Voormalig huis B280

Aert Jan Aelberts, geboren te Asten rond 1600 en bewoner van een huis in Ommel, maakt als jongeman nog een voorval mee met zijn broer:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 01-10-1626:
De schout van Asten, aanlegger contra Aert Jan Aelberts, gedaagde.
Henrick Jan Aelberts, broeder van de gedaagde, is door de vorster en ondervorster, na goede informatie, op 29 september laatstleden wegens straatschending vastgenomen. De gedaagde heeft zich niet ontzien met furieuse gewelt den voorschreven Henrick uit de armen van de vorster los te breken. Gevangene heeft ook, op 3 februari laatstleden met veel meer andere jongemannen donsghelt geëist van Jan Thijs Trijnen ten huize van Gelden Gielis werpende met menichte van steenen naer den volcke, breeckende het gelynt en de staecketsel, maeckende eenen dans over den andere, speulende op de panne, smijtende door gelaesen ende andere meer moetwillicheden ende straetschenderijen.
Nog zijn zij niet opgehouden in hun kwaad voornemen ende boesen sinnen hebben in september jongstleden om het donsgelt gevult de putte, de gelaesen op en nieuw vuytgeslaegen, maer oock de coolen affgemaeyt bij nachten. Een en ander behoort in een goede gemeente niet ongestraft te blijven, mede omdat hij zich ook niet heeft ontzien in het overtreden van de plakkaten op het donsgelt.
Concluderende: De gevangene, zal ten voorbeeld van alle andere publyckelijck ter ordinarisse plaetse van justitie worden geset op den schavot. Ende hem aldaer bij den scherprehter, met een bijl off ander snijdende instrument sijn rechterhandt, daermede hij der justitie gerissisteert ende gewelt gedaen heeft, sal worden affgehouwen. Ende dat daernaer de zelve gevangene op sijn naeckt lijff met een gloeyende instrumente bij den scherprechter sal worden gebrandt. Ende daerenboven eeuwelijck sal worden vuyt de heerlijckheyt gebannen. Oft anderssints in alsulcke conclusie ende arbitraire straffe als Mijne Heeren Schepenen bevinden. De kosten van het recht te verhalen op zijn kindsdeel.

Een goede verklaring wat met donsgeld wordt bedoeld is gegeven bij Heemkundekring van Zijtaart1:

Bij gelegenheid van een huwelijk of ondertrouw eiste de jonkheid een traktement in de vorm van bier of sterke drank, het zogenaamde kwanselbier. Naast het schieten kwam in de 17^e en 18^e eeuw ook voor dat de weg werd versperd met een touw. Pas nadat zij hadden getracteerd mocht het bruidspaar verder gaan. In de 17^e eeuw heette de tractatie van een bruidspaar het donsgeld.

Aert Jan Aelberts wordt later Heilige Geestmeester en schepen en is rond 1628 getrouwd met Maria Jacobi van de Cruys, geboren te Asten rond 1605 als dochter van Jacob Aertsen van de Cruys (zie Jan van Havenstraat 1). Hieronder het gezin van Aert Jan Aelberts en Maria Jacobi van de Cruys:

Aert Jan Aelberts woonde in Ommel en is op 27-01-1665 aldaar overleden en onderstaande overkwam zijn weduwe in de herberg:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 01-07-1668:
Johan van Hattem, drossard contra Jan Teunis Deynen en Philips Gielen Jacobs de Seger. Te verhoren ten behoeve van de drossard: Dries Peters, Hendrick Jacobs, Jan Jan Canters en Jan Goorts Hoeffnaegels.
Of zij op 1 juli laatstleden aan of in huis van de weduwe Aert Jan Aelberts hebben gehoord of gezien dat naer ettelijcke injurien die welcken worden vuytgespoegen bij Jan Teunis Deynen tot last van Dries, soone van Jan Driessen van Ruth ende het ontkennen van den voorschreven Dries off gebruyckt hebbende het woort liegen, crackeel is gevolght tusschen die voorschreven twee litigante persoonen ende ten leste eyndelijck hebben gesien dat Jan Teunis Deynen met eene stoel off andere gewapent, heeft geslaegen naar Dries Jan Driessen?
Nog te verhoren: Peter Huyberts van Maris, de dochter van Joost Laureyns, Meryken, de dochter van Styne, te Ommel, Metjen, de dienstmaagd van Steven Lamberts.
Of zij op 1 juli laatstleden aan of in huis van Aert Jan Aelberts weduwe hebben Gehoord of gezien dat tussen Jan Jan Laureyssen en Philips Michiel Jacobs de Seger eenige injurieuse woorden gevallen sijnde oyck hebben gesien dat Philips heeft geslaegen ende gestooten Jan Laureyssen ende ten lesten soo verre gecoomen dat hij, Philips, sijn messe heeft getrocken?

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 05-07-1668:
Andries Peters, 20 jaar verklaart onder eede tegenover Johan van Hattem, drossard, dat hij op 1 juli laatstleden is geweest in de herberg van de weduwe Aert Jan Aelberts, alwaar hij in een groot gezelschep zijn geld heeft verdronken. Onder andere waren daar ook aanwezig Jan Teunis Deynen en Dries Jan Driessen. En dat eerstgenoemde hem niet en heeft ontsien den voorschreven Dries Jan Driessen te slaen met een stoel, oock soo dat den voorschreven Dries Jan Driessen ter aerde viel, al off hij doot was.
Hendrick Jacobs, 27 jaar verklaart onder eede als voor en sagh dat Dries Jan Driessen ter aerde viel met eenen stoel, sonder te connen seggen wie den stoel gesmeten hadde. Maer daernae gehoort te hebben, van die gene diewelcke mede in dat geselschap waeren, dat Jan Teun Deynen den voor-schreven Dries hadde geslaegen met eene stoel, soo hart dat Dries ter aerde viel, al off hij doodt was.
Jan Jan Canters, 22 jaar verklaart onder eede als voor en hij was buytenhuys wesende ende wederom in de camer comende, heeft hij hooren seggen dat Jan Teunis Deynen den voorschreven Dries Jan Driessen hadde geslaegen met ene stoel, dat deze ter aerde nederviel ende bleef liggen alsoff hij doodt was.

Maria Jacobi van de Cruys is als Maria Jansen te Ommel op 27-07-1691 overleden en daarna worden de goederen verdeeld, waarbij dochter Henrica en schoondochter Anneke het huis erven:

Asten Rechterlijk Archief 110 folio 14; 28-08-1697:
Handerske, weduwe Isbout Conincx en dochter van Aert Jan Aelberts geassisteerd met Francis Conincx, haar zoon en Goort Hoefnagel, haar zwager, Anneke weduwe Jacob Aert Jan Aelberts, kindskind geassisteerd met Jacob van de Cruys, Catarina, dochter Jan Cuypers en Margareta de Laue, Arnoldus, zoon Jan Cuypers en Margareta de Laue ook kindskinderen. Allen kinderen en kindskinderen van Aert Jan Aelberts en Maria van de Cruys. Zij verdelen diens nagelaten goederen gelegen te Ommel.
1^e lot krijgen Handerske en Anneke huis, schuur, brouwerijen, landerijen, hooi- en weilanden 33 lopense zoals presentelijck in bewoning en gebruik bij Handerske voornoemd; ƒ 500,- ten laste van de erven van wijlen Peeter Marcelis Leenders.
2^e lot krijgen Catarina en Jan ƒ 700,- ten laste van de verkrijgsters van het 1^e lot.

Handerske Aert Jan Aelberts is geboren te Asten op 21-04-1638 en te Asten op 08-07-1658 getrouwd met Isbout Jan Conincx, geboren te Asten rond 1625 als zoon van Jan Peters Conincx:

Isbout Jan Peters, Hanricken Aerts, Mighiel Jacobs, Jan Aerts.

Het gezin van Isbout Jan Conincx en Handerske Aerts Jan Aelberts:

Er heeft zich nog een voorval in de herberg afgespeeld:

Asten Rechterlijk Archief 110 folio 19 verso; 30-12-1697:
Wij, schepenen, verklaren ter instantie van Jan Goort Slegers, oud inwoner van Asten wiens vader een eerlijk man is geweest en in zijn regerend jaar als borgemeester is gestorven. Dat deze requirant in 1686 in gezelschap van ondermeer eenen Marcelis Goorts in het huis van Isbout Conincx, herbergier, te Ommel, door provoceren ende door uytwerpen van eenen penningh door Marcelis Goorts met deze Marcelis is hantgemeen geworden, in die zin dat zij in het voorschreven huis worstelende zijn geweest, waarbij Jan is ondergevallen en Marcelis op het lijff off lichaem van Jan. Waarna zij beiden weer opgestaan zijn. Zo is het dat de requirant een mesch uytgetrocke en in handen hadde naer apperentie om hem te defenderen. Waarop de requirant uit het huis is gelopen en na hem Marcelis, welke Marcelis de requirant wederom met de cop vattende den selven oock ter aerde heeft nedergeslagen ofte getrocken, soo verre dat den requirant was onderliggende ende op den voorschreven Jan Goort Slegers sijn lijf. Waernaer Marcelis Goorts opstaende, seyde: "Ick ben gequest". Van deze kwetsuur is hij later ook gestorven. Zonder dat er getuigen zijn gevonden die kunnen verklaren wie deze verwonding aan Marcelis Goorts heeft toegebracht. Er zijn alleen getuigen die gezien hebben dat de requirant een mes in zijn hand heeft gehad toen Marcelis Goorts hem uit het huis is nagelopen en de requirant met zijn hoofd heeft gevat en ter aarde heeft geworpen. Het kan dus zijn dat Marcelis Goorts in het mes is gevallen en dus misschien zelf de oorzaak van zijn verwonding kan zijn geweest. Tot nu toe heeft alleen Marcelis Goorts verklaart dat de requirant hem de verwonding had toegebracht, zonder dat dat door iemand anders betuigd is. Wij, schepenen, kunnen dus geen andere getuigenis geven en de requirant daardoor ook geen doodslag ten laste leggen, noch hem voor de dader houden maer hebben in dit voorschrevene voorvalle in de procedure van officy weege daerop begonst den Heere officier gewesen dese sijn geallegeerde feyt te proberen ende aen den requirant daertegens te repocheren gelijck dese procedure daarbij tot noch toe is geínstrueert.

Isbout Jan Conincx is op 03-01-1692 te Asten overleden en in 1699 worden de herbergen gecontroleerd:

Asten Rechterlijk Archief 167; 23-08-1699
Op 23 augustus 1699 hebben wij, Jan van Riet en Joost Doensen, schepenen, op verzoek van Jan van den Bleeck, als pachter der bieren, wijnen, brandewijnen en gedistilleerde wateren over Asten de dato 01-10-1698 tot 30-09-1699, in bijwezen van Gijsbert Hendricx, collecteur, bezocht en gevonden bij de weduwe Isbout Conincx die verklaarde niets in huis te hebben.

Inmiddels heeft haar zoon Francis Isbout Conincx de brouwerij en herberg overgenomen en vindt nog een inspectie plaats:

Asten Rechterlijk Archief 110 folio 126; 05-09-1702
Olifier van Hervelt, deurwaarder en Matijs Somers, ondervorster hebben een visitatie gedaan terzake van de brouwerijen en de distilleer- of brandewijnketels en bevonden:
Ten huize van Francis Conincx, bierbrouwer:
Bevonden drie geheel tonnen en drie halve tonnen voll bier. Hij verklaarde het zelf gebrouwen te hebben. Hij had geen billiet van pachter of collecteur: "Neen, wij en weeten, alhier, van geen billiet te halen".

Handerske Aerts Jan Aelberts is als Henrica Konincks op 24-12-1706 te Asten overleden en zoals eerder genoemd is Francis Isbout Conincx de bewoner van het huis. Francis Isbout Conincx is geboren te Asten op 30-03-1664 en op 23-01-1700 te Lierop getrouwd met Maria Huybers van den Boomen, geboren te Lierop rond 1660 als dochter van Hubertus van den Boomen en Catharina Claessen en weduwe van Gysbertus Johannes Hoefnagels:

Contraxerunt sponsalia Franciscus Keunincks et Maria Hoefnagels; testes fueront Arnoldus Keunincks et Joanna Keunincks. Juncti sunt matrimonio Franciscus Keunincks et Maria Hoefnagels; testes fueront Henricus van de Warsenborgh et Joannes de Kuijper.

Ondertrouwcontract van Franciscus Keunincks en Maria Hoefnagels; getuigen waren Arnoldus Keunincks en Joanna Keunincks. In huwelijkse echt gebonden Franciscus Keunincks en Maria Hoefnagels; getuigen waren Henricus van de Warsenborgh et Joannes de Kuijper.

Het gezin van Francis Isbout Conincx en Maria Huybers van den Boomen*:

* Maria Huybers van den Boomen had kinderen uit haar eerdere huwelijk met Gysbertus Johannes Hoefnagels (zie ook Molenweg 23)

Francis Isbout Conincx heeft nog recht op een obligatie die op naam stond van de eerste man van zijn vrouw:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 16-01-1708:
Francis Coninghs exhibeert een scabinale obligatie van ƒ 400,- à 5% de dato 26-01-1677 ten laste van Willem Janssen en ten bate van Jan Goort Hoeffnagels, overleden, molenaar, te Asten. Op de obligatie is ƒ 100,- voldaan. Bij erfenis is deze overgegaan op Gijsbert Jan Goort Hoefnagels getrouwd geweest met Maria. Maria is na het overlijden van Gijsbert hertrouwd met Francis Conincks. Hij verzoekt om betaling van de obligatie met zes jaar verschenen intrest.

Francis Isbout Conincx verkoopt land in de buurt van zijn huis:

Asten Rechterlijk Archief 92 folio 15; 18-04-1714:
Frans Conincx, te Ommel, verkoopt aan Arnoldus Swinkels land den Haeck in de Ommelsche acker, achter het convent 2 lopense; ene zijde Agnes van de Cruys, andere zijde Jan Peeters van Rest, ene einde de straat, andere einde de Ommelsche voetpat. Koopsom ƒ 30,-.

Maria Huybers van den Boomen is als Maria Conincks op 27-08-1726 te Asten overleden en kort daarna geeft Francis Isbout Conincx zijn huis in huur aan zijn zoon Gijsbertus:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 78 verso; 22-09-1727:
Francis Conincx geeft in huur aan Gijsbert Francis Conincx, zijn zoon huis, hof, schuur, schop, aangelag en landerijen te Ommel. Huurtermijn 9 jaar. Huursom ƒ 9,- per jaar + 9 vat rogge per jaar. Te dekken twee vim per jaar dakstro. Lasten voor de huurder.

Zoon Gijsbertus Francis Conincks is geboren te Lierop op 04-12-1700 en op 22-10-1724 te Asten getrouwd met Johanna France Lammers, geboren te Asten op 19-12-1700 als dochter van Franciscus Lamberts en Johanna Martens (zie Voormalig huis C803).

1724 8bris 22; Juncti sunt matrimonio Gijsbertus Conincks et Joanna France; testes Jois Teunis et Catarina France.

22 oktober 1724; Getrouwd zijn Gijsbertus Conincks en Joanna France; getuigen Jois Teunis et Catarina France.

Het gezin van Gijsbertus Francis Conincks en Johanna France Lammers:

Vader Francis Isbout Conincx is op 28-09-1727 te Asten overleden en het blijkt dat het huis niet meer in goede staat is, zijn kinderen doen afstand van de nalatenschap:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 97; 05-01-1728
Gijsbert Conincx verklaart dat zijn zuster en broeders nae de latenschap van zijnen en haren vader niet uytsien en tselve genoegsaem abbondonneren zoals hij, comparant, deze ook abbandonneert. Zij laten de nalatenschap over aan de crediteuren.

Gijsbertus Francis Conincks en Johanna France Lammers wonen daarna elders in Asten en Gijsbertus Francis Conincks is rond 1741 overleden. Johanna France Lammers woonde daarna in de Wolfsberg (zie Voormalig huis G827) en is op 08-05-1746 te Asten hertrouwd met Jan Joost Kuijpers, weduwnaar van Johanna Jan Thomas.

Het huis wordt daarop in arrest genomen en verkocht aan Jan Goort Loomans om daaraan de belastingachterstand te verhalen:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 136; 20-12-1728:
Willem Ginhoven, deurwaarder, neemt, namens Jacob Jan Coszon getrouwd met A. M. van der Hoeve weduwe M. des Tombes, in arrest de onroerende goederen van wijlen Francis Isbout Conincx om daaraan te verhalen een rente van ƒ 5 per jaar renteachterstand 5 jaar.

Asten Rechterlijk Archief 93 folio 121; 31-01-1730:
Willem van Ginhoven, deurwaarder, namens Douariere Johan Louis Boise de La Calmette, in leven rentmeester der Geestelijke Goederen Van Peelland, verkoopt aan Jan Goort Loomans van Gijsbert Francis IJsbouts Coninx huis, hof, schuur, schop en aangelag en nog een klein aangelegen huiske 5 copse, ene zijde weduwe Jacob van de Cruys, andere zijde de Heer Carmans; dries naast weduwe Jacob van de Cruys 7 copse; groes / land naast weduwe Jacob van de Cruys; land aan de mistweg 1 lopense; land naast de Heer Swinkels 3 lopense; groes naast de weg; land naast het gewezen Convent 3 copse; land naast Jan Verhoysen 1½ lopense; land naast Joost Isbouts 3 lopense; groes naast de gemeente 3 lopense. Belast met ƒ 5-00-00 per jaar aan de Geestelijke Goederen; ƒ 0-11-08 per jaar in een meerdere rente aan de Kempenaar, rentmeester der Geestelijke Goederen. Koopsom ƒ 215,-. Lasten ƒ 139-07-08.

Ook Jan Goort Loomans voldoet niet aan zijn verplichtingen en het huis wordt weer verkocht, ditmaal aan Marten van de Loverbosch:

Asten Rechterlijk Archief 94 folio 19 verso; 31-01-1734:
Gerrit van Riet, vorster, heeft procuratie, om te executeren, wegens het niet betalen van de dorpslasten de goederen van Jan Loomans. Hij verkoopt aan Marten van de Loverbosch een huis, hof en aangelag 7 lopense, ene zijde de straat, andere zijde en ene einde advocaat Swinckels, andere einde Jan van de Cruys; land naast Joost IJsbouts 4½ lopense; land naast Jan Verhoysen 1½ lopense; land naast Willem Roefs 1½ lopense; land naast weduwe Jan van de Loverbosch 1 lopense; land naast het gewezen Convent 2 lopense; land naast Antony Voermans 2 lopense; land naast advocaat Swinckels 3 lopense; groes naast Bendert van Hooff 1 lopense; groes naast Cornelis Manders 4 lopense. Belast met ƒ 3-0-0 per jaar aan de Kempenaar; ƒ 1-8-2 per jaar aan het Huis van Asten; 2 duiten per jaar aan de heer van Helmont.

In het huizenquohier over de periode 1736-1741 staat het onbewoonde huis op naam van Marten van de Loverbosch en is het huis in 1741 afgebroken:

Bij het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 rest er van de oude herberg nog slechts een tuin in bezit van de weduwe van Hendrik van Heugten (zie Voormalig huis B278):

Kadaster 1811-1832; B280:
Tuin, groot 05 roede 50 el, hoog Ommelsche akkers.
Eigenaar: Weduwe van Hendrik van Heugten.

Hierboven de kadasterkaart met in de cirkel de tuin met hieronder de bijbehorende kadastergegegevens:

Overzicht bewoners

Hoeve op Hoog Ommel

Ommel huis 2

---

De meest gebruikte referenties staan in de introductie vermeld

---

Laatst bijgewerkt op 21 mei 2023, 14:18:00