verschillende bewoners gekend tot rond 1900 de familie Verberne het in bezit krijgt.

Laatst bijgewerkt op 6 september 2018, 17:28:19