Deze pagina bevat de volgende hoofdstukken:

• Antonius Mennen
• Bewoningsgeschiedenis

Antonius Mennen

Antonius Mennen (Mennius), geboren rond 1600 te Ommel bij Asten, wordt vaak genoemd met betrekking tot een door hem opgerichte beurs voor minder bedeelde familieleden. Bij de oprichting van die beurs was hij van 1628-1630 pastoor te Beesel en daarna te Swalmen en we komen hem dan ook vanaf 1629 geregeld tegen bij testamenten, doopregisters en bij overdracht van land in de door Leo Giessen opgestelde Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen1:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 23-05-1629:
Roermond; testament van Jenne aen de Beeck, weduwe van Arnt in de Vos. Zij laat na aan de kinderen van haar twee neven, beiden Willem aen de Beeck genaamd, zonen van haar broers Johan en Hendrick. Onder vermelding van Anthonius Mennius, pastoor te Beesel, en Gerardus Vossius, professor te Leiden.

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 28-07-1634:
Swalmen; verklaring inzake doopregisters.
Infrascriptus pastor in Swalmen declaro adhuc exstrare tria baptisorum registra nempe unum a reverendo adm. domino Antonio Mennius Anno Domini 1634 die 28 july inchoatum et succesive per reverendes dominos Joannem van Haeff, Adolphum Volquijn, Leonardum Loverix, Gerardum Dolmans, Wilhelmum van Cuijck et Joannem Assuerum Bossman usque ad 26 aprilis anni 1720 continuatum; alterum a praefato domino Joanna Assuere Bosman 12am mensis may 1720 inchoatum et per me infrascriptum usque ad 24tam aprilis 1774 continuatum; tertium registrum currens a me infrascripto 29 aprilis 1774 inchoatum et si deo optimo plaeverat adhuc pluribus annis continuandum.'

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 04-09-1635:
Swalmen; testament door Jan Gielen, ziek maar gezond van verstand. Hij vermaakt zijn ziel aan God almachtig en zijn lichaam aan de gewijde aarde op het kerkhof van Swalmen. Zijn half huis en halve hof laat hij na aan zijn nakind verwekt met Merike Bruijnen, en de andere helft aan zijn kind verwekt met zijn tegenwoordige vrouw Metie, welk huis is gelegen tussen de goederen van Korstien Houben en Jan Muijters. Wat betreft zijn ceculen en schatplichten verwijst Jan naar zijn rekenboeken, waarin alles is genoteerd. Aan zijn kind Jan, verwekt in huwelijk met Meriken Bruijnen, laat hij een half bunder land na, gelegen naast Trijn Gielen en met een korte zijde grenzend aan de straat; tevens aan genoemde Jan een huis gelegen aen de Crop opten Berch; een vierdel land aan de Crop op de berg behoort Metien, zijn huisvrouw, toe. Opgemaakt door pastoor Antonius Mennius.

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 12-05-1636:
Swalmen; overdracht land.
Ten overstaan van Jacob Gubbels en Jan Krompvoets, schepenen, dragen Simon Spiets en Judith aen gen Houdt, echtelieden, twee stukken land samen groot ongeveer 5 vierdel aan gen Houldt gelegen tussen het altaar van Sint Georgius en Mercken aen gen Holdt, met de korte zijden grenzend aan de Swalm en aan de weg naar het bos genaamd de Houter Stighe, zijnde het verkregen alswel nog te verkrijgen kindsdeel van verkopers, voor een bedrag van 16 rijksdaalder, licop naar landsgebruik, over aan Anthonius Mennius, pastoor te Swalmen, namens Peeter Leutgens.

In de Limburger Koerier van 02-06-1932 vinden we een geschiedschrijving van Swalmen en Asselt rond de tijd dat Antonius Mennen aldaar pastoor was:

A. E. L. Ramakers meldt in zijn boek Honderd eeuwen Swalmen2 dat pastoor Antonius Mennius van Swalmen weigerde van 1640-1652 om missen te lezen te Asselt.

Swalmen en Asselt zijn ontstaan in de middeleeuwen in een meander van de Swalm. De heerlijkheid Swalmen ontstond in de 13^e eeuw en behoorde later tot het ambt Montfort en na 1716 tot het Oostenrijks Overkwartier. Rond 1570 verhuisde de zetel van de parochie van Asselt naar Swalmen. Het dorp Swalmen en buurtschap Wieler telden in 1623 samen 118 huizen, 7 pachtboerderijen, 2 adellijke huizen, Hillenraad en Baxhof, en 2 molens. In Asselt, tot dezelfde schepenbank behorend, lagen 50 huizen, 5 pachthoven en 1 adellijk huis. Bij elkaar waren er ongeveer 800 inwoners, vrijwel allen van het katholieke geloof.

Over Swalmen en Asselt lezen we in De Nedermaas; Limburgsch geïllustreerd maandblad, jaargang 5, 1927-1928, nummer 8, 01-03-19283:

Van de heilige Dionysius kerk van Asselt en de heilige Lambertus kerk van Swalmen had Asselt zeker de oudste rechten. Ze vormden samen een parochie, al hadden beide dorpen elk hun kerk en al had Asselt den voorrang, gelijk blijkt uit het feit, dat zijn kerk een doopvont bezat. Ook wordt zij als hoofdkerk aangeduid in stukken van het bisdom Roermond in de 16^e eeuw. Er stond voor beide kerken slechts een pastoor, die zich later te Swalmen vestigde. De aanleiding daartoe zou liggen in het feit, dat Asselt in het jaar 1562 een ramp trof, die het dorp en de kerk onbarmhartig teisterde. De Maas bereikte een zodanige hoogte, dat zij een deel van de terp, waarop het kerkgebouw staat, wegschuurde en de toren, die toen aan aan de westzijde stond, instortte. Omdat nu Swalmen zich veel sterker uitbreidde en daarenboven de Asseltsche kerk bijna onherstelbaar veel geleden had, zou de pastoor zich metterwoon te Swalmen zijn gaan vestigen. De bewoners van Asselt lieten dit echter niet zomaar toe; zij wendden zich tot den bisschop en bepaald werd, dat de pastoor elken Zon- en feestdag zijn eerste Mis moest opdragen in de kerk van Asselt. De pastoor moest zich daarin wel schikken en vond eene oplossing door eene overeenkomst met Godfried Ruytsen, die met goedvinden van den bisschop als eerste rector van Asselt optrad. Zeven jaar later werd Ruytsen pastoor van Herten en meende Mennius, die intusschen Reginald Pauldanus als pastoor te Swalmen was opgevolgd, dat hij de zaken wel zoo kon laten. Opnieuw kwam de zaak voor den bisschop, die den pastoor verplichtte beide kerken te bedienen. Mennius lei zich daarbij niet neer, maar men weet niet wat er verder van het proces is gekomen, omdat de stukken ontbreken. In 1700 nam bisschop Reginald Cools de zaak ter harte en richtte te Asselt een vice-pastoraat op, waaraan hij enige inkomsten verbond.

Linksonder een foto van de Lambertuskerk in Swalmen en rechtsonder van de Dionysiuskerk in Asselt:

De kerkmeesters werden vroeger door het dorpsbestuur aangesteld voor de duur van één jaar. Dat dit niet altijd correct gebeurde, blijkt uit een akte van Swalmen uit 1640, waarbij pastoor Antonius Mennius het verzoek deed aan drossaard, scholtis en schepen om voortaan jaarlijks een kerkmeester aan te stellen die goed rekenschap zou afleggen van alle uitgaven en inkomsten zoals van ouds gebruikelijk:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 28-02-1640:
Desen 28den febrauary 1640 soo is alhyr in vollen gerichte erschenen den erwerdigen heer pastor Antonius Mennius und heft van den heere drossartt, scholtis, ende gerichten versocht dat voortaen iaerlix eenen kirckmr magh gestelt worden daer nu vridom datter geen en zijen, ende dieselve rhenten opmaent ende geheell doen maenen daervan doende naer den ontfanck hunne behoirlijcke reckenschap end reliqua soo ende gelijck van aldtijt gewonelijck is geweest.'

Ook sprak Antonius Mennen in de kerk zijn geloofsgenoten in de kerk toe om pas te oogsten nadat de tienden konden worden vastgesteld:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 09-07-1641:
Swalmen; op verzoek van de prior en conventualen van het klooster van de Karthuizers te Roermond en van Antonius Menniers, pastoor te Swalmen, gelast het Hof van Gelder te Roermond de gerechtsbode te Swalmen om in de kerk aldaar af te kondigen, dat niemand de vruchten van de tiendbare landen mag afbrengen of afvoeren, alvorens zij door de gestelde tiendenaren getiend zijn of getekend.

Antonius Mennen is ook betrokken bij een schenking:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 09-09-1642:
Swalmen; attestatie inzake schenking bij leven.
Ten overstaan van Anthonius Mennius, pastoor van Swamen, Jacop Gubbels en Jan Meuters, gerechtsbode, verzoekt Jan van Gratum, als man en voogd van Truijtte de Groot, om een attestatie wegens een schenking bij leven door nu wijlen Geertgen de Neijersse gedaan aan haar nicht Truitgen voornoemd en haar man. De oorkonders verklaren op dit verzoek dat Geertgen in leste kranck sijnde van de peste ten overstaan van schepenen, pastoor en koster al haar roerende goederen heeft nagelaten aan haar nicht Truitgen en haar man Jan voornoemd wegens onderhoud en hulp.

Er wordt ook geld geschonken aan pastoor Antonius Mennen:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 22-11-1644:
Swalmen; overdracht huis en hof.
Ten overstaan van Jacop Gubbels en Gerart Vissers, schepenen, en Jan Keutgens, richter, dragen de erfgenamen van Met Pastors, te weten Gerardt Slonxen, Trincken Sijben en Encken Janissen, een huis en hofstad tussen Jelis Bex en het goed van Tijsken der Schroer gelegen met de korte zijden grenzend aan de Muelenwegh en de Heerstraet, belast met jaarlijks 3½ vat rogge aan Jurijen Haewinckell, voor een bedrag van 230 gulden Roermonds over aan Antonius Mennius, pastoor, namens Peeter Lentgens, licop en armengeld naar landsgebruik.

Antonius Mennen is wederom getuige bij twee testamenten:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 22-01-1647:
Swalmen; bekrachtiging testament van Peeter Slabberts.
Wullem Ruijtzen en Hendrik zu Dam, schepenen van Swallmen, oorkonden dat zij het testament van Peeter Slabberts van 14-12-1646 met het schepenambtzegel hebben bekrachtigd. Getuigen zijn Anthonius Mennius, pastoor te Swallmen, Werner van Epsendorp en Thijs Craens als naburen, Peeter Stockmans en Jan Obers als laatschepenen te Assell, en P. Quijten, secretaris van het ambt Monfort.

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 06-12-1649:
Swalmen; mutueel testament van Hendrick zu Dam en Mechtildis Smiets, echtelieden.
Wullem Ruetzen en Gerart Mertens, schepenen te Assel en Swallmen, verklaren dat zij zich op verzoek van de medeschepen Hendrick zu Dam en Mett Smiets, laatstgenoemde ziek en bedlegerig maar haar verstand en vijf zinnen machtig, bij hen hebben vervoegd om hun mutueel testament te horen, opgesteld in bijzijn van pastoor Anthonius Menius, voornoemde schepenen en hierna te noemen getuigen. Testatrice beveelt haar ziel aan God almachtig, biedende aen den selven haer gelieven will t'gesellschap der enggelen te senden om haere syell te verghesellschappen tot in den hemel, en wenst dat haar lichaam wordt begraven op het kerkhof te Swalmen nabij het graf van wijlen haar vorige echtgenoot. Zij legateert 1 rijksdaalder aan de kathedrale kerk te Ruremonde, 1 rijksdaalder aan de kerk te Swalmen en 100 gulden aan de armen te Swalmen, aan te wijzen door haar man Heijncken. Zij legateert 25 gulden aan de minderbroeders te Ruermundt, 25 gulden aan het klooster genaamd Meriengaaerdt en 1 malder rogge om te verdelen vyt te spinden op haar begrafenis. Verder zijn Hendrick zu Dam en Mett Smits overeengekomen dat de langstlevende nae den ersten afflijvighen een bedrag van 800 gulden hoofdelijk zal verdelen tussen de kinderen van de zusters en broers, ieder even veell, alsoo dat sij begeren dat men daer in de muen nyet en sall aensien, maer haere kinderen hofft voor hofft, sullen genieten effen veell een ieder als haere reechte neven ende niechten, te betalen uit de aangekochte erven en roerende goederen en uit te keren door de laatstlevende of door zijn vrienden na zijn overlijden, naar keuze van deze laatstlevende. Het resterende bedrag zal aan de vrienden verblijven naar landsgebruik van het Overkwartier en het stads-en landrecht. Indien enige vrienden twist en tweedracht zouden zoeken, zullen zij als ondanckbaer vrinden vytgeslotten worden en zullen de 800 gulden worden gedeeld aan de armen te Swallmen en te Chruchten, welke clausule is opgenomen tot vordell haerer testatuers ziele eende eendrachticheyt der tzamentlycker vrinden ende dat om seckere reedenen haer daertue moverende. De laatstlevende zal de eerst overledene een eerlijke begrafenis geven. Mochten in deze uiterste wil enige punten of clausulen ontbreken die nodig zijn voor een testamentaire beschikking volgens de rechten van het Overkwartier, dan verzoeken beide testateurs om deze later alsnog toe te voegen opdat dit testament ten volle kan worden geeffectueerd, want sij testamenttuersse geen eygen erven, noch oock perfecte houwelycke voorwaerdt en heft bije den voorschreven Heijncken gebrocht offt gemack; mochten deze voorwaarden er toch zijn, dan worden deze hierbij nietig verklaard ende offter iet waere begeren t'elve hiermede crachteloos ende van gender werden gemackt te sijen.
Ondertekend en gehandmerkt door Mett Smits, Hendrick zu Dam, pastoor Antonius Mennius, Willem Rutszen, Geret Mertens, Petter in die Beeck, Friedrick Fredrickx en Pols Tummermons.

In het Astense archief wordt Antonius Mennen nog genoemd als eigenaar van een stuk land in Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 77 folio 30 verso; 08-03-1649:
Joost en Jan, zonen wijlen Laurens Joosten verdelen de nagelaten goederen van wijlen hun ouders gelegen te Ommel.
2^e lot krijgt Jan het nieuwe huis te Ommel met het deel van de schuur tot het achterste gebont en daar een scheidingswand te bouwen; land en groes in de Horst, ene zijde Marten Gerits, andere zijde Theunis Jan Dijnen, ene einde Heer Anthonis Mennen, andere einde Jan Laurens Joosten.

Pastoor Antonius Mennen heeft in Swalmen een lening uitstaan:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 29-09-1652:
Swalmen; Rabet den Hameker, alias Pijpers en Fijke Sporen, echtelieden, bekennen dat zij van Anthonus Mennius, pastoor te Swalmen, een bedrag van 100 daalders Roermonds hebben geleend voor een periode van twee of drie maanden, zonder rente. Zou de lening langer uitstaan, dan is wel een rente verschuldigd en wel van 6¼%, te volstaan met 5% mits betaald wordt binnen 14 dagen na de vervaldatum. Als onderpand stellen Rabet Hammecker, soen van Meester Thijs der Schrur, en zijn echtgenote, al hun pensioenen en goederen, roerend en onroerend, en met name de morgen land gelegen tegen de hof van de Karthuizers, Beckerhoff genaamd, rondom tussen landerijen van deze orde gelegen.

De geestelijkheid van Swalmen en Asselt, waaronder Antonius Mennen, en de schepenen hebben geen bezwaar tegen de verkoop van de hoge, middelbare en lage rechtspraak van de heerlijkheid op 18-01-1655 voor 18.600 ponden Vlaamsch4 in eigendom van de hertog van Gelre aan Christoffel Schenck van Nydeggen, wonend op kasteel Hillenraad in Swalmen:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 28-02-1654:
Swalmen; geestelijke geërfden van Swalmen en Asselt verklaren dat zij geen bezwaar meer hebben tegen de verkoop van de jurisdictie en heerlijke rechten van beide kerspels aan Christoffel Schenck van Nydeggen. Wij ondergeschreven geestelicke geërffden van Swallmen sic ende Asselt, alvooren gesyen hebbende de attestatie ende toestaen der semptlicke schepenen, geswoorens, als aendere soo well adelicke als onadelicke geërffden alldaer, consenteren ende advoyeren insgelijcken datten tegenwoordigen welledelgebohren heere van Hillenraede, heere Christopher Schenck van Nijdeken, van Sijne Conincklijcke Majesteyt entweder bij belehnonge ofte coop acquirere alsulcke hooge jurisdictie ende gerechticheyden als wijlen sijnen heere grootvader ende voorouderen lange jahren gehadt hebben, nyettegenstaende wij ons dyertijt neffens de aendere geërffden daervan entlost hadden onder conditie dat Sijne Hoochstgemelte Majesteyt de voornoemde jurisdictie niet meer en soude veralieneren ofte verpanden, geschiedende ditselve alleenlick ten respcte van den gemelten heere voornoemd ende nyemant anders, met desen voorbehaldt nochtans dat sijn welledelen de voornoemde gemeynte sall laeten bij haere alde rechten ende privilegien sonder deselve oytmaelen daerenboven te beswaeren, gelijck Sijne Edele sulcke in adelicke trouwe gestipuleert heft. In kennis is dese bij ons onderteyckent tot Roermonde den 28en february anno xvjc vyer ende vijfftigh.
Nos infrascriptie tanquam caplanes quantum in nobis est consentimus Antonius Mennius, pastor in Swamen, J. Meuters, J. Cox, J. Bossman, Ger. Bossman.

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 25-02-1654:
Swalmen; goedkeuring door schepenen, gezworenen en inwoners van Swalmen en Asselt voor de aankoop van de hoge jurisdictie aldaar door Christoffel Schenck van Nydeggen. Wij schepenen ende gesworens der kerspelen Swalmen ende Asselt certificeren ende bekennen hiermede, also wij metterdaet met onsen leetwesen bevonden hebben dat die lossinge diewelcke geleden omtrent xxx jaeren op costen van gemeynte ter instantie van sommige geërfden is geschiet aangaende die pandtschap van de hooge jurisdictie Sijne Majesteyt als forst van Gelre competerende over die gemelte kerspelen aen wijlen heere Christof Schenck van Nideggen, in sijnen leven heer tot Hillenraedt etc. ende sijne erfgenaemen, die gemeynte niet alleen niet proufitelick, maer ter contrarien meer schadelick is geweest, niet alleen omdat deselve niet en heeft connen genieten den voorstandt, den welcken sij voor desen geduerende die pandtschap van den heere tot Hillenraede altijt gehadt en genooten hebben, als oock omdat tzedert in de regeringe der kerspelen tusschen die geërfden ende naebueren groote oneenicheyden entstaen sijn, daer duer die gemeynte in swaere schulden is vervallen, ende nu verstaen hebbende dat den tegenwoordigen heere tot Hillenraede, enckeling van den welgemelten heere Christof Schenck van Nijdeggen bij Sijne Majesteyt is aenhaldende om sijne hooge jurisdictie ende gerechticheyt over die voornoemde kerspelen wederom te vercrijgen, dat wij, soo voor ons als in naeme van de samptelicke gemeynte daermede wel te vreeden sijn, ende desfals renuncieren tot faveur van den voornoemden heere ende nymandt anders op de conditie bij de voorgeroerde lossinge ten prousfict van de gemeynte gestipuleert, van dat Sijne Majesteyt niet en solde vermoegen die voorschreven jurisdictie ende gerechticheyt meer veralieneren van sijne andere domeynen / welverstaende dat den gemelten heere ons ende die gemeynte sal halden ende laeten bij onse alde rechten ende privilegien, ende ons niet daerenboven beswaeren, gelijck Sijne Woledele ons dat belooft heeft. Des t'oirconde hebben wij deze onderteeckent ende daerbeneffens onsen schepenampts segel opgedruckt. Actum tot Hillenraedt den 25 february 1654. Ter ordonnantie van de schepenen ende geswoorens.
Op deze andere versie een latere toevoeging door de pastoor van Swalmen: Ego infrascriptus pastor Swamensis Antonius Mennius Jesu Ch.risti visis amnibus et a me maxime approbats ab omnibus approbandus et expediensis consentio in premissa praedicta et ea maxime coitati necessario testor idem que ante anno 1659 25 february Antonius Mennius, pastor Swamensis S.Ch.b.

Hieronder een reproductie van een begin 19^e eeuwse tekening van kasteel Hillenraad en een plattegrond uit 1774 van het kasteel:

Antonius Mennen is eigenaar van een obligatie van 200 rijksdaalders, die naar alle waarschijnlijkheid de eerder genoemde beurs betreft:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 16-05-1655:
Swalmen; obligatie groot 200 rijksdaalder ten laste van de heerlijkheden Swalmen en Asselt en ten profijte van Anthonius Mennius, pastoor aldaar. Wij Johan Meuter scholtis der heerlicheyt Asselt en Swalmen, Hendrick ten Dam, Willem Rutsen, Gerit Martens, Adam Baenen, Hendrick Raijmeijckers Peeter Smiets, schepenen, Jasper Boomen, Nelis Janssen ende Goossen Geerkens, geswoorens der voorsschreven heerlicheyt doen condt, tuygen ende bekennen opentlick cracht deses brieffs, wiedat met consent der principaelste geërffden den sesthienden mey des iaers 1651 tot behoeff der voorsschreven heerlicheyt vuyt handen van onsen eerwaarde heere pastoir Anthonius Mennius sijn ontfangen ende geleent ende opgenoemen de somme van twee hondert ryxdaler ad seshondert gulden, ieder gulden ad twintich stuyver hier gereeckent tegenwoordich loopende Ruremunsche weringe, tot dato deses op obligatie gestaen hebbende voor't gebruyck van welcke voorsschreven somme tot laste van voorsschreven heerlicheyt gecreert is, gelijck wij creeren cracht deses, eene iaerrente van sesendertich gelijcke guldens als voorsschreven welcke den eersten verschenen sal wesen den sesthienden may als men schrijven sal sesthienhondert sesentvijfftich vierthien daegen daernaer wel betaelt, loos vrij in handen van't voorsschreven rentheffer sijnen erven off wettige helder deses brieffs lieveren, ende dat van iaere tot iaere tot d'afflossinge toe mits dat d'opcondinge een halff iaer te vooren moet geschieden erlegginge vaan gelijcke somme weerde als voorsschreven verloopen pension ende alle opergangene costen, ende opdat den voorsschreven rentheffer sijnen erven off wettigen helder deses brieffs verseeckert mochten wesen, soo van capitael als te verloopen pensionen, soo hebben wij voorsschreven gericht ende gemeynschpersoonen met consent als boven tot onderpandt gestelt, gelijck wij stellen cracht deses de voorsschrevene geheel heerlicheyt gelicks persoonse goederen. T'particulier, submitterende deselve als naer rechten, waer dat deselve vindtbaer souden moegen wesen, ende opdat den voorsschreven heere rentheffer sijnen erven off wettigen helder deses openen hier t'rechts rentheffer voorsschreven iaerrente ende onderpanden souden vercrijgen, soo hebben wij als scholtis ende schepenen voorsschreven. Deselve daerinne geërfft ende geguedt als t'recht ende costumelijck is, alles sonder argh ofte list, den heere ende malick sijn goet recht voorbehalden, in oirconde der waerheyt soe hebben wij scholtis ende schepenen onsen geteykent.

Antonius Mennen is op 07-07-1665 te Hillenraed begraven, zoals vermeld in onderstaande begraafakte:

Sepultus est Antonius Mennen es pera murxius qui es summitate domus in Hillenraed. Lapsus sine loqula et signis et pastore emiretius in unctios sacro oleo infirmere mes expiravit.

Antonius Mennen is begraven in Hillenraed, waar hij als gepensioneerde pastoor woonde. Hij was verzwakt en overleed zonder woorden of tekenen, gezalfd met de heilige olie. 

In onderstaand document wordt gesproken over wijlen pastoor Antonius Mennen:

Kroniek voor Beesel, Belfeld en Swalmen; 02-09-1666:
Swalmen; verpanding huis en hof.
Ten overstaan van Albert Meuter, scholtis van de heerlijkheid Assel en Swalmen, Henderick ten Dam en Gerit Martens, schepenen, bekennen Jelis Beeck en Bertien Schrijvers, echtelieden, dat zij een bedrag van 600 gulden à 20 stuiver Roermonds tegen een jaarlijkse rente van 30 gelijke guldens eerstmaals te betalen op 3 september 1667 en met een opzegtermijn van een half jaar, hebben opgenomen van Meester Jan van Ool, borger te Ruremunde, en Catharina Hermens, ook echtelieden, met als onderpand hun huis, schuur en hof rondom in de gemeente gelegen uitgezonderd een zijde grenzend aan de moeshof van de erfgenamen van wijlen pastoor Anthonius Mennius; ongeveer 2½ morgen akkerland op het Cempken gelegen tussen de kartuizers en het erf dat de comparanten zullen beschudden vanwege Grietien Beeck; ongeveer 1 morgen land aan de Veltebeeck gelegen tussen Ten Dam voornoemd en Grietien Beeck voornoemd, met de korte zijden grenzend aan de weg en de Veltebeeck; hun lot in de Biesweert groot ongeveer 1 morgen.

De beurs van Antonius Mennen was bestemd voor familieleden en bij de naspeuring welke familieleden het betrof, bleek dat het allen nazaten waren van zijn tante Aleke Mennen, een zus van zijn vader. Blijkbaar hadden zijn ouders naast Antonius geen nog in leven zijnde kinderen en was zijn tante Aleke Mennen de enige nog in leven zijnde familielid van zijn vader. In onderstaande tabel staan de kinderen die een beurs hebben ontvangen, waar ze woonden en hoe ze zijn gerelateerd aan Aleke Mennen (zie Voormalig huis B503):

De helft van de nazaten van tante Aleke van Antonius Mennen woonden destijds nog in Ommel, herkenbaar aan de code Voormalig huis Bxxx. 

Bewoningsgeschiedenis

Marten Gerard Vermeulen, afkomstig van Helmond, wordt eigenaar van een huis bij het Klooster van Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 125, 04-04-1640:
Claes Hanricx van Aelst man van Lijsken, dogter van Jan Lamberts verkoopt aan Marten Gerarts van Helmont een huis, hof en hofstad te Ommel, ene zijde het Convent van Ommel, andere zijde Michiel Jacops.

Marten Gerard Vermeulen is geboren te Asten rond 1611 als zoon van Geraert Henrick Vermeulen en Aleke Mennen (zie Voormalig huis B503). Hij is rond 1635 getrouwd met Barbara Claas, geboren rond 1615. Het gezin van Marten Gerard Vermeulen en Barbara Claas:

*  Willemken Martens Vermeulen werd op 30-04-1657 geprofest in het klooster Maria-Schoot (zie Voormalig huis B409)
** Maria Martens Vermeulen werd op 22-06-1659 geprofest in het klooster Maria-Schoot (zie Voormalig huis B409)

Marten Gerard Vermeulen verkoopt een cijns die later door zijn kleinzoon wordt voldaan aan Meester Antony Canters:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 58; 28-12-1639:
Marten Gerits van Helmont verkoopt aan Anthonis Canters een cijns van ƒ 200,- à 6¼%. Onderpand land in de Horst te Ommel, ene zijde en andere einde Aert Jan Aelbers en anderen; andere zijde 't Convent van Ommel en de erfgenamen Gerit Henricx van Helmont, ene einde de gemeente; groes 't Bemptien 1½ lopense, ene zijde Teunis van de Vorst, andere zijde en ene einde Aert Jan Aelbers, andere einde Laurens Joosten. Marge: Meester Antony Canters is voldaan door Marten Geritssen van Helmont op 01-01-1701.

Marten Gerard Vermeulen koopt na zijn huwelijk een huis en land in Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 125; 04-04-1640:
Claes Hanricx van Aelst getrouwd met Lijsken, dochter Jan Lamberts verkoopt aan Marten Gerarts van Helmont huis, hof en hofstad te Ommel, ene zijde en einde het Convent van Ommel, andere zijde Michiel Jacops van de Cruys, andere einde de straat; land den Uiteracker te Ommel 1 lopense, ene zijde Hanrick Gevers, andere zijde het Convent van Ommel, ene einde Jan Franssen van Ruth, andere einde den Bosserpat. Belast met een cijns op het boek van Helmont; 3 vat rogge per jaar aan de Heilige Geest van Asten bij deze wordt dit perceel hiermede belast en de percelen van Aert Jan Aelbers, waar deze pacht ook op rust, worden hiervan ontlast. Land te Ommel 17 roede, ene zijde de koper, andere zijde en ene einde Meester Anthony Canters, andere einde de weg. De voorschreven roggepacht is door de weduwe Marten Gerits voldaan op 22-01-1671.

Marten Gerard Vermeulen koopt nog land bij in Ommel van zijn zwager Lambert Adriaens:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 126; 04-04-1641:
Lambert Adriaens verkoopt aan Marten Gerarts van Helmont, zijn zwager land te Ommel 3 copse, ene zijde erven Peter Martens, andere zijde en ene einde Jonker Grevenbroeck, andere einde de weg

Hieronder een document betreffende de verkoop van een paard waarbij de naam Vermeulen samen met van Helmont wordt gebruikt en waaruit blijkt dat het om dezelfde personen gaat:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 126; 04-04-1641:
Jan Hanricx van Lyerop is schuldig aan Marten Gerarts van Helmont 19 ponden Vlaems en 1 gulden goet gangkbaers gelts maken ƒ 115,- wegens een gekocht pert. Marge: Gelost aan Marten Gerits Vermeulen op 12-05-1641.

Marten Gerard Vermeulen is nog betrokken bij de aankoop, verkoop en ruil van land:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 183 verso; 16-07-1642:
Marten Geritssen van Helmont verkoopt aan Anthoni Canters land de Cruyswech te Ommel 5 copse, ene zijde en einde de koper, andere zijde en einde de wegen.

Asten Rechterlijk Archief 76 folio 1; 15-10-1643:
Meester Anthoni Daniels en Laurens Volders verkopen aan Marten Gerits van Helmont land de helft van de hoge Loo te Ommel gekomen van wijlen Anthonis van Rudth en door verkopers gekocht van de Heer van Asten die deze akker voor de cijns had opgewonnen. Belast met 1 ort per jaar cijns aan de Heer van Helmont. Met recht van wegen tot deze akker van de Ommelsse zijde naast de Kerckwech zoals Anthonis van Ruth in sijne leven deselfde plachte te gebruycken.

Asten Rechterlijk Archief 76 folio 12; 17-02-1644:
Jan Franssen Verrijt draagt over aan Marten Geritssen van Helmont heiveld int Ven aen den Bosch, ene zijde en einde de koper, andere zijde erven Peter Mennen, andere einde erven Bruysten Verhees. Marten draagt over aan Jan heiveld int Ven tussen Ommel en Bosch, ene zijde Aert Jan Aelbers en de verkoper, andere zijde en einde de koper, ene einde de verkoper. 

Marten Gerard Vermeulen heeft nog een schuld aan Jan Willem Tijs:

Asten Rechterlijk Archief 76 folio 79; 27-06-1646:
Marten Geritssen van Helmont is schuldig aan Jan Willem Tijs ƒ 100,- à 5% wegens aankoop van erffgoederen. Marge: 30-09-1646 deze obligatie is overgegaan op Goort Jan Blockmakers, om te voldoen aan Jan Willem Tijs of zijn erven.

In de buurt van Marten Gerard Vermeulen woonde ook zijn zus Gertruda Gerard Vermeulen, geboren te Asten rond 1608 als dochter van Geraert Henrick Vermeulen en Aleke Mennen (zie Voormalig huis B503). Zij is rond 1635 getrouwd met Lambertus Adriani, geboren te Asten rond 1605. Het gezin van Gertruda Gerard Vermeulen en Lambertus Adriani:

Lambertus Adriani koopt twee huizen in Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 25; 06-06-1639:
Jan Mathijs Punders voor zichzelf, Wilbort Janssen getrouwd met Heylke, dochter Tijs Mennen, Reynder Jan Reynders getrouwd met Grietjen, dochter Tijs Mennen, Goossen Michiels en Lambert Ariens als momboiren van het onmondige kind van wijlen Jenneken Tijs Mennen, Dirck Franssen als momboir van Merike, dochter Peter Tijs Mennen getrouwd geweest met Trijntien, Teunis Peter Mennen voor zichzelf, Anthonis van de Vorst als momboir van het onmondige kind Mathijs Peter Mennen. Allen erfgenamen, kinderen en kindskinderen van wijlen Mathijs Mennen en Peerken. Zij verkopen aan Lambert Ariens huis, hof en land te Ommel 7 lopense, ene zijde Vreyns Willem Tijs, andere zijde de gemeente, ene einde erfgenamen Teunis Henricx, andere einde de straat. Belast met 6 stuiver per jaar grondcijns; ƒ 100,- aan Sylvester van den Berge te Gemert; 1 daalder per jaar of 1 malder rogge per jaar aan de Heilige Geest van Asten.

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 87; 31-05-1640:
Meester Anthony Canters en Frans Tijs Willems als momboiren van Jenneken weduwe Teunis Selen verkopen aan Lambert Ariens huis, hof en aangelag van Jenneke voorschreven te Ommel, ene en andere zijde Laurens Willem Tijs, ene einde het Broeck, andere einde kinderen Teunis Selen; Nyeuwe Erffe de Galre met den oude Galre daarbijgelegen, ene zijde Aert Jan Aelbers, andere zijde erfgenamen Peter Mennen, ene einde Teunis van Rudth, andere einde Henrick Gevers; land de hoge Loo, ene zijde en einde Jonker Grevenbroecx, andere zijde erfgenamen Peter Martens, andere einde de weg. Belast met 1 vat rogge per jaar aan de Custerye van Asten. Koopsom ƒ 25,- à 6%. Marge: Voldaan 16-11-1646.

Lambertus Adriani koopt en verkoopt land in de omgeving van Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 87; 31-05-1640:
Lambert Ariens getrouwd met Geritien, dochter Gerit Henricx van Helmont verkoopt aan Willem Gerits, zijn zwager, zijn deel in de goederen gelegen aan Voordeldonck.Zoals hem en zijn vrouw bij deling zijn aangekomen.

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 126; 04-04-1641:
Aert Jan Aelbers voor de helft en Claes Hanricx getrouwd met Lijsken, dochter Jan Lambers voor de andere helft. Zij verkopen aan Lambert Adriaens land te Ommel 3½ lopense gekomen van de gemeente, ene zijde en einde de gemeente, andere zijde onmondig kind Dirck Joosten, andere einde erfgenamen Peter Mennen.

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 126; 04-04-1641:
Lambert Adriaens verkoopt aan Marten Gerarts van Helmont, zijn zwager land te Ommel 3 copse, ene zijde erven Peter Martens, andere zijde en ene einde Jonker Grevenbroeck, andere einde de weg.

Lambertus Adriani verkoopt een cijns aan Michiel Jacobs van de Cruys met zijn huis als onderpand:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 142 verso; 19-07-1641:
Lambert Ariens verkoopt aan Michiel Jacops van de Cruys een cijns van ƒ 150,- à 6%. Onderpand huis, hof, hofstad, land 6 lopense, ene zijde Vreyns Tijs, andere zijde erven Jan Lambers, ene einde erven Peter Mennen, andere einde de straat. Belast met ƒ 100,- aan Sylvester van den Berge soo hij seeghde.

Lambertus Adriani koopt nog een stuk land in Ommel:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 226; 05-12-1643:
Meester Anthoni Daniels, rentmeester der Vrouwe van Asten, en Laurens Volders, secretaris, verkopen aan Lambert Ariaens het ¼e deel in de hoge Loo dit deel 1½ lopense 1½ roede 5 voet, ene zijde Marten Vermeulen, andere zijde Huybert Janssen van Maris, ene einde de koper, andere einde Hanrick Geurs. Gekomen van Anthonis van Ruth.

Lambertus Adriani heeft een schuld bij Lambert Willem Tijs:

Asten Rechterlijk Archief 75 folio 226 verso; 05-12-1643:
Lambert Ariaens is schuldig aan Laurens Willem Tijs ƒ 84,65. Te lossen op 22-06-1645, zonder intrest.

Nogmaals verkoopt Lambertus Adriani een cijns aan Michiel Jacobs van de Cruys met zijn land als onderpand:

Asten Rechterlijk Archief 76 folio 72 verso; 24-04-1646:
Lambert Ariens verkoopt aan Michiel Jacops van de Cruys een cijns van ƒ 100,- à 5%. Onderpand land en groes de nyeuw Erffve Ommel 4 lopense, ene zijde en ene einde de gemeente, andere zijde erven Dirck Joosten, andere einde erven Peter Mennen; land de Galre te Ommel 5 lopense, ene zijde Aert Jan Aelbers, andere zijde erven Peter Mennen, ene einde de gemeente, andere einde Joost Janssen en anderen. Asten Rechterlijk Archief76 folio 85 verso; 02-11-1646:Lambert Ariens neemt over van Laurens Willem Tijs een rente van ƒ 100,- die deze is geldende aan Aert te Hooff, laeckencoper, te Helmont. De achterstallige betalingen op deze rente zullen eerst worden bijbetaald. Lambert stelt als onderpand huis, hof en hofstad te Ommel en alsnog de hofstad gekomen van Jenneke Lijnen; het land op de hoge Loo.

Gertruda Gerard Vermeulen is rond 1650 overleden en Lambertus Adriani heeft veel schulden:

Asten Rechterlijk Archief 77 folio 73 verso; 30-12-1650:
Lambert Ariens is schuldig aan Willemken weduwe Aert Berckers ƒ 52,-.

Asten Rechterlijk Archief 77 folio 95 verso; 03-07-1651:
Lambert Ariens is schuldig aan Jan Jacobs van Gerwen ƒ 100,- à 5%.

Asten Rechterlijk Archief 77 folio 95; 03-07-1651:
Lambert Ariens is schuldig aan Vreyns Willems ƒ 38,- en een sester koren. 

Lambertus Adriani is rond 1652 overleden. Marten Gerard Vermeulen is samen met zijn broer Willem voogd over de kinderen van de overledene zwager Lambert Adriaans, weduwnaar van hun zus Gertruda:

Asten Rechterlijk Archief 77 folio 106; 14-03-1652:
Willem en Marten Geritsen van Helmont als momboiren van de onmondige kinderen van wijlen Lambert Ariaens getrouwd geweest met Geertruyt, dochter Gerard Hendriksen van Helmont. Zij verkopen aan Michiel Jacobs van de Cruys een schuur en een halve hofstad te Ommel, ene zijde Aert Jan Aelberts, andere zijde Peeter Janssen, ene einde de gemeente, andere einde erven Peeter Mennen; land de Gelder, ene zijde Aert Jan Aelberts, andere zijde Peeter Janssen, ene einde Hendrick Gevers, andere einde de hooch Loo; groes de nieuw Erffve, ene zijde en einde de gemeente, andere zijde Aert Jan Aelberts, andere einde Peeter Janssen; groes, ene zijde de gemeente, andere zijde een plekje, eertijds van Aert de Kuyper, ene en andere einde Freyns Willem Tijssen. Belast met ½ malder rogge per jaar aan de Heilige Geest van Asten; de helft van de grondcijns.
Zij verkopen aan Peeter Janssen huis, hof, schop en de halve hofstad, ene zijde Freyns Willem Tijssen, andere zijde Michiel Jacobs van de Cruys, ene einde de straat, andere einde erven Peeter Mennen; land de Galder, ene zijde erven Peeter Mennen, andere zijde Michiel Jacobs van de Cruys, ene einde Hendrick Gevers, andere einde de hooch Loo; land de hooch Loo, ene zijde Huybert Janssen, andere zijde Marten Gerardts Vermeulen, ene einde Hendrick Gevers, andere einde Michiel Jacobs van de Cruys; groes, ene zijde Aert Jan Aelberts, andere zijde de gemeente, ene einde Michiel Jacobs van de Cruys, andere einde erven Peeter Mennen. Belast met 3 vat rogge per jaar aan de Heilige Geest alhier; 1 vat rogge per jaar aan de Custerye alhier; de helft van de grondcijns.

Zij hebben het huis verkocht aan Peeter Janssen de Kuyper getrouwd met Meriken dochter van Jan Jacobs de Seger. Over hem is in de archieven na 1656 vooralsnog niets terug te vinden.

Marten Gerard Vermeulen is rond 1655 te Asten overleden en zijn vrouw Barbara Claas erft een schuld aan de bovengenoemde kinderen:

Asten Rechterlijk Archief 78 folio 41 verso; 19-01-1656:
Barbara, weduwe Marten Gerits Vermeulen, is schuldig aan Willem Gerits Vermeulen en Anthonis Jansen als momboiren van de onmondige kinderen van wijlen Lambert Ariaens getrouwd geweest met Geertruyt ten behoeve van de onmondige ƒ 115,- à 5%.

Bij de verpondingen van 1662 staat Marten Gerard Vermeulen nog als eigenaar van het huis genoemd:

Verpondingen XIV-68 folio 45, 1662:
Marten Gerits, huijs.

Barbara Claas, weduwe van Marten Gerard Vermeulen, verkoopt samen met haar kinderen een stuk land:

Asten Rechterlijk Archief 79 folio 146; 21-02-1671:
Barbara Martens, geassisteerd met Geerit Martens, haar zoon, Jacob Aerts getrouwd met Anneke Martens mede voor Daendel Martens, hun broeder en zwager, Frans Maes Blockmaeckers getrouwd met Joostie Martens. Zij verkopen aan Huybert Janssen van Maris groes het Ven te Ommelen 1½ lopense, ene zijde de koper, andere zijde Antony Dries Reynders, ene einde Aert Franssen Verrijt, andere einde de gemeente. Koopsom ƒ 104,-.

Barbara Claas is als Barber Martens op 13-11-1672 te Asten overleden en hieronder haar begraafakte:

De kinderen van Marten Gerard Vermeulen hebben nog een schuld bij Hendrick Jan Canters:

Asten Rechterlijk Archief 6 folio 337; 11-04-1674:
Hendrick Jan Canters, aanlegger contra kinderen Marten Vermeulen, gedaagden. Betaling van ƒ 38-10-00 geleend geld.

Bij de verpondingen van 1680 staat zoon Gerard Martens Vermeulen als eigenaar:

Verpondingen folio 14 XIV-58, 1680:
Geerit Vermeulen.

Gerard Martens Vermeulen is geboren te Asten op 24-02-1643 en op 20-01-1677 te Deurne getrouwd met Maria Michiels Heesmans, geboren te Deurne rond 1645:

Contraxerunt matrimonium Gerardus Martens Vermeulen et Maria Michiels Heesmans coram D. Jacobs et paroci et coram J van Breij et Theodoro Michiel Heesamns et Wilbert Michiel Heesmans testibus.

Huwelijkscontract Gerardus Martens Vermeulen en Maria Michiels Heesmans voor pastoor Jacobs en parochie en voor J van Breij en Theodoro Michiel Heesmans en Wilbert Michiel Heesmans getuigen.

Het gezin van Gerard Martens Vermeulen en Maria Michiels Heesmans:

Gerard Martens Vermeulen heeft request ontvangen:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 01-02-1677:
Gerart Martens Vermeulen heeft een request ontvangen namens Jan Aelbers den Smit, Bruysten Joost Laurensen, Frans Janssen Verrijt en anderen. Het request komt van procureur A. Wijtvelt. Het is opgesteld ten verzoeke van Jan Aelbers de Smit en Bruysten Joost Laurensen. Frans Janssen Verrijt en anderen hebben echter om het voorschreven request nooit gevraagd of opdracht gegeven om het op te stellen. De ontvanger van het request verzoekt om de diverse volmachten te laten overleggen. Naschrift: 05-02-1677 Jan Somers, ondervorster, doet hiervan kennis aan Jan Aelbers en Bruysten Joost Vreynssen dat zij hun lieden reguleren.

Zoon Martinus Gerard Vermeulen wil bevestigd zien dat hij familie is van Antonius Mennen, overleden pastoor van Swalmen (zie Antonius Mennen):

Asten Rechterlijk Archief 110 folio 7 verso, 01-06-1697:
Hendrick Canters en Antonis Josephs, schepenen, verklaren dat zij gekend hebben Antonius Mennius, gewezen pastoor van Swamen en dat wij zijn afcompste voor het grootste deel kennen. Verder dat Marten, zoon Gerrit Martens Vermeulen, tegenwoordig zijn ambacht exercerende en twee jaar heeft uitgeoefend en ondertussen is schoolgaande, van eerlijke, getrouwde ouders is en daardoor is verwant aan Antonius Mennius, in dier voege dat Martens overgrootmoeder de zuster was van de vader van Antonius Mennius, fundateur.

Gerard Martens Vermeulen is op 20-08-1698 te Ommel bij Asten overleden en zijn broer Daniel Marten Vermeulen wordt voogd over de kinderen en zij verkopen land en groes:

Asten Rechterlijk Archief 11 folio 41, 27-09-1698:
Daendel Martens Vermeulen en Dirck Michiel Heesemans hebben hun eed afgelegd als momboiren over de onmondige kinderen van wijlen Gerit Martens Vermeulen en Maria Michiel Heesemans.

Asten Rechterlijk Archief 8 folio 77; 11-11-1698:
Daendel Martens Vermeulen en Dirck Michiel Heesmans als momboiren over Maria Michiel Heesmans en de vijf onmondige kinderen van wijlen Gerit Marten Vermeulen. Zij verkopen aan Daniel Vermeulen land de hoogh Loo 1½ lopense, ene zijde Antonis Joosten, andere zijde Joost Isbouts, ene einde Bastiaen Verhoeven, koopsom ƒ 27,-; de helft van een akker te Ommel geheel 2 lopense te delen met Daendel Jansen, ene zijde weduwe Isbout Conincx, andere zijde Jan Fransen Verrijt, ene einde de gemeente, andere einde de koper, koopsom ƒ 25,-; de helft van een stuk groes te Ommel geheel 2 lopense, ene zijde Huybert van Maris, andere zijde Frans Verrijt en weduwe Isbout Conincx, ene einde de gemeente, andere einde kinderen Antony van de Cruys, koopsom ƒ 35,-.
Zij verkopen aan Jan Fransen van de Loverbosch groes het Beemtie te Ommel 1½ lopense, ene zijde de koper, andere zijde Jan Laurensen, ene einde weduwe Isbout Conincx, andere einde Jan Antonis, koopsom ƒ 197,-.

Twee dochters van Gerard Martens Vermeulen, Maria en Anna, kunnen in een noodgeval een beroep doen op de gemeente:

Asten Rechterlijk Archief 111 folio 129; 23-02-1709:
Maria en Anneken, geboren te Asten, kinderen van wijlen Gerard Vermeulen en Mayken Kievits zijn van goede oprechte ouders en hebben zich ook altijd vroom en eerlijk gedragen. Zij kunnen, indien zij tot armoede komen te vervallen, een beroep doen op de behulpzame hand van deze gemeente.

Daniel Martens Vermeulen verkoopt als momboir van de kinderen van Gerard Martens Vermeulen het huis aan Jan Peter Meeissen:

Asten Rechterlijk Archief 90 folio 111, 09-08-1710:
Daniel Martens Vermeulen verkoopt aan Jan Peter Meeissen een huis, hof en aangelag te Ommel ½ lopense, ene zijde de straten, andere zijde Agnees weduwe Jacob van de Cruys, andere einde Jan Antonis Muyen.

Een verklaring van zoon Michiel Gerard Vermeulen over bovengenoemde verkoop en vervolgens de terugkoop van het huis:

Asten Rechterlijk Archief 12 folio 202, 15-07-1711:
Michiel Gerits Vermeulen verklaart, onder eede, dat het vernaderde huis, hof en landerijen te Ommel, die Daniel Vermeulen op 09-08-1710 heeft overgedragen aan Jan Peeter Meeus gedaan is ten zijnen behoeve en dat zonder inductie ofte persuatie van iemand anders.

Asten Rechterlijk Archief 91 folio 22, 15-07-1711:
Michiel Gerarts Vermeulen is nader van den bloede aan Daniel Vermeulen, dan Jan Peeter Meeussen hij vernadert huis en percelen alhier, op 09-08-1710, verkocht aan Jan Peeter Meeussen. Belast met 6 duiten per jaar aan het Huis van Asten. Koopsom ƒ 700,-.

Michiel Gerard Vermeulen is geboren te Asten op 08-05-1685 is in 1714 te Aalst getrouwd met Gertrudis Wolteri van Deijck, geboren te Aalst op 14-04-1689 als dochter van Wolterus Antonius van Deijck en Joanna Franciscus.

Contraxerunt sponsalia Michaelis Gerardi Vermeulen et Gertrudis Wolteri; testes Antonius Wolteri et Anna Petri.

Ondertrouw van Michaelis Gerardi Vermeulen en Gertrudis Wolteri; getuigen Antonius Wolteri en Anna Petri.

Het gezin van Michiel Gerard Vermeulen en Gertrudis Wolteri van Deijck:

* zij waren pachters en bewoners van de Aalster hut5:

Het was een herberg, bestemd voor eenieder, die te voet, per kar of met de postwagen over deze zandweg van Eindhoven richting Hamont trok. De hut werd als de agterste hut staende aen 't huijsven in de heijde gerekend als het laatste of dertiende huis van het Zesgehuchtense gehucht Gijsenrooij. Het was wel een half uur lopen vanaf Gijsenrooij.
Het was een prachtig stenen huis, een echte hut of schuilplaats voor de reizenden. Het woord hut werd in die tijd niet in een negatieve zin gebruikt. Een stenen huis was toen heel bijzonder. De meeste huizen hadden wanden van takken en leem. Alleen rijke boeren, teuten, valkeniers en herbergiers konden zich in de arme Meierij een stenen huis veroorloven.
Op 30-03-1764 geeft de weduwe van Judocus Daems haar broer Adam Ceelen uit Heeze opdracht om de hut te verhuren voor tien jaren aan Daniel en Geerit Verrneulen uit Aalst, voor een bedrag van vijftig gulden per jaar. Voor de kasteelvrouwe van Heeze was deze nieuwe situatie aanleiding om een nieuw contract op te stellen. De weduwe Daems bleef eigenaresse van de hut. Bewoners werden Daniel en Geerit Vermeulen. Op 03-06-1774 werd het huurcontract met tien jaren verlengd voor Daniel Vermeulen. Hij bleef de hut bewonen tot na 1786.

Hieronder een oude tekening van de Aalster hut:

Daarna verhuurt Michiel Gerard Vermeulen het huis aan Michiel Jacobs van de Cruys:

Asten Rechterlijk Archief 113 folio 13, 25-02-1712:
Michiel Gerardts Vermeulen geeft in huyringe ende jaerscaere aan Michiel Jacobs van de Cruys een huis, hof en aangelag, land en groes te Ommelen 7 lopense. Presentelijck in bewoning en gebruik geweest bij Jan Peeter Meeus. Huurtermijn 20 eerst komende jaren. Bij overlijden van de huurder tijdens het lopende contract treden de erven in diens rechten. Huursom 7 gulden 10 stuivers jaarlijks. Het onderhoud aan het huis wordt gedaan door de huurder, te korten op de huursom, doch zal daar des versocht rekening en bewijs van doen. De huurder heeft het recht op doorverhuyring van de goederen.

Ook Michiel Gerard Vermeulen maakt gebruik van de beurs van pastoor Antonius Mennen (zie Antonius Mennen):

Asten Rechterlijk Archief 113 folio 75 verso, 29-03-1713:
Frans Maes Berckers, 77 jaar en Jacob Aerts de Zeeger, 75 jaar, getuigen dat zij hebben gekend de Eerwaarde Heer Antony Mennen, in zijn leven geweest pastoor, te Swamen. Zij weten ook dat Antony Mennen heeft gefundeert ende gemaeckt een seeckere beurse van vijftigh gulden, Ruremondts gelt, ende dat ten behoeve ende voordele van sijn naeste bloetvrienden. In vervolg van dit testament verklaren voornoemde getuigen dat Michiel, wettige zoon van Gerard Vermeulen en Maria Michiel Sneven, is verwant, in de vierde graad, aan wijlen Heer Antony Mennen en alzo het naaste gerechtigd is tot de voorschreven beurs van ƒ 50,-.

Asten Rechterlijk Archief 115 folio 103 verso; 15-02-1721:
Schepenen van Asten verklaren dat Martinus Vermeulen en Michiel Vemeulen hebben respectievelijk vier en drie kinderen en dat zij even verwant zijn aan Heer Antony Mennen, in leven pastoor te Swalmen, als Antony Jan Meujen, armmeester, alhier en dus ook recht hebben op de beurs door de Heer Antony Mennen gefundeert. Zoals ook Antony Jan Meujen dieselve nu omtrent de seven of agt jaren heeft geprofiteert ende genoten.

Een jaar daarna verkoopt Michiel Gerard Vermeulen het huis aan Jan Verhoysen (zie Voormalig huis G489 en G490) en vertrekt naar Aalst:

Asten Rechterlijk Archief 92 folio 14, 15-03-1714:
Michiel Gerarts Vermeulen verkoopt aan Jan Verhoosen huis, hof en aangelag te Ommel ½ lopense, ene zijde de straten, andere zijde Agnees weduwe van de Cruys, andere einde Jan Antonis Meujen.

Ook zijn broer Martinus Gerard Vermeulen verhuist naar de omgeving van Eindhoven, in dit geval naar Stratum:

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 25 verso; 10-04-1714:
Borgstelling voor Marten Vermeulen, geboren te Asten en zijn vrouw, ons is te kennen gegeven dat hij met sijn tegenwoordige huysvrouwe binnen de dorpe van Stratum geerne soude gaan woonen. De borgstelling is geldig tot ƒ 150,- voor Marten Vermeulen en de helft van zijn kinderen.

Martinus Gerard Vermeulen is op 06-07-1741 te Stratum overleden en zijn vrouw Jenneken Hendrix van Rijsingen is op 27-08-1741 te Stratum overleden.

Michiel Gerard Vermeulen is op 21-12-1761 te Aalst overleden en Gertrudis Wolterus van Deijck is op 05-02-1778 te Aalst overleden.

In de hoofdgeldlijst van 1717 is de koper van het huis Jan Verhoysen (zie Jan van Havenstraat 1) bewoner en bij de verpondingen van 1737 en 1754 is Jan Verhoysen eigenaar:

Hoofdgeld XVIII-19, 05-03-1717:
Jan Verhosen, Peternel de vrouw, Marij, Willemijn en Jacobus.

Verpondingen XIV-61 folio 200 verso, 1737:
Jan Verhoijsen.
Huijs, hoff en aangelag 1 lopense.

Verpondingen XIV-63 folio 84, 1754:
Jan Verhoijsen.
Nummer 12 Huis, hoff en aangelag 1¼ lopense.

Jan Verhoysen koopt in 1717 een huis in het dorp (zie Voormalig huis G489 en G490) en verhuurt dit huis aan derden.

Het cijnsenoverzicht laat de bewoningsgeschiedenis van 1709 tot 1761 zien:

Asten Cijnzen 1709-1761 bladzijde 97, folio 16 verso:
Jan Verhoosen bij coop.
Michiel Vermeulen bij vernaederinge.
Jan Peeters Meeussen bij coop.
Daniel Martens Vermeulen uijt huijs, hoff ende aengelegen erffve onder Asten ter plaetse tot Omel bij de cappelle gelegen, groot een copse, ene einde de weduwe Jacob van den Cruijs, andere einde Jan Antonis, ene einde Francis Coninx, andere einde de gemeente. I d. De selve uyt het selve pandt. II d.

In de verpondingen van 1770 staat dat het huis is afgebroken:

Verpondingen 69 verso, 1770:
Nummer 12 huijsplaats en aangelag huijs afgebrooke 1¼ lopense.

De bewoningslijst over de periode 1736 tot 1766 met Hendrik Everts en zijn vrouw Wilhelmina Diricks van Heugten als bewoners:

Bewoner Hendrik Everts is geboren te Deurne rond 1680 als zoon van Evert Jan Dircx en Catalijn Hendrick Tijssen. Hij is op 26-02-1713 te Asten getrouwd met Wilhelmina Diricks van Heugten, geboren te Asten op 14-09-1679 als dochter van Theodorus Leenders van Heugten en Anna Marcelis Claessen Berckers (zie Voormalig huis C647). Zij is sinds 08-04-1708 weduwe van Wilhelmus Diercx, geboren te Meijel rond 1675, met wie zij op 25-05-1699 te Asten getrouwd was.

De gezinnen van Wilhelmina Diricks van Heugten met Wilhelmus Diercx en met Hendrik Everts:

*  kinderen uit het tweede huwelijk

Hendrik Everts krijgt een cautie, een ontlastbrief, van zijn geboorteplaats Deurne:

Asten Rechterlijk Archief 113 folio 67 verso; 16-02-1713:
Drossard en schepenen van Deurne geven een acte van cautie ten behoeve van Hendrick Everts, zoon Evert Jan Dircx en Catalijn Hendrick Tijssen, nu wonende te Asten. De cautie is geldig voor hem en voor de helft van zijn te verwekken kinderen. Was getekend Antoni la Forme. Geregistreerd op 27-02-1713.

Zijn vrouw, Wilhelmina Diricks van Heugten, maakt tussen haar huwelijken nog kennis met de misdadiger Willem Mathijs Somers. Het genoemde kind is waarschijnlijk zoon Henricus. Er wordt beweerd dat Hendrik Everts in 1711 al haar vrijer was:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 13-07-1713:
Willemke weduwe Diercx van Meyl nu getrouwd met Henrick Everts, wonende alhier, 33 jaar, verklaart, dat zij op Omelwijdingh 1711, laat in den avond, met haar kind op bed liggende, het kind was toen zes jaar, is aangeroepen geworden door Willem Mattijs Somers, zeggende, haar te willen vrijen, alsmede dat zij de deur zou open doen. Zij weigerde dit. Hij heeft het venster opengemaakt en zo naar binnen willen kruipen. Zij, depenente, is uit haar bed gekomen, heeft een stoel genomen en heeft hem, Willem, daarmee willen slaan zeggende: "Compt overdagh en niet bij nachte, Uliede broeder hebben ieder een fatsoenelijcke weduwe onder de voet gebrocht en dat sulde gij bij mij niet vinden". Hij heeft nog gezegd: "Daer soude gij goet genoegh toe te crijgen sijn" waarop hij is weggegaan na nog een wisseling van woorden. De volgende nacht is hij weer aan haar huis gekomen, toen zij met haar kind in bed lag en heeft haar aangeroepen om met hem te praten, hetgeen zij weigerde. Na lange woordenwisselingen, te lang om te verhalen, heeft hij haar venster opengerukt en de deur opengeslagen met zodanige forte dat het hout waarmee de deur getobt was ontstucken sprong. Deponente is toen haar huis uitgelopen, in haar hemd, zoals zij op bed had gelegen, en op straat, niemand ziende, om hulp geroepen en gelopen naar het huis van den tegenwoordige president, Hendrick Tho poel, waar zij geklopt en geroepen heeft. De meid is gekomen en tegen haar heeft ze haar nood geklaagd. Deze meid is ook mee terug gegaan naar haar, deponentes, huis om het kind af te halen. Zij heeft de verdere nacht doorgebracht in het huis van de president. Zij heeft alzo haar huis alleen moeten laten. 

Hendrik Everts treedt op als getuige bij een brand bij Hendrick Thopoel en bij de oogst van Francis van de Loverbosch:

Asten Rechterlijk Archief 114 folio 259 verso; 09-02-1718:
Jan Peeters van Rest, oud borgemeester, Jenneke Aarts, zijn vrouw, Hendrik Everts en Willemyn Dircx, zijn vrouw naaste naburen van Hendrick Tho poel getuigen ter instantie van deze dat zij, op 8 februari laatstleden, 's avonds rond half twaalf, hebben gezien dat er brand aan de schuur van Hendrick Tho poel was ontstaan, welke brand eerst begost heeft aan twee hoeken van de voorschreven schuur, naast den dries, westwaarts, en is zo hevig geworden dat die schuur in volle brand geraakte. Nadat die schuur was afgebrand is de peertstallinge en daarna de schop, zijnde een huysinge, in brand geraakt waarna in weinig tijd het stookhuis en het bakhuis in brand raakten. 

Asten Rechterlijk Archief 115 folio 6 verso; 29-07-1718:
Frans van Rut en Hendrik Everts verklaren, ter instantie van Francis van de Loverbosch. Frans van Rut: "Dat hij seker granen, ontrent de sestalf loop, behalven den boekweyt, gestaan hebbende op den gront bij Joost en Jan Jan Aarts den Coopman, van haar ouders geerft in den jare 1716, alhier tot Asten, publiek en voor alle man door haar vercocht. Deselve granen, te weten de auxt of gewas vant voorlede jaar 1717, opt versoeck van de vrouwe van Joost Jan Aarts gemeytte hebben". Hendrik Everts verklaart: "Dat hij met zijn paard en kar, samen met het paard en kar en de knecht van Swinckels, de oogst ten huize van Joost Jan Aarts, gevaren en gebracht heeft.

Hendrik Everts heeft nog geld tegoed voor verrichte arbeid uit de nalatenschap van Francis Jan van de Loverbosch en Ida Spoorenbergh:

Asten Rechterlijk Archief 150; 05-07-1734:
Rekening, bewijs en reliqua van Pieter de Cort, drost en Pieter van de Vorst, schepen, als aangestelde curatoren, namens de gemeente Asten, over de geabandonneerde boedel van wijlen Ida weduwe Francis Jan van de Loverbosch over de periode: 17-10-1729 tot 05-07-1734. Als crediteuren hebben zich onder meer gemeld: Hendrik Everts en zijn vrouw, te Asten, arbeidsloon ƒ 10-19-00.

Hendrik Everts heeft het hoofdgeld over 1718-1719 nog niet betaald:

Asten Rechterlijk Archief 23 folio 22; 12-10-1739:
Arnoldus Meulendijk en Goort Jan Hoefnagels, collecteurs van het hooftgelt 1718-1719 contra Hendrik Everts nog schuldig ƒ 2-01-0.

Er speelt zich een vechtpartij af bij het huis van Hendrik Everts:

Asten Rechterlijk Archief 30 folio 38; 22-06-1746:
Verhoor van Jan Tijs Haasen, 24 jaar en Jan Joosten van de Loverbosch, 25 jaar.
Of zij gezien hebben dat Dirk Jacob Bosman de voornoemde Goort Peter Loomans met een hout zijn mes uit de hand sloeg en dat Dirk en Antoni Vreyns Antoni de voornoemde Goort met een hout op zijn hoofd sloegen tot bezwijmt neergevallen is?
Jan Tijs Haasen heeft gezien dat Goort Peter Loomans en Dirk Bosman voor de deur naar elkander snijden en dat onder dat snijden Antoni Vreynse Goort Loomans heeft geworpen en dat deze op zijn gat viel. Na opgestaan te zijn is hij naar Antoni Vreynse gelopen, die voor het huis van Hendrik Evers stond en heeft daar naar hem gesneden. Tony zei daarop: "Hout op, ik heb geen mes, off ik sal U kletsen". Waarop Antoni Vreynse geslagen heeft naar Goort Loomans, zonder te weten waarmee, en deze is neergevallen. Jan Joosten van de Loverbosch heeft nog gezien dat Antoni Vreyns Verleysdonk en Jacobus van de Cruys ieder met een mes naar elkaar snijde zonder te raken. 

Op zijn oude dag wordt Hendrik Everts nog beboet voor vuurtje stoken en illegaal turf steken:

Asten Rechterlijk Archief 24 folio 21; 10-12-1753:
Den drost, aanlegger contra Jan Hoefnagels, Leendert van Gerwen en Hendrik Evers, gedaagden. Gedaagden zijn gedagvaard om te komen tot voldoening van elk ƒ 12,- ter zake dat zij door de vorster en schutter op 12 en 23 mei laatstleden met vuur in de Peel zijn bevonden en beboet. 

Asten Rechterlijk Archief 24 folio 38 verso; 20-06-1756:
Den drossard, aanlegger contra Hendrik Evers, gedaagde. Gedaagde is beboet met ƒ 2,- wegens turf steken in de groese in 't Broek, te Ommel.

Hendrik Everts is in september 1764 te Asten overleden en Wilhelmina Diricks van Heugten is als Wilhelmina Hendrik Everts op 10-02-1772 te Asten overleden. Hieronder hun doodakten:

Het huis is waarschijnlijk na het overlijden van Hendrick Everts afgebroken en er rest dan ook volgens het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 een tuin bij de kapel die in eigendom is van de weduwe van Peter Berkvens (zie Voormalig huis B409):

Kadaster 1811-1832; B410:
Tuin, groot 25 roede 40 el, de hoog Ommel.
Eigenaar: Weduwe van Peter Berkvens.

Rond 1874 is in deze tuin door een achterkleinzoon van de weduwe Peter Berkvens een nieuw huis gebouwd met kadasternummer B1107 (zie Voormalig huis B1107).

Overzicht bewoners

Hoeve op Hoog Ommel

Ommel huis 12

---

De meest gebruikte referenties staan in de introductie vermeld

---

Laatst bijgewerkt op 5 april 2024, 14:01:12