Emmastraat

De Emmastraat is genoemd naar koningin Emma die van 1879-1890 koningin van Nederland was en van 1890-1898 koningin regentes. Adelaïde Emma Wilhelmina Therèse (Emma) zu Waldeck und Pyrmont, is geboren te Arolsen (D) op 02-08-1858 als dochter van George Victor zu Waldeck en Helena van Nassau-Weilburg. Zij is op 07-01-1879 te Schloss Arolsen (D) getrouwd met Koning Willem III, Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk van Oranje-Nassau, geboren te Brussel (B) op 19-02-1817 als zoon van Koning Willem II, Willem Frederik George Lodewijk van Oranje-Nassau, en Anna Paulowna. Koning Willem III is op 23-11-1890 te Apeldoorn overleden en toen in 1898 hun dochter Wilhelmina Helena Pauline Maria (Wilhelmina) van Oranje-Nassau, geboren te Den Haag op 31-08-1880, meerderjarig werd, nam Wilhelmina de troon over. Koningin Emma is te Den Haag op 20-03-1934 overleden.

Voor 1929 kende de huidige Emmastraat drie straatnamen: de Nieuwstraat, de Varkenstraat en het Hemeleindje. De Nieuwstraat liep van de huidige Markt tot de Tuinstraat en de Varkenstraat vanaf daar tot de kruising met de huidige Julianastraat. Vanaf daar kende de weg richting de Wolfsberg de naam Hemeleindje. De Varkenstraat werd zo genoemd omdat zich ter hoogte van het huidige kwartelpeijke een waag voor biggen bevond en bovendien er in de buurt van de huidige tuinstraat de varkensmarkt gehouden werd. De naam Hemeleindje had betrekking op het einde van het buurtschap de Hemel dat van Voordeldonk tot over de Emmastraat liep.

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 05-07-1929 worden de definitieve namen toegekend aan de straten van Asten en de Emmastraat begint op de Markt en loopt tot de weduwe Cortenbach, waar de Wolfsberg begint.

Van oudsher woonden er voornamelijk boeren in de Emmastraat, hetgeen we kunnen opmaken uit de lijst met getroffenen door natuurgeweld rond 1740 in het Dorp, waarbij een selectie is gemaakt van de bewoners van de huidige Emmastraat:

Asten Rechterlijk Archief 118 folio 170; 29-12-1739:
Specifique lijste ofte memorie geformeert door schepenen en secretaris van Asten volgens het opgeven van de ingesetenen van Asten van soodanige als de ingesetenen van Asten geleeden hebben vant verhagelen van koorn op de 13^e july en afwayen van de boekweyt op den 15^e augustus 1737 wanneer het koorn en boekweyt rijp was. Alsmede van de menigvuldige swaare regen die gevallen is in de voorschrevene jaare 1737, 1738 en 1739 waardoor de weylanden geheel onder water gestaan hebben en het gras en hoy daardoor veel bedorven en verdronken is geworden door hetwelke veel runtvee en schapen bedorven en gestorven sijn, alsoo deselve op leege en natte weyen haar voedsel hebben moeten haalen, welk verdronken gras en hoy dat bedorven was in de wintertijden hebben moeten eeten. Mitsgaaders vant bevriezen van de boekweyt in desen jaaren 1739, tusschen de 15^e en 16^e juny allent welke schaade de navolgende ingeseetenen hebben opgegeven en getaxeert onder presentie vant selve ten allen tijde, des gerequireert werdende, met solemneele eede sullen bevestigen soo en gelijk bij of agter ider sijn naam is uytgetrocken en hierna is volgende in het Dorp:

Aldus dese lijste gemaakt en geformeert in voege als vooren volgens het opgeven der ingesetenen onder presentie van eede dat deselve de ongelucken en schaaden gehadt hebben, soo en gelijk agter ider sijnen naam staat aangeteekent en tot een som is getaxeert na ider sijn beste kennis. Wijders verklaaren wij ondergeteekende schepenen van Asten, op den eed ten aanvank van onser bediening gedaan dat de ingesetenen alhier wegens het verhagelen van koorn, afwayen en bevriesen van de boekweyt, sterven van een menigte beesten en schapen, verdrinken van hoy, gras, koorn en andere vrugten als int hooft deeser lijst, seer veelen groote schaade geleeden hebben en vooral in dese jaare, alsoo den ingesetenen alhier den grooten reegen die er is gevallen als anders op sijn best maar eene halve oogst gehadt hebben waardoor deselve buyten staat geraakt sijn om haar verschulde 's lants- en dorpslasten te konnen opbrengen en betaalen waardoor de ingesetenen dagelijks veele schaade en executiecosten moeten ondergaan. In teeken der waarheyt hebben wij deese ten prothocolle onderteekent binnen Asten, desen 28 december 1739.

In die tijd stonden er tien huizen in de Emmastraat en zeven bewoners zijn getroffen door het noodweer, hetgeen betekende dat zij nog voornamelijk in de landbouw hun geld verdienden. Alleen de familie van der Loo, Laurens Bruystens en de weduwe Adrianus Jansen hebben geen nadeel ondervonden. De familie van der Loo was een koopmansfamilie en het huis wordt bewoond door een dochter en haar schoonzuster. Laurens Bruystens was een manusje van alles en was ondermeer verantwoordelijk voor het torenuurwerk. Adrianus Jansen was waarschijnlijk een handelaar of zoals dat destijds genoemd werd een teut, zijn weduwe bezat een huis en hof in Asten, maar geen land.

Begin 19^e eeuw werd een kazerne van de Marechaussee op de hoek van de Nieuwstraat en de Binnenstraat gebouwd. Het korps had een militaire status, die garant stond voor een gedegen opleiding, bewapening en discipline. Het korps was grotendeels bereden, waardoor een groter gebied bestreken kon worden en misdadigers sneller konden worden achterhaald. De marechaussees traden niet individueel maar in groepsverband op en waren gekazerneerd, wat ertoe bijdroeg dat zij te allen tijde onmiddellijk beschikbaar waren. Ze moesten er voor zorgen dat Asten en omgeving veiliger werden en beschermd tegen roversbendes uit de grensstreken.

Gaandeweg werden ook de beroepen specifieker en ontstonden er fabrieken, een molen, smederijen, winkels, klompenmakerijen, schoenmakerijen en kleermakerijen in de Emmastraat. De eerste fabriek was de tabaksfabriek van de gebroeders Leenen op het Hemeleindje ter hoogte van de hoek met de Julianastraat. Opmerkelijk was dat zij ook een aantal arbeidershuisjes op hun terrein hadden staan, die we kunnen zien als de voorlopers van de 'vijf gebooi'. De huidige 'vijf gebooi' dateren van 1889 en waren in gebruik als arbeidershuisjes.

De familie Leenen begon daarna een bierbrouwerij met de naam 'de Kraan' en moest concurreren met de uit 1870 daterende bierbrouwerij 'de Hoop' van de familie Eijsbouts, die iets verderop bij de Hemel lag. Zij lieten hun graan malen bij de molen van Gitzels in de Logtenstraat of bij de molen van Cuppens die op de grens van de Emmastraat met de Wolfsberg lag. Daar werd begin 20^e eeuw ook een houtzagerij opgericht door Johan Cuppens tot in 1919 het noodlot toesloeg van een enorme brand.

Aan het eind van de 19^e eeuw waren er in de Emmastraat smederijen van Bakens, van Eersel en van Bussel gevestigd, die mede zorgden voor het rollend materiaal. Alle vervoer ging immers met karren en koetsen en in de Emmastraat was ook een verhuurbedrijf voor paardenkoetsen. De wereld werd groter en mensen buiten de peelgemeenten kwamen ook in Asten wonen en werken. Zo komt de familie Bakens oorspronkelijk uit Kaldenkirchen en de familie van Eersel uit 's-Hertogenbosch.

De koeien en varkens verdwenen uit het dorpsbeeld, naarmate de bewoners minder afhankelijk werden van de opbrengsten van het land en hun inkomen met arbeid buiten de landbouw verdienden. Zo waren er winkels in alle soorten, maar bakkerijen voerden de boventoon met als uitschieter de koekfabriek van Sjang Hoefnagels aan het begin van de 20^e eeuw. Gaandeweg kwamen er ook slagers, groenteboeren en winkels in koloniale waren en rond 1930 kwam er een kolen- en oliehandel en een autobusonderneming.

Tussen al die fabrieken en winkels woonden de fabrieksarbeiders, kleermakers, klompenmakers, schoenmakers en ook de kappers vestigden zich in de Emmastraat. En niet te vergeten waren er de herbergen en cafés, waar in die tijd de schutterijen bijeen kwamen. Van oorsprong was er de herberg 'de drie kronen', maar we komen ook de namen tegen van café Aarts', café 'de vijf gebooi', café 'de Waag' en café 'de Hemel'. Al met al was er aan het eind van de 19^e eeuw en begin 20^e eeuw volop bedrijvigheid in de Emmastraat.

Wat is daar nu nog van terug te zien in de Emmastraat? Als we eerlijk zijn is er vooral in de laatste jaren veel verdwenen en opgeofferd aan de vooruitgang. Toch zijn er nog genoeg sporen te vinden van het oude Asten en aan de hand van vergelijking van kaarten wordt in beeld gebracht uit welke tijdsperiode de huidige huizen in de Emmastraat stammen.

Hieronder is de kaart van Theo Meulendijks te zien waarin met zwart de huisnummers voor 1800 vergeleken en aangevuld zijn met de kadasternummers van 1832 in blauw:

De gekleurde huizen (groen staat voor cijnsplichtig aan de heer van Asten) betreffen huizen van voor 1800. Waren er rond 1750 nog tien huizen, aan het eind van de 18^e eeuw was dat aantal al gegroeid tot 14 huizen en in 1832 stijgt het explosief tot meer dan 30 huizen. De witte huizen zijn de nieuwe huizen en omdat huizen minder voor landbouw werden gebruikt, zijn er ook huizen opgedeeld.

Het huis met kadasternummer 521 is de herberg met de naam de drie kronen, die later in gebruik kwam als koekfabriek onder diezelfde naam. Kadasternummer 526 is de marechausseekazerne en de huizen met nummers 798 tot en met 805 betreffen de tabaksfabriek van de gebroeders Leenen.

Hieronder wordt de kadasterkaart van 1832 van de Emmastraat van de Markt (onder) tot de Julianastraat (rechtsboven) vergeleken met die van 1942; let wel het noorden is links. Op de linkse kaart zijn de kadasternummers van 1832 te zien en in die van 1942 staan de huisnummers, zoals die in het bevolkingsregister voorkomen. Op die manier zijn we in staat om de gegevens van 1832 te koppelen aan de gegevens uit het bevolkingsregister dat loopt van 1859-1938:

Met die huisnummers van 1942 is het nog één stap naar de huidige situatie en dat is de hernummering en die vond rond 1960 plaats. Elk adres aan de Emmastraat met bebouwing uit de 18^e eeuw of ouder kent dus vijf nummergevingen:

• huisnummer uit de tijd van het huizenquohier van 1736-1803
• kadasternummer uit 1832 en een mogelijk vervolg daarop uit de kadastrale legger
• huizingnummers uit het bevolkingsregister die elke 10 jaar wijzigden
• adres bij de vaststelling van de nieuwe straatnamen in 1929
• rond 1960 aangepast adres, dat veelal overeenkomt met het huidige adres

Op de onderstaande kaart uit 2017 is de huidige situatie weergegeven en zijn de huizen gebouwd tussen 1850 en 1900 groen omcirkeld en die tussen 1900 en 1940 oranje omcirkeld:

De Emmastraat kent nog altijd ruim 25 vooroorlogse woningen en daarvan zijn er 9 uit de 19^e eeuw, echter het oudste huis dateert van 1860 gelegen aan de Emmastraat 14, maar is door renovaties niet meer als dusdanig herkenbaar. Het oudste oorspronkelijke huis dateert uit 1875 en is gelegen aan de Emmastraat 31:

Overzicht 'vijf gebooi'

In de Emmastraat ligt een huizenblok dat van oorsprong bestaat uit vijf huizen en dat de naam kent de 'vijf gebooi'. Er staan nu nog vier huizen omdat het meest noordelijk gelegen huis is uitgebreid en het daarnaast gelegen huis is samengevoegd. Een van de huizen draagt daarom nu nog twee huisnummers.

De 'vijf gebooi' zijn gebouwd in opdracht van de familie van fabrikant Hendrikus Leenen, geboren te Asten op 21-06-1818 als zoon van Pieter Leenen en Petronella van de Mortel. Hij is op 08-05-1847 te Deurne getrouwd met Johanna Maria Goossens, geboren te Deurne op 14-09-1821 als dochter van Antonie Goossens en Joanna de Veth. De vader van Hendrikus Leenen had samen met zijn broer Hendrikus op het naastgelegen erf een tabaks- en sigarenfabriek. Daar stonden volgens de kadasterkaart van 1832 al eerder vijf kleine arbeidershuisjes (zie Voormalig huis G800, G801, G802, G803 en G804), maar die hebben mogelijk plaats moeten maken voor uitbreiding van de fabriek. De 'nieuwe' vijf gebooi zijn volgens de kadastrale legger rond 1890 als arbeidershuisjes gebouwd met de kadasternummer G1719 tot en met G1723.

Na het overlijden van Hendrikus Leenen te Asten op 21-04-1882 en Johanna Maria Goossens te Asten op 28-01-1901 ging het bezit over naar zoon Peter Johannes Leenen, geboren te Asten op 30-06-1857. Hij is als koopman te Asten op 20-07-1885 getrouwd met Johanna Maria Schellings, geboren te Asten op 25-03-1853 als dochter van bakker Hendrikus Schellings en Anna Catharina van den Eijnden.

Rond 1930 komen de huisjes in bezit van de Theodora Maria Lammers, geboren op 04-04-1868 te Asten als dochter van Antonie Lammers en Maria Aarts. Zij is sinds 26-11-1921 weduwe van Jacobus Welten, geboren te Asten op 25-06-1870 als zoon van Antonie Welten en Catharina van den Berg, met wie zij op 16-04-1904 te Asten getrouwd was. In die tijd wordt er aan de noordelijke zijde een nieuw huis gebouwd met kadasternummer G2362 vrijwel op de plaats van 'oude' vijf gebooi (zie Emmastraat 48). Dit huis wordt samen met het meest noordelijke huis, dat destijds is uitgebreid tot nieuw kadasternummer G2363, verkocht aan Hendricus Cortenbach.

In 1942 is een splitsing van eigendom gemaakt, waarbij zoon Lambertus Welten, geboren te Asten op 08-03-1905 de twee meest zuidelijke huisjes ontvangt en dochter Maria Catharina Welten, geboren te Asten op 27-10-1906, de twee andere huisjes. De familie Welten woonde destijds aan de overzijde van de straat, maar Lambertus Welten is ook een van de bewoners van de 'vijf gebooi'.

Hieronder uit de krant de Zuid-Willemsvaart van 08-12-1900 is sprake van een café met de naam de 'vijf gebooi' in Asten en nog een verhaal over de vooruitgang van Asten in Astens dialect:

De naam de 'vijf gebooi' komt van de vijf geboden, zoals onder beschreven in de Nieuwe Tilburgsche courant van 21-07-193. Of had de stichter van de huizen de vijf geboden voor de katholieke arbeider voor ogen, zoals rechts in de krant de Grondwet van 11-07-1932 door pater Everardus zijn weergegeven:

Hieronder een foto van de schut met op de achtergrond de 'vijf gebooi'.

Onder een streetview van de huidige situatie van de uit 1890 stammende arbeidershuizen:

Van elk van de vijf huizen (zie Emmastraat 50, Emmastraat 52, Emmastraat 54, Emmastraat 56 en Emmastraat 58) wordt de bewoningsgeschiedenis vanaf 1890 tot 1940 beschreven.

Emmastraat 23

In documenten van het rechterlijk archief van Asten wordt Mattijs van de Cruys genoemd als buurman van een huis in het dorp. Matthijs Francisci van de Cruijs is geboren rond 1676 als zoon van Franciscus Jansen van de Cruys en Maria Hendrickx. Hij is op 29-01-1702 te Asten getrouwd met Cornelia Francisci Hoefnagels, geboren te Asten op 04-05-1676 als dochter van Franciscus Jan Goort Hoefnagels en Sophia Cornelis Horckmans (zie Voormalig huis B511 en B512):

Het gezin van Matthijs Francisci van de Cruijs en Cornelia Francisci Hoefnagels:

In het archief van Asten wordt beschreven dat Matthijs Francisci van de Cruijs en zijn schoonvader Frans Hoefnagels de molen van Helden pachten:

Asten Rechterlijk Archief 112 folio 62 verso; 29-10-1710:
Condities en voorwaarde waarop dat de simpelijcke eygenaers de Heldense windmolen verpachten aan Frans Hoefnagels en Josina, zijn vrouw, Matijs van de Cruys en Cornelia Hoefnagels. Huurtermijn 6 jaar, aanvang 01-06-1711. Huursom 600 patacons per jaar en 12 patacons spellegelt.
De ¼^e jaarpacht te betalen bij aanvang en bij het ontvangen van de pachtcedulle te betalen de lijcoop en verteerde costen van de verpachters, den drogen lijcoop ofte spellegelt.
De pachters zullen de molen aenvangen met seylen, binnen- en buytenreepen, seyl, windtkeetens, cammen, rutsel, groote ende kleene spillen, lesse ende steenen welke zullen getaxeerd worden en waarvan annotatie gehouden zal worden.
De molen moet aan het einde van het contract weer in gelijke staat opgeleverd worden.
De pachters zullen niet meer mogen scheppen of molsteren als het 24^e deel met obligatie van te strijken waarvan aen de pachters geleverd zal worden eenen halven cop ende eene schotel ofte een sestiendeel van een cop, Ruremontse Rouwmaet, ende ter haerder presentie het raer te eycken ende meeten, waernaer sij, pachters, haer alsdan sullen moeten reguleren.
De pachters zullen gehouden zijn de inwoners en naburen behoorlijk te dienen en te gerieven.
De pachters zullen het recht en de gerechtigheid van de verpachters genieten te weten dat alle ingezetenen van Helden zijn geobligeert haar granen op de molen te brengen en dat ze daarop 3 maal 24 uur moeten blijven. als deze dan niet gemalen zijn mogen ze weer afgehaald worden. Niemand van de inwoners en magh geene graenen uytvaeren ten waere de selve op de molen waeren geweest gelijck voor is geseyt met verbeurten vant gelt, sack ende bundel daerenboven eene amende aen den Heere van vijf schellingen ende vijf schellingen aen de pachters. Als de pachters ervaren dat er ingezetenen van Helden zijn die meel in huis hebben dat zij buyten hebben laten malen dan mogen de pachters dit vrij uit de huizen halen sonder Heer, maer alleen met kennisse van de verpachters. Indien de pachters ondervinden dat er meel of graan uit- of ingevoerd worden dan mogen zij de gelijke amende als voorschreven opleggen. Als de selve luyden haer te weer wilde stellen oft wilde ontrijden, soo mogen de pachters alsulcke luyden dwingen met gewelt ofte scherp van geweer waerin de verpachters de pachters altijt sullen mainteneren.
Borg: Pachters stellen al hun goederen, gereed en ongereed, hebbende en verkrijgende als onderpand.

Matthijs Francisci van de Cruijs heeft een schuld bij de markies van Bergen op Zoom:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 19 verso; 11-04-1726:
Willem de Wit junior, deurwaarder, neemt, uit kracht van een executorie de dato 23-10-1725 Raad van Brabant op een sententie de dato 14-09-1725 ten behoeve van Gijsbert Karmans, rentmeester van Prinses Henrite de Latoir d'Auvergne Merquese van Bergen op de Soom en ten laste van Hendrik Frans Hoefnagels, Jan Doensse, Mattijs van de Cruys en Allegonda Hoefnagels geexecuteerden in arrest alle vaste goederen die competeren aan Jan Doense getrouwd met Josyn Hoefnagels, Mattijs van de Cruys getrouwd met Cornelia Hoefnagels, Alegonda Hoefnagels om daaraan de inhoud van de voorschreven sententie te verhalen.

Matthijs Francisci van de Cruijs is op 13-08-1728 te Asten overleden en in het huizenquohier van 1736 staat zijn weduwe als eigenaar en bewoner van het huis:

Cornelia Francisci Hoefnagels is op 14-11-1740 te Asten overleden en haar zoon Jan van de Cruys ruilt een huis met Jan Janse van Dijk:

Asten Rechterlijk Archief 95 folio 50; 20-03-1741:
Jan Janse van Dijk geeft bij erfmangeling over aan Jan van de Cruys een huiske en hof in de Wolfsberg ½ lopense, alle zijde de straat. Koopsom ƒ 30,-.
Jan van de Cruys geeft bij erfmangeling over aan Jan Janse van Dijk huis, hof en aangelag in 't Dorp 3 lopense, ene zijde Goort en Willem Loomans, andere zijde weduwe Peter Verberne, ene einde de straat, andere einde de weg. Leenroerig aan het Huis van Asten. Taxatie prijs ƒ 180,-. Koopsom ƒ 40,-.

Johannes Janssen Goorts van Dyck is geboren te Asten op 12-10-1691 als zoon van Johannes Jan Goorts en Catharina Driessen. Hij is op 21-11-1728 te Asten getrouwd met Johanna Jansen van Dol, geboren te Asten op 10-05-1705 als dochter van Johannes Jansen Doll en Johanna Jansen (zie Wolfsberg 8):

Juncti sunt matrimonio Jois Jansen van Dijck et Joanna Janssen; testes Arnoldus Willems van Heugten et Anna Janssen.

In huwelijkse echt gebonden Johannes Jansen van Dijck en Joanna Janssen; getuigen Arnoldus Willems van Heugten en Anna Janssen.

Het gezin van Johannes Janssen Goorts van Dyck en Johanna Jansen van Dol:

Bij de verpondingen van 1737 en in het huizenquohier over de periode 1741-1746 wordt Jan Jansen van Dijk genoemd als eigenaar. Hij woont in een huis in de huidige Julianastraat (zie Voormalig huis G783) en verhuurt dit huis aan derden:

Verpondingen 1737 XIV-61 folio 179 verso:
Jan Jansse van Dijk.
Weduwe Matteijs van de Cruijs.
Huijs, hoff en aangelagh 3 lopense.

Johannes Janssen Goorts van Dyck is op 29-09-1747 te Asten overleden en Johanna Jansen van Dol is te Asten op 28-10-1747 overleden. Er worden voogden aangesteld:

Asten Rechterlijk Archief 119 folio 181; 20-11-1747:
Jan Tijssen van Dijk en Peter Joosten van Bussel worden aangesteld als voogden over Catarina, Maria, Jan, Willem en Bonaventura, onmondige kinderen van wijlen Jan Jansen van Dijk en Jenneke Jan Dolle. Zij zullen het intrest van de kinderen naar behoren waarnemen. Marge: 02-06-1768 copie aan Annemie Gores weduwe Bonaventura van Dijk, te Mierlo.

In de bewoningslijst van het huis over de periode 1751-1756 zijn de kinderen van Jan van Dijk eigenaar en wordt het huis verhuurd aan derden:

In 1758 wordt de grote boedel verdeeld onder de vijf kinderen:

Asten Rechterlijk Archief 121 folio 66a verso; 02-10-1758:
Peter Joosten van Bussel, momboir over Jan, Willem en Bonaventura, onmondige kinderen van wijlen Jan Jansen van Dijk mede geassisteerd met Jan Tijsse van Dijk, schepen, in plaats van Jan Janse Slaats, momboir, die deze deling ook aangaat.
Jan Janse Slaats getrouwd met Catarina, dochter Jan Jansen van Dijk, Jan Brunas getrouwd met Maria, dochter Jan Jansen van Dijk. Allen kinderen en erven van Jan Jan Jansen van Dijk en Jenneke Jansen van Dol. Zij verdelen de nagelaten goederen. Alle goederen zijn allodiaal met uitzondering van een huis hierna genoemd, hetwelk leenroerig is aan het Huis van Asten.
1^e lot krijgt Jan Janse Slaats huis, schuur, stal, schop, hof en aangelag in het Dorp en alwaar in is wonende 2½ lopense, ene zijde kinderen Francis Timmermans, andere zijde Willem Verhaseldonk, ene einde de straat en de hofstad van Jan Doense. Dit lot omvat 14 lopense land en 17½ lopense groes.
Verponding ƒ 13-19-10 per jaar. Bede ƒ 3-17-04 per jaar. Belast met ƒ 200,- à 3½% aan Willemyn Franse, weduwe Francis van den Boomen, te Lierop; ƒ 150,- à 3% aan Dirk Hoebergen; ƒ 1-19-0 per jaar aan het Gemene Land rentmeester de Kempenaar; ƒ 0-05-0 per jaar aan de Kerk van Asten; de helft van ƒ 0-9-0 per jaar aan den Armen van Asten.
2^e lot krijgt Willem, onmondige zoon van Jan Jansen van Dijk huis, hof en aangelag in het Dorp leenroerig aan het Huis van Asten, alwaar het verheven moet worden en een gedeelte van een aangelag in het Dorp gekomen van Laurens Bruystens 1 lopense 3 copse; ene zijde kinderen Jacob Kuypers, andere zijde Jan Slaats, ene einde de straat, andere einde weduwe Laurens Bruystens. Dit lot omvat 18 lopense land en 18 lopense groes.
Verponding ƒ 13-19-8 per jaar. Bede ƒ 3-17-4 per jaar. Belast met ƒ 200,- à 3% aan Jan Tijssen van Dijk; ƒ 0-15-4 per jaar aan het Gemene Land rentmeester de Kempenaar met het draaggelt ƒ 0-07-8 per jaar aan den Armen van Asten; 1⁄3^e deel van ƒ 0-5-0 per jaar aan den Armen van Asten; ƒ 0-18-0 per jaar aan Oldenzee, te Helmont; de helft van ƒ 0-9-0 per jaar aan den Armen van Asten.
3^e lot krijgt Jan onmondige zoon Jan Jansen van Dijk huis, schuur, stalling, hof en aangelag in de Wolfsberg 2 lopense, ene zijde Adriaan Lintermans, andere zijde de straat. Dit lot omvat 13 lopense land en 10½ lopense groes.
Verponding ƒ 10-10-0 per jaar. Bede ƒ 3-02-4 per jaar. Belast met ƒ 200,- à 3% aan Peter van Bussel; ƒ 1-15-0 per jaar aan de kerk van Asten; ƒ 0-12-6 per jaar aan den Armen van Asten; ƒ 50,- à 3% aan Marten van Bussel. Marge: 18-04-1786 Jan Verreyt en Mattijs Smits mede namens de verdere erfgenamen van Marten van Bussel hebben de voorschreven ƒ 50,- ontvangen. Peter van Bussel heeft ook de ƒ 100,- ontvangen van Jan van Dijk.
4^e lot krijgt Jan Brunas huis, stal, schop, hof en aangelag 3 copse, ene zijde Hendrik van der Paalen; andere zijde en einden de straat. Dit lot omvat 12 lopense land en 10 lopense groes.
Verponding ƒ 8-00-0 per jaar. Bede ƒ 2-12-0 per jaar. Belast met ½ vat + 1 maatje rogge per jaar aan Gistel, te 's Hertogenbosch; ƒ 1-14-8 per jaar aan den Armen van Asten.
5^e lot krijgt Bonaventura, onmondige zoon Jan Jansen van Dijk 1⁄8^e deel in de Braselse Wiltveltsche tienden. Door Jan Jansen van Dijk gekocht de dato 27-04-1740 en 02-03-1746. Belast met ƒ 400,- à 3% aan Jan Tijssen van Dijk.

Bij de verpondingen van 1762 staat het huis op naam van Wilhelmus Janse van Dijk:

Verpondingen 1762 XIVd-64 folio 260 verso:
Willem Janse van Dijk bij deijling 1758.
Nummer 85 huijs, schuur met den hoff en aangelag 3 lopense.

Wilhelmus Joannes van Dijk is geboren te Asten op 18-02-1741 als zoon van Johannes van Dyck en Johanna Willems van Bussel. Hij is op 17-01-1768 te Asten getrouwd met Maria Wilhelmi Slaats, geboren te Asten op 10-03-1746 als dochter van Wilhelmus Janse Slaets en Anna Goort Canters:

Het gezin van Wilhelmus Joannes van Dijk en Maria Wilhelmi Slaats:

* zoon Antonius van Dijk was koopman en huurde, gezien de getuigen in zijn overlijdensakte, van Francis van Bussel vermoedelijk een huis in de huidige Kleine Marktstraat. Rond 1833 kocht hij nog huizen in de Wolfsberg (zie Voormalig huis G857 en Voormalig huis G858 en G859) en na zijn overlijden wordt in de Noord-Brabander van 10-02-1838 het onderstaande bekend gemaakt:

Bij het overlijden van Bonaventura van Dijk, broer van Wilhelmus Joannes van Dijk, worden de tienden herverdeeld:

Asten Rechterlijk Archief 99 folio 286 verso; 16-09-1774:
Rogier van Asten, te Hees getrouwd met Anna Maria Goris, weduwe Bonaventura van Dijk in eerste huwelijk geen kinderen testament Mierlo de dato 20-02-1768. Anna Maria Goris is togterse geworden van 1⁄8^e deel van de Witveltse- of Braselse tienden, 1⁄5^e deel van een akker aan den Agtergaal geheel 3½ lopense; 1⁄5^e deel van een akker aan den Agtergaal geheel ½ lopense; 1⁄5^e deel van een akker de Kievitshorst geheel 1 lopense. Deze goederen zouden na haar dood toekomen aan de naaste familie van Bonaventura van Dijk en waaruit dan betaald zou moeten worden ƒ 375,- aan Mattijs van Dijk, kapelaan, te Maarheese. Zij verkoopt dit togtregt voor ƒ 250,- aan haar zwagers en schoonzusters te weten Willem en Jan van Dijk, Jan Slaats en Jan Brunas.

Asten Rechterlijk Archief 99 folio 289; 07-10-1774:
Willem Jansen van Dijk, is schuldig aan Lambert Vervoordeldonk, te Vlierden ƒ 600,- à 3%.

Asten Rechterlijk Archief 99 folio 293 verso; 10-11-1774:
Jan van Dijk, in de Wolfsberg, Jan Brunas, in het Dorp, Jan Slaats, in het Dorp verkopen aan Willem van Dijk, hun broeder en zwager 3⁄8^e deel in 1⁄8^e deel van een clamptiende de Witveltse of Braselse tiende. Verponding ƒ 7-13-2 per jaar. Koopsom ƒ 528-15-0. De koper heeft reeds 1⁄4^e deel in bezit. Hij neemt als last over 3⁄4^e deel van ƒ 375,- zijnde ƒ 281,22 in een obligatie van ƒ 550,- de dato 07-03-1774 en nu van Mattijs van Dijk, pastoor te Middelbeers.

Asten Rechterlijk Archief 99 folio 294 verso; 10-11-1774:
Willem Janse van Dijk is schuldig aan Mattias van Dijk, pastoor te Middelbeers ƒ 550,- à 3%.

In het huizenquohier over de periode 1761-1781 is Wilhelmus Janse van Dijk eigenaar en vanaf 1771 ook bewoner van het huis:

Willem van Dijk wordt benoemd tot setter ofwel ontvanger van belastingen:

Asten Rechterlijk Archief 32 folio 99; 31-12-1789:
Dirk Loverbosch en Jan Aart Zeegers worden aangesteld als borgemeesters over 1790. Tot setters worden benoemd Willem van Dijk en Peter van Hugten.

Wilhelmus Joannes van Dijk is op 18-07-1792 te Asten overleden en er wordt land verkocht door zijn broer en zwagers:

Asten Rechterlijk Archief 102 folio 116 verso; 06-10-1792:
Jan van Dijk, Jan Slaats getrouwd geweest met Catharina van Dijk, Jan Brunas getrouwd geweest met Maria van Dijk en Willem van Dijk meerderjarige zoon van Wijlen Willem van Dijk voor zich en zijn moeder, Maria Slaats, weduwe Willem van Dijk. Zij verkopen aan Arnoldus van Geffen land de Nagtegaal 3½ lopense; land een perceel gelegen als voor ½ lopense. Koopsom ƒ 150,-.

De weduwe Wilhelmus Janse van Dijk en de kinderen zijn daarna eigenaar en bewoner van het huis:

In de winter van 1804 breekt er een grote brand uit, waarbij ook dit huis wordt getroffen. Het huis wordt getaxeerd op ƒ 500,-, een aanzienlijk bedrag, maar het is ook een grote boerderij:

Asten Rechterlijk Archief 165; 07-02-1804:
Taxatie van huis, stal en schuur, staan de bij de kom van het Dorp en welke op maandag, 30-01-1804., 's avonds om 10 uur zijn afgebrand. Eigenaar weduwe en kinderen Willem van Dijk waarde ƒ 500,-.

Maria Wilhelmi Slaats is te Asten op 04-05-1809 overleden en daarna wordt de erfenis verdeeld en komt het huis in handen van zoon Willem van Dijk:

Asten Rechterlijk Archief 149; 10-09-1809:
Goort Slaats en Gerrit van Dijk, als naaste bloedverwanten van Catharina, dochter Willem van Dijk en Maria Slaats, zijn vrouw, aanvaarden het voogdijschap over het voornoemde onmondige kind.

Asten Rechterlijk Archief 132a; 21-12-1809:
Willem Willem van Dijk, Jelis van den Boomen getrouwd met Johanna Willem van Dijk, Antony Willem van Dijk, Goort Slaats en Gerrit Janse van Dijk als momboiren van Catharina, onmondige dochter van wijlen Willem van Dijk getrouwd geweest met Maria Slaats, Jan Willem van Dijk, te Deurne. Zij verdelen de door hun ouders nagelaten goederen.
1^e lot krijgt Willem Willem van Dijk huis en erf oud nummer 391, nieuw nummer 403; land in de Loverbosch 47 roede; land in de Loverbosch 37 roede; land aan de Pastorye 1 lopense 3 roede; land Aangelag 1 lopense 10 roede; land Logtakker 3 lopense 15 roede; land Middelakker 4 lopense 34 roede; land Logtakker 1 lopense 44 roede; groes de Pas 1 lopense 10 roede; 5 lopense 15 roede land en groes in 't Aangelag geheel 5 lopense 40 roede; groes Steegensvelt 4 lopense 3 roede; groes Liendersendries 2 lopense 25 roede; groes Liendersvelt 5 lopense 18 roede; groes het Hooyvelt 1 lopense 29 roede.
Belast met ƒ 0-13-4 per jaar; 1 cop rogge per jaar met de kinderen Jan Slaats; ƒ 575,- aan de weduwe Wilbert Coolen.
2^e lot krijgt Jelis van den Boomen 25 roede van het Aangelag geheel 5 lopense 40 roede; ƒ 200,- uit te keren door Willem Willem van Dijk.
3^e lot krijgt Antony Willem van Dijk de helft van 1⁄8^e deel van een clamptiende de Braselse en rijdende tegen de Witveltse tiende. Belast met de helft van ƒ 600,- aan de erven Vervoordeldonk, te Vlierden.
4^e lot krijgt Catharina Willem van Dijk de helft van 1⁄8^e deel van een clamptiende de Braselse rijdende tegen de Witveltse tiende. Belast met de helft van ƒ 600,- aan de erven Vervoordeldonk, te Vlierden.
5^e lot krijgt Jan Willem van Dijk ƒ 550,- te voldoen door Willem Willem van Dijk.

De verpondingen van 1810 geven de bewoningsgeschiedenis rond 1800 weer:

Verpondingen 1810 XIVd-67 Dorp folio 217:
Willem sone Maria Slaats weduwe en kinderen Willem, Jan, Antoni, Jenneke en Catharina bij versterf 1792 van.
Willem Janse van Dijk.
Nummer 85 huijs, schuur met den hof en aangelag 3 lopense.

Wilhelmus Willem van Dijk is geboren te Asten op 13-04-1771 en op 30-04-1792 te Asten getrouwd met Geertruij Joannes Hikspoors, geboren te Deurne op 12-09-1764 als dochter van Joannes Hikspoors en Maria Hanegreef:

Het gezin van Wilhelmus Willem van Dijk en Geertruij Joannes Hikspoors:

Geertruij Joannes Hikspoors is op 05-04-1833 te Asten overleden en bij het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 staat het huis op naam van Willem van Dijk:

Kadaster 1811-1832; G409:
Huis en erf, groot 02 roede 52 el, het Dorp, klassen 6.
Eigenaar: Willem van Dijk.

Wilhelmus Willem van Dijk is op 20-07-1850 te Asten overleden.

Dochter Johanna van Dijk is geboren te Asten op 19-01-1796 en op 18-02-1830 te Asten getrouwd met Antonie van Bussel, geboren te Asten op 26-02-1795 als zoon van Johannes Willibrordi van Bussel en Petronella Antoni van der Heijden. Voor zover bekend hadden zij samen geen kinderen en Antonie van Bussel is op 01-05-1857 te Asten overleden. Johanna van Dijk is kort daarna te Asten op 17-02-1859 overleden.

Het huis is daarna verkocht en volgens de kadastrale legger is Gijsbertus Rooijmans, geboren te Lierop op 03-12-1817 als zoon van Antonie Rooijmans en Hendrien Verhees, de nieuwe eigenaar. Hij is op 31-01-1851 te Asten getrouwd met Johanna van Bussel, geboren te Asten op 01-11-1824 als dochter van Wilbert van Bussel en Wilhelmina van den Heuvel. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1859-1869 wonen zij op Voordeldonk C46, maar zijn in de periode verhuisd naar huizingnummer A107:

Ook over de periode 1869-1879 wonen zij in het huis met dan huizingnummer A155:

Gijsbertus Rooijmans is op 17-02-1873 te Asten overleden en Johanna van Bussel woont ook over de periode 1879-1890 en in de periode 1890-1900 met haar kinderen in het huis met achtereenvolgens huizingnummer A157 en A163:

In februari 1896 verhuizen zij naar Deurne en Johanna van Bussel is op 05-01-1901 te Asten overleden. In de krant de Zuid-Willemsvaart van 01-08-1895 de verkoop van de boerderij:

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 09-11-1895 de verkoop van vee en gereedschappen:

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 28-01-1896 de verkoop van hun inboedel:

Volgens de kadastrale legger is het huis opgekocht door Jan Mathijs van Deursen en zijn er op de plaats van het huis vier nieuwe huizen met nieuwe kadasternummer G1829 (zie Voormalig huis G1829), G1830 Voormalig huis G1830, G1832 (zie Voormalig huis G1832), G1831 (zie hieronder) en een pakhuis met kadasternummer G1833 gebouwd.

Dit nieuwe huis met kadasternummer G1831 is in eigendom van Frans van Golstein Brouwers (zie Voormalig huis G415) en de eerste bekende bewoner is Arnoldina Broens, geboren te Someren op 03-04-1861 als dochter van Mathijs Broens en Johanna Engelen. Zij is sinds 19-02-1902 weduwe van Petrus Augustinus Smits, geboren op 28-08-1850 te Asten als zoon van Joannes Smits en Wilhelmina Peters (zie Voormalig huis G473), met wie zij op 05-05-1886 te Someren getrouwd was. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1900-1910 woont zij met haar kinderen in het huis met huizingnummer A178:

In de periode is Arnoldina Broens op 19-10-1903 te Asten hertrouwd met nachtwaker Johannes Mikkers, geboren te Asten op 23-09-1842 als zoon van Benedictus Mikkers en Allegonda Maria Gragtmans (zie Voormalig huis G506). Hij is sinds 17-02-1900 weduwnaar van Antonia Bukkems, geboren te Lierop op 21-11-1838 als dochter van Francis Bukkems en Francina van den Einde, met wie hij op 29-10-1866 te Asten getrouwd was. Zij verhuizen rond 1910 naar A179 (zie Voormalig huis G530 en G531).

Vanuit A188 (zie Voormalig huis G1830) komt Adrianus Driessen, geboren te Asten op 29-12-1878 als zoon van Joannes Driessen en Petronella Bukkems (zie Voormalig huis G456 en G457), in het huis wonen. Hij is als timmerman op 27-04-1906 te Asten getrouwd met Hendrika van Veghel, geboren te Asten op 30-07-1883 als dochter van Andries van Veghel en Johanna Maria van der Loo (zie Voormalig huis G847). In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1910-1920 wonen zij in het huis met huizingnummer A190:

Adrianus Driessen verhuist aan het eind van de periode rond 1920 naar A192 (zie Voormalig huis G535), een huis aan de overkant van de straat.

In het huis komt wonen Gerardus Henricus Henraat, geboren te Helmond op 06-12-1904 als zoon van Henricus Henraat en Johanna Maria Catharina Vogels. Hij is als koopman op 26-04-1924 te Helmond getrouwd met Johanna Dirks, geboren te Helmond op 10-04-1906 als dochter van Johannes Dirks en Joanna Maria Jacoba Klumpers. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1920-1930 wonen zij op huizingnummer A220, ook bekend staand als Emmastraat 23:

Zij verhuizen in de periode naar Sint Jozefstraat 14 en in het huis komt wonen Johannes Antonius Bekken, geboren te Ambt Doetinchem op 06-09-1898 als zoon van Johannes Antonius Bekken en Martina Geertruida van Leuteren. Hij is op 02-05-1932 te Asten getrouwd met Francisca Catharina Ceelen, geboren te Asten op 14-02-1908 als dochter van Johannes Ceelen en Maria Haazen (zie Voormalig huis C1308). Zij wonen in de periode 1920-1930 in de Emmastraat 23:

Hieronder een foto met geheel links Antoon Bekken met naast hem zijn toen nog verloofde Ciska Ceelen:

Ook in de periode 1930-1938 wonen Johannes Antonius Bekken en Francisca Catharina Ceelen met hun gezin in het huis aan de Emmastraat 23:

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 30-05-1933 en in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 23-02-1934 verkoopt Johannes Antonie Bekken goederen:

Johannes Antonius Bekken en Francisca Catharina Ceelen verhuizen in de periode naar het Koningsplein 2 (zie Koningsplein 2). In het huis komt wonen Johannes Petrus (Jan) Bakker, geboren te Deurne op 12-05-1898 als zoon van Petrus Bakker en Maria Sybilla Kohlen. Hij is als groentenhandelaar op 21-05-1924 te Asten getrouwd met Johanna Wilhelmina (Anna) Koolen, geboren te Asten op 07-06-1901 als dochter van Johannes Koolen en Johanna Maria Crooijmans (zie Antoniusstraat 1). In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1930-1938 komen zij vanuit Marktstraat 4 (zie Voormalig huis G586) in het huis aan de Emmastraat 23 wonen:

In de krant de Zuid-Willemsvaart van 12-04-1940 de geboorte van dochter Henrica:

Op basis van onderstaande advertenties in de krant de Zuid-Willemsvaart van 12-06-1943 en in het Peelbelang van 24-02-1945, kunnen we opmaken dat stomerij Thijssen nog in het huis heeft gezeten en dat Jan Bakker ook in vis heeft gehandeld:

De familie Bakker-Koolen heeft later het tuindersbedrijf van vader Petrus Bakker aan de toenmalige Wilhelminastraat (zie Voormalig huis F2044) overgenomen.

Johannes Petrus (Jan) Bakker is op 08-07-1978 te Asten overleden en Johanna Wilhelmina (Anna) Koolen is op 09-09-1989 te Asten overleden. Hieronder het bidprentje bij het overlijden van Johannes Petrus (Jan) Bakker:

Links een foto uit 1970 van het huis waar toen de juwelierszaak van Jan en Anna Verberne is gevestigd zat en rechts een streetview van de uit 1890 daterende woning met als adres Emmastraat 23:

Overzicht bewoners

Huis in het Derp

Dorp huis 85

Kadasternummer G409

Emmastraat

Emmastraat 23