Heusden

Het kasteel van Asten bevindt zich al sinds de 14^e eeuw op Heusdens grondgebied en halverwege de 15^e eeuw wordt Heusden voor het eerst vermeld in de archieven in zake de verkoop van een beemd:

Asten Rechterlijk Archief, folio 11 verso, 05-04-1464:
Dirc Dirc Hadewygenzoon en Henric die Boes verkopen aan Maes Henrickszoon van Lammen een mud rog jaarlijks op Onze Lieve Vrouwe dag uit een hofstad en een camp erfs daarbij, geheten den Schildmeerscamp, ene zijde Heyn de verkoper, andere zijde Dirc de verkoper, ene einde Henric Havens, andere einde de straat; een stuk land, die Eghelshove; een stuk beempt tot Heusden, ene zijde Heylwig Art Didden huisvrouw was, andere zijde Dirc de mede-verkoper. Vrij behalve een mud rog erfpacht en 16 lopens en 5 cop rog erfpacht en een half vleemschen aan de koster van Asten.

Asten Rechterlijk Archief, folio 11 verso, 10-04-1464:
Maes Henricszoon van Lammen heeft opgedragen aan Hendrick den Boes en Dirc Dirc Hadewigenzoon een huis en schuur en hofstad en erfenis daarbij, geheten, den Schild meercamp, ene zijde Dirc Colen, andere zijde Dirc Hadewigenzoon, ene einde erf van de verkoper, voorheen van wijlen Jan Maes, andere einde de straat; een stuk land, die Eghelshove,ene zijde de kinderen Lemmen Pelsers, andere zijde de vicarie van Asten; een stuk land, die Vlascloten, ene zijde Dirck van Liessel, andere zijde de vicarie en Jan Wagemakers; een stuk beempt tot Heusden, deze beempt had Maes voorschreven eertijds half verkocht minus 2 roeden aan Dirc voornoemd. Vrij behalve de cijns van 3 jaarlijkse penningen, ene zijde Willem Wyflets, andere zijde Dirc Hadewigenzoon. Dit erf had Maes eertijds gekocht gehad van Art Gherits Verhoeven, zoals de brief dat bevat.

In datzelfde rechterlijk archief van Asten wordt in de 15^e eeuw al gesproken van een hoeve, al weten we dat Heusden in de 14^e eeuw werd bewoond:

Asten Rechterlijk Archief, folio 115; 21-05-1470:
Mathijs Jan Smollars van Berghelen heeft opgedragen aan Henrick Dircszoon van Rut huizing met hofstad en erfenis daarbij tot Hoesden, ene zijde Jan van Hoechten, andere zijde Willem Wijflaets en Peter Henrics, ene einde de gemeynt en Jan van Hoechten, andere einde Willem Wijflaets en Jan van Hoechten; een stuk beempt, die Leyers horst, ene zijde kinderen Henric van Gerwen en het Sint Aechtenaltaar en Peter Henrics, andere zijde kinderen Henric van Gerwen en Ysbout van den Doren, ene einde erfenis der kinderen Gevarts van drie jaeren, andere einde Heerschap van Asten; een stuk beempt, ene zijde liggend neven de voornoemde beempt, andere zijde Peter Henrics ende altemael gelijc dat daer gelegen leet ende voert gelijc dat Gherit van Berghelen was die heel hoeve met allen haer toebehoerten tot Hoesden gelegen ende hom toé te behoeren plach, het weren erfwegen of soe wat recht Gherit voorschreven was daer aen hadde metten schepenen brieven, die hij daer aff hadde; welck geheel hoeff Thijs voorschreven voertijts gecoft ende gecregen hadde tegen Joffrouwe Katelijn wittich wijf was Gherits van Berghelen ende tegen Mergriet, Lijsbet ende Katelijnen haer wittighe dochtere ende tegen Jannen hoeren wittighen zoon ende oec tegen Sophien haer wittighe dochter. Dit alles zoals de princebrieven dat bevatten en die Mathijs aan Henrick voorschreven mede heeft opgedragen.
Mathijs voornoemd heeft opgedragen aan Henrick een half buunre beempt met schepenbrief. Deze halve beempt had Mathijs voortijds gekocht van Jan Henric Letters wettige zoon van Lieshout was en van Ermgard en Mergriet zijn wettige zusters en die Henric die Letter van Lieshout voortijds gekocht had van Mychiel den Cremer en Mychiel had die eerder van Henrick Jutten Goessenszoon van Zomeren en Luytgard zijn wijf, ene zijde de Aa, andere zijde Ghevart van drie jaeren; een derde deel in een halve buunre beempt met brief. Dit derde deel van een halve buunre had Ywaen van Heze voortijds gekocht van Reyner Reynen Haengreefs en dat tot behoef van Mathijs voornoemd en is jaarlijks rijende tegen erfenis Aleyt Kievyts en haar kinderen. Het geheel ene zijde Peter Gheven en Willem Verbeeck en anderen, andere zijde de Aa.

Uit diverse bronnen123 is dit verhaal over Heusden samengesteld:

In het midden van de 18^e eeuw lag een viertal gehuchtjes de 'Voorste Heusden', 'de Middelste Heusden', 'de Achterste Heusden' en 'de Behelp' langs een oude zandbaan dwars door de Peel naar Nederweert. De aanwezigheid van de kasteelruïne met poort en voorhoeve wijst er evenwel op dat Heusden een zeer oud gehucht moet zijn geweest. De hoeve Voorste Heusden wordt al in 1464 vermeld en de hoeven Terheide en Vennehoeve in 1486. Toen maakten de oudste delen van Heusden deel uit van het bezit van de heren van Asten. De pachtgronden werden hosden (van hosdinium) of hoesden genoemd. Waarschijnlijk heeft Heusden hier zijn naam aan te danken.

De Peel had daar de naam 'Het Gevlocht' en langs de zandbaan naar Nederweert lag het Lierops ven verbonden met het Eeuwsel ven. Eigenlijk was Heusden zo'n beetje het einde van de bewoonde wereld want de akkers gingen geleidelijk over in de hogere zandgronden en tenslotte in de uitgestrekte Peel. De boeren gebruikten de Peel voornamelijk voor het steken van turf dat als brandstof werd toegepast en als zodanig ook werd verkocht. Omstreeks 1880 probeerde men de Peel voor landbouw geschikt te maken door het afbranden van het veen in het voorjaar en daarna de teelt van boekweit. De Peel veranderde in een bloemenzee met een bedwelmende lucht.

Het geld wat met de turfwinning werd verdiend was niet voldoende om de armoe te bestrijden. De ongeveer 50 boerderijen in de vier gehuchten waren vaak van slechte kwaliteit met lemen muren op een vlechtwerk en getooid met een strooien dak. De boerderijen lagen als een lint door het groene landschap. Richting de rivier de Aa waren de percelen hooi- en weiland klein en begrensd met bomen die dienden als hout voor staken en mutsaarden. Met strooisel uit de Peel en de beschikbare landbouwgronden bezaten de boeren in Heusden relatief veel melkvee.
Dit leidde er toe dat de boeren van Heusden in 1893 besloten tot de oprichting van een roomboterfabriek, hetgeen de samenwerking tussen de gehuchten bevorderde. Ook werden nieuwe woonhuizen gebouwd en het aantal boerderijen uitgebreid als gevolg van de ontginningen en de toename van het doorgaande verkeer. Al in 1905 wilde de Heusdenaren een eigen school, maar dat werd lang gedwarsboomd omdat Heusden dan ook een eigen parochie moest worden. De boeren richten toen een coöperatie op om het stichten van een parochie te bekostigen. De school werd in 1918 gebouwd, de kerk in 1921 en de vier gehuchten Voorste, Middelste en Achterste Heusden en de Behelp waren toen al aaneen gegroeid tot een kern met de naam Heusden.

Hieronder de melkproductie in Asten in 1913 met de gegevens van de melkfabriek in Heusden4.

Aan de hand van de kaart van 1832 wordt in de rapporten vermeld dat er in de plangebieden voor archeologisch onderzoek huizen stonden. Onduidelijk is hoe oud deze boerderijen waren, maar dit gaat mogelijk terug tot in de late Middeleeuwen, zoals onlangs door Piet Aarts is aangetoond met zijn historisch bronnenonderzoek naar Antoniusstraat 45.

Mogelijk levert dit onderzoek hierin ook een bijdrage, immers van tenminste tien boerderijen is hier in de bewoningsgeschiedenis vanaf de 17^e eeuw tot heden in kaart gebracht.

In kranten wordt Heusden voor het eerst genoemd in 1871 bij de verkoop van vee en roerende goederen in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 21-02-1871:

In 1894 wordt Heusden getroffen door een onweer dat de hele oogst vernield, zoals beschreven in de krant de Zuid-Willemsvaart van 30-08-1894:

Heusden bestaat sinds 13-12-1920 als zelfstandige parochie, gewijd aan de heilige Antonius. In de krant de Zuid-Willemsvaart van 14-12-1920 dit voor de Heusdenaren belangrijke bericht, omdat er dan een kerk kon worden gebouwd:

Hieronder een tekening van de pastorie, kerk en de school in Heusden5:

Tot in de 20^e eeuw werden er tafelpartijen gehouden, meestal als een der verloofden er de brui aan gaf en weigerde in het huwelijk te treden. Met veel karren, herrie en het verbranden van stropoppen werd dit gevierd bij het huis van degene die het uitmaakte. Een van de laatste tafelpartijen in Heusden staat beschreven in de Volkskrant van 17-07-1934:

De Limburger koerier van 17-10-1913 omschrijft zo'n 'Toffelpartij':

Hieronder de voorwoorden specifiek voor Voorste Heusden (Kasteel, Voorste Heusden en Heusdensch Hoekje), Middelste Heusden (Vorstermansplein, Middelste Heusden, 't Hoekske en Meijelscheweg) en Achterste Heusden (Behelp, Heikamp en Achterste Heusden).

Voorste Heusden

In dit voorwoord beschrijven we de Voorste Heusden bestaande uit de huidige Kasteellaan en Voorste Heusden.

Bij het kasteel (rode stip) hoort de voorburcht ofwel neerhuis (blauwe stip) dat door boeren werd gepacht en ongeveer dezelfde ouderdom kent als het kasteel. Op de Voorste Heusden ligt een uit het begin van de 17^e eeuw daterende pachtboerderij van de heren van Asten, die echter niet meer bestaat. Een andere pachtboerderij daterend uit 1860 (groene stip) ligt daar niet ver vandaan en deze hoeve ligt er nog steeds op het huidige adres Voorste Heusden 6.

Op de Voorste Heusden 11 staat een uit 1890 daterende boerderij (oranje stip), waar eerder een hoeve uit 1815 heeft gestaan en op de Voorste Heusden 55 staat een uit 1930 daterend huis gebouw op de fundamenten van een boerderij uit het begin van de 18^e eeuw (paarse stip).

Hieronder de Kuijperkaart van Asten uit 18676 met daarop het kasteel en de hoeven:

Hieronder een kaart uit het einde van de 19^e eeuw van de Voorste Heusden:

Middelste Heusden

In dit voorwoord beschrijven we de bewoningsgeschiedenis van de Middelste Heusden en dat beslaat het huidige centrum van Heusden, de Antoniusstraat, 't Hoekske en de Meijelse weg.

In 1765 wordt de Middelste Heusden door een grote brand getroffen en zes boerderijen branden af, waarvan in het archief van Asten de volgende melding wordt gemaakt:

Asten Rechterlijk Archief 164 folio 54 verso 28-09-1765:
Taxatie van de afgebrande goederen te Heusden. Brand op maandag, 8 uur, 09-09-1765.
Een klein huiske, nummer 32c. Eigenaar en bewoner Daandel Coolen, hier is de brand ontstaan, men denkt in de schoorsteen. Daaraan een kleine stal of neere naast de twee volgende afgebrande huizen. Geheel afgebrand, waarde ƒ 80,-.
Huis, stal, schuur en de helft van een turfschop, nummer 32. Eigenaar Daandel Coolen. Bewoner Jan Daandel Coolen naast het vorig huisje. Waarde ƒ 200,-.
Huis, stal, schuur, nummer 31. Eigenaar en bewoner Dirk Martens. Waarde ƒ 200,-.
Huis, schuur, stal en schop, nummer 29. Eigenaar Daandel Coolen. Bewoner Pieter Willem Slaats. Waarde ƒ 220,-.
Huis, schuur, stal en twee schoppen, nummer 28 naast Daandel Coolen. Eigenaar en bewoner Peter Canters. Waarde ƒ 300,-.
Huis, schuur, schop, stal, nummer 30. aan de overzijde van de straat, tegenover de andere huizen. Eigenaar en bewoner Mattijs Slaats. Waarde ƒ 180,-.
De taxatie is gedaan ingevolge de publicatie de dato 15-01-1765 van haar Hoge Mogendheden. Als de huizen binnen twee jaar opgebouwd zijn als in vorige staat dan zullen de eigenaren de effecten van deze publicatie genieten. De goederen zijn in zeer korte tijd afgebrand mits de extra ordinaare droogte met veel hooi, stro en turf daarin.

De kadasterkaart hierboven geeft aan waar de afgebrande hoeven hebben gestaan en hieronder nog een overzicht van de getroffen gezinnen:

In 1947 vindt in de Middelste Heusden nog een grote brand plaats, waarbij 11 boerderijen in de Antoniusstraat en 't Hoekske in vlammen opgingen. Dat betekent dat de meeste van die 11 boerderijen in de Middelste Heusden moeten hebben gelegen en de boerderijen op 't Hoekske hadden toen ook het adres Antoniusstraat. In het Peelbelang van 23-08-1947 wordt bericht welke boerderijen zijn getroffen en zijn ook de namen van de boeren genoemd. Op basis hiervan kunnen we een reconstructie maken van welke boerderijen bij die brand zijn verwoest.

Hieronder zijn op de topografische kaart van 1940 de getroffen boerderijen weergegeven. In een brede strook over de Middelste Heusden zijn de hoeven in vlammen opgegaan en er zijn zelfs boerderijen bij die ook bij de eerdere brand zijn verwoest.

Hieronder is voor het toenmalige adres en het huidige adres het gezin weergegeven, dat het huis bewoonde:

Het was in 1947 de warmste zomer ooit met zelfs in september nog een vijfde hittegolf in de Peel en grote droogte. Het was 21 augustus 1947, zonnig, 28°C en alles was gortdroog toen de brand bij de schutting van Frans van Eijk, wonende op de Antoniusstraat 21, begon. Met een matige tot vrij krachtige oostenwind (kracht 4-5 Beaufort) is daarna de boerderij van Francis Hurkmans in vlammen opgegaan. Van daaruit zijn alle tussenliggende boerderijen richting Hannes Koolen op de uiterste punt van 't Hoekske door de brand verwoest. Daar stopte de brand omdat er verder geen boerderijen in westelijke richting meer lagen. Slechts een enkele boerderij of huis is bespaard gebleven, waaronder het woonhuis van Bert van Heugten op Antoniusstraat 16 en de boerderij van Hannes Haasen wonende op Antoniusstraat 23. Tien gezinnen met in totaal 63 Heusdenaren zijn enige tijd dakloos geweest. In 't Hoekske verrezen vijf noodwoningen, die daar bleven staan tot in de jaren tachtig.

Nog een geluk bij dit grote ongeluk is dat de Astense brandweer het door de Duitsers geconfisqueerde Fordje met brandspuit weer terugvindt. Het was in handen gekomen van de Venloose brandweer die bij de brand steun verleende en het in 1952 weer terug gaf aan de Astense brandweer.

De brand wordt geëvalueerd in het boek 'Brand! Alarm!', met nog twee foto's van die brand7:

De Middelste Heusden is behalve door brand ook door uitbreiding het meeste verandert van de Heusdense gehuchten. Het huidige Vorstermansplein was tot het eind van de 19^e eeuw nauwelijks bebouwd en was meer in gebruik als gemeenschappelijke weide. In het begin van de 20^e eeuw zijn er de kerk, pastorie en school gebouwd en ontstonden er ook herbergen en winkels. Eind 19^e eeuw hebben er ook in oostelijke richting ontginningen plaats gevonden en is de lintbebouwing rond de Meijelse weg ontstaan. De ansichtkaart hieronder geeft een mooi beeld van deze veranderingen:

Hieronder een kaart uit het einde van de 19^e eeuw van de Middelste Heusden:

Achterste Heusden

In dit deel voorwoorden beschrijven we de bewoningsgeschiedenis van de Achterste Heusden, de Heikamp en de Behelp. Aan de Heikamp liggen de oudste boerderijen, daterend uit de 15^e eeuw, die destijds de namen Terheide en Vennehoeve droegen. Het waren pachtboerderijen van edelmannen en Terheide werd eind 17^e eeuw onderdeel van het kasteelgoed van de heren van Asten door aankoop van Everard van Doerne. Sinds die tijd is de naam van de pachtboerderij 'Achterste Heusden'. Ook op de Behelp is sprake van een oude hoeve, die gedateerd kan worden rond 1500 en eind 17^e eeuw in eigendom kwam van de familie van Heugten.

Op de Kuijperkaart uit 18676 is met een oranje stip de ligging van de hoeve Terheide aangegeven, liggend in de buurt van de huidige Antoniusstraat 45-47. De blauwe stip geeft de ligging van de Vennehoeve aan, in de buurt van de huidige Antoniusstraat 53. De paarse stip toont de ligging van de hoeve op de Behelp met als huidig adres Behelp 5.

De oudste woningen van de Achterste Heusden liggen toevalligerwijs op de Antoniusstraat 45 uit 1850 en de Antoniusstraat 53 uit 1860 en zijn dus vermoedelijk gebouwd op de plaats van de oude hoeven. Op de Behelp is de in oude staat gerestaureerde boerderij uit 1874 van Leenders (zie foto hieronder), de oudste boerderij, tegenover de eerdergenoemde oude hoeve op de Behelp.

Hieronder een kaart uit het einde van de 19^e eeuw van de Achterste Heusden:

Overzicht van de huizenquohiernummers, kadasternummers en huizingnummers per gehucht:

Voormalig huis E282

Een huis eerder in eigendom van de familie Leonardus Joosten van Heuchten en Heylgondis Hendricx (zie ook Voormalig huis E287) is door koop in eigendom gekomen van Jan Dircx en is bewoond door Aert Keijzers:

Verpondingen 1707 XIV-59 folio 12 verso:
Jan Diercx, gebruiker Aert Keijzers.

Verpondingen 1709 XII-4 folio 14:
Aert Keijsers.

Het gezin van Johannes Dircx Peeters, geboren te Asten op 08-04-1642 en op 29-10-1662 te Asten getrouwd met Margaretha Linders van Heuchten is al eerder besproken in Voormalig huis E263. Johannes Dircx is op 29-05-1687 te Asten overleden en Margaretha Lenaerts van Heughten is op 12-06-1707 te Asten overleden.

Bewoner Arnoldus Johannes Keijsers is geboren te Mierlo rond 1650 als zoon van Johannes Keijsers. Hij is op 08-11-1682 te Asten getrouwd met Christina Jansen van Ruth, geboren te Asten op 11-01-1655 als dochter Johannes Andreae de Ruth en Johanna Petri van Rest (zie Voormalig huis G647 en G648). 

1682, octobris 24; contraxerunt sponsalia Arnoldus Jois Keijsers ex Mierlo et Christina Jansen van Ruth; testes Jois Jansen van Ruth et Joannes Keijsers. Novembris 8; conjuncti sunt matrimonio Arnoldus Jois Keijsers ex Mierlo et Christina Jansen van Ruth; testes Franciscus Jansen van Ruth et Joannes Keijsers.

24 oktober 1682; ondertrouwcontract tussen Arnoldus Jois Keijsers uit Mierlo en Christina Jansen van Ruth; getuigen Jois Jansen van Ruth en Joannes Keijsers. 8 november 1682; in huwelijkse echt gebonden Arnoldus Jois Keijsers uit Mierlo en Christina Jansen van Ruth; getuigen Franciscus Jansen van Ruth en Joannes Keijsers.

Het gezin van Arnoldus Johannes Keijsers en Christina Jansen van Ruth:

Arnoldus Johannes Keijsers wordt gemaand om zijn huur te betalen:

Asten Rechterlijk Archief 11 folio 237; 01-12-1706:
Dierck Coppens, aanlegger contra Aert Keysers, gedaagde. Betaling van ƒ 9-5-0 wegens achterstaande huishuur te Heusden. Gedaagde zal aanstonds betalen mits aanlegger goet doet of laet corten de halven verponding wegens de Franssen contributie. 

Arnoldus Johannes Keijsers woonde tot 1700 in Lierop en is daarna in dit huis komen wonen. Christina Jansen van Ruth is als Christien Aert Kijsers op 14-06-1710 te Asten onder Heusden overleden en hieronder haar doodakte:

Arnoldus Johannes Keijsers woonde daarna elders in Asten en heeft nog een erfenis te goed van zijn schoonfamilie:

Asten Rechterlijk Archief 33-52; 16-04-1714:
In 1702 zijn, ab instestato, de goederen van Jan Andriessen van Ruth en zijn vrouw Jenneke, verdeeld. Erfgenamen waren Frans, Thonis, Jan, Aert, Willem getrouwd met Heylken van Ruth, Mathijs getrouwd met Elsken van Ruth, Dirck getrouwd met Maria van Ruth en Aert Keysers getrouwd met Stijntie van Ruth, zijnde acht staecken.

Het overlijden van Arnoldus Johannes Keijsers is vooralsnog onbekend, maar in 1723 verdelen zijn nog in leven zijnde kinderen van zijn goederen:

Asten Rechterlijk Archief 116 folio 132 verso; 20-10-1723:
Peter Aart Keysers en Hendrien Aart Keysers, zijn zuster, maken een deling van de goederen die door hun vader, bij zijn overlijden, zijn nagelaten.
1^e lot krijgt Peter alle have en togte alsmede de gehele huisraad en alle gereedschappen; groes te Mierlo 5 lopense; de oogst op het veld staande en de hooigewassen. Uit dit lot zullen alle schulden betaald worden. Baten ƒ 200,- ten laste van Vrijns Jan Evers; ƒ 100,- ten laste van Peter Peter Slaats uit een meerdere rente van ƒ 800,-. .
2^e lot krijgt Hendrien een kist met haar kleren en een spinnewiel. Baten ƒ 200,- ten laste van de kinderen Marselis Berckers; ƒ 150,- ten laste van de erven Hendrik Joost Tielen.

Volgens de verpondingen van 1713 en de hoofdgeldlijst van 1717 zijn de kinderen van Jan Dircx eigenaar en is schoonzoon Jan Marcelis van Otterdyck gebruiker:

Verpondingen 1713 XIV-60 folio 67 verso:
Nu het onmondigh kindt van Dirck van Heughten.
De kinderen Jan Dircx, gebruiker Jan Marcelis van Otterdijck. In de bede ƒ 1-17-0.

Hoofdgeld XVIII-19; 05-03-1717:
Jan Marcelis van Otterdijck, Marij de vrouw.

Dochter Marij Jansen Dircx is geboren te Asten op 04-05-1685 (zie Voormalig huis E263) en op 22-11-1716 te Asten getrouwd met Jan Marcelis van Otterdyck, geboren te Someren op 16-08-1690 als zoon van Marcelis Dirckx van Otterdyck en Maria Janssen:

Het gezin van Jan Marcelis van Otterdyck en Marij Jansen Dircx:

Jan Marcelis van Otterdyck is op 06-01-1731 te Asten overleden en zijn weduwe Marij Jansen Dircx verkoopt zijn timmermansgereedschappen:

Asten Rechterlijk Archief 142; 19-02-1731:
Mary Jan Deriks, laatst weduwe Jan van Otterdijck zal haar gereede haaflijckeen erffhaaflicke goederen verkopen. Timmergereedschap onder andere zeven diverse zagen, zeven kopen spijkers, zeven kopen planken, twee schaven, drie boren, hamers, aksen. De totale opbrengst bedraagt ƒ 58,-, waarvan ƒ 55,- is afgedragen aan de armmeesters.

Marij Jansen Dircx is op 16-03-1733 als Mari Janse van Otterdijck te Asten overleden. Bij de verpondingen van 1737 en in het huizenquohier over de periode 1736-1751 wordt dochter Theodora van Otterdijck al als eigenaar genoemd:

Verpondingen 1737 XIV-61 folio 142 verso:
Het onmondigh kindt Dircske van Otterdijck.
Huijs, hoff en aangelagh 2½ lopense. In de bede ƒ 1-17-0.

Het huis wordt verhuurd aan Hendrick Wolfs (zie Antoniusstraat 28 en 30) en Henricus Aerts Wolfs is op 22-02-1750 te Asten overleden.

In de cijnzenlijst over de periode 1709-1761 zien we de eerder genoemde veranderingen in bewoning terug evenals de overgang van het huis naar dochter Theodora (Dirkske):

Asten Cijnzen 1709-1761 bladzijde 186 folio 40:
Dirske dogter Jan Marcelis van Otterdijk getrouwt met Jan Dries Tiele bij versterff 1754.
Nu Jan Marcelis van Otterdijk nominus uxoris, Marcelis Daniels nominus uxoris ende Jenneken, Josijne en Lennert, kinderen van Jan Dirckx bij koop.
Dirck Ceuppens ende Jan Dirx bij coop in plaetse van de weduwe Leonars van Heuchten met haere kinderen ende kintskinderen ondergenoemd voor de hellichte deses chijns.
Meriken weduwe Willem Hendrick Jacobs, Mattijs, Willemijntie ende Jenneken voorkinderen. Jenneken weduwe van Mattijs Willems voorstaen met Peeter, Marie ende Willemijntie hare kinderen.
Heijlken weduwe Leonarts van Heugten met seven kinderen ende vijff kintskinderen uyt seeckere huijsingen oft hoeve met die daer toe specteerende goederen onder Asten, ter plaetse op Heusden gelegen, groot ontrent de dertig lopenen, ene zijde de gemeene straete, andere zijde Mevrouwe van Asten, ene einde Jacob Goorts Verberne, andere einde Mevrouwe van Asten. VI ½ d.

Dochter Theodora Joannis (Dirris) van Otterdyck, geboren te Asten op 29-09-1721, neemt het huis over. Zij is op 28-10-1753 te Someren getrouwd met Johannes Andries Thielen is geboren te Heeze op 29-08-1728 als zoon van Andreas Joannis Tielens en Jacoba Cornelius van Dyck:

Het gezin van Johannes Andries Thielen en Theodora Joannis (Dirris) van Otterdyck:

Johannes Andries Thielen heeft een os verkocht aan een compagnie opkopers uit Nederweert en heeft nog geld te goed:

Asten Rechterlijk Archief 121 folio 203; 02-07-1762:
Francis Smits, Willem Slaats, Martinus Slaats, Hendrik IJsbouts, Wilbert van Helmont, Jan van der Westen, Jan Verboogen, Reynier van der Linden, Willem Linders, Jan Andries Tielen en Wouter Lomans verklaren gezamelijk als luyden van eer dat, alhier, zekere Jan Baptist Grousaam, Hendrik Ketelaars en Dirk Adriaans inwoners van Nederweert samen en in compagnie, hier en elders, in dit jaar hebben gekocht veele beesten waaronder een os van Jan Andries Tielen ter waarde van ƒ 40-00-00. Deze moet nog betaald worden in sommen van gelden gereekent tegen Hollants gelt twelk alhier cours heeft en tegens geen andere munten gereekent word off verkocht sijn.

Johannes Andries Thielen koopt een heiveld in Heusden op:

Asten Rechterlijk Archief 99 folio 7; 04-07-1768:
Het Corpus van Asten verkoopt volgens condities de dato 09-06-1768 van Jacobus Losecaat aan Jan Andries Tielen en Willem Leenders van Hugten een heiveld of gemeente, zijnde het eerste of laatste van het dennebosch met enige kleine boompjes daarop, te Heusden 4 lopense 40 roede naast het heiveld van Hendrik van Bussel en Marten Berkers. Koopsom ƒ 12-8-0.

In de bewoningslijst van het huis over de periode 1756-1771 is het huis steeds in eigendom en bewoning door Jan Andries Tielen:

Johannes Andries Thielen is op 22-10-1773 te Asten overleden en het huis komt te staan op naam van zijn weduwe Theodora Joannis (Dirris) van Otterdyck:

Theodora Joannis van Otterdyck is op 19-01-1799 als Dirris Jan Tielen te Asten overleden en daarna is het huis in eigendom van de kinderen, waarbij dochter Maria Tielen haar kindsdeel verkoopt aan haar broer Andreas en zus Jacomyna:

Asten Rechterlijk Archief 104 folio 105; 06-04-1799:
Maria Tielen gehuwd met Leendert Boon, wonende in Den Haag, verkoopt aan Andries en Jacomyna Tielen, haar broer en zuster, ⅓^e deel in een huis, hof en aangelag, land en groes te Heusden 22 lopense. In huur en gebruik bij Dirk Gorissen. Koopsom ƒ 175,-.

Asten Rechterlijk Archief 104 folio 107; 06-04-1799:
Andries Jan Tielen, te Deurne, is schuldig aan Leendert Boon, te Den Haag, ƒ 85,- te lossen binnen een jaar

De verpondingen van 1810 vatten het bovenstaande samen:

Verpondingen 1810 XIVd-67 Heusden folio 157:
Andries, Maria en Jacomijna Jan Thielen bij versterf en transport 1799.
Dirske Janse van Otterdijk.
Nummer 21 huijs, hof en aangelag. 2½ lopense.

Het is goed mogelijk dat zowel dochter Jacoba als zoon Andreas in het huis hebben gewoond.

Dochter Jacoba Thielen is geboren te Asten op 07-11-1755 en op 10-11-1799 te Asten getrouwd met Willem Thomas Verhees, geboren te Lierop op 15-05-1756 als zoon van Thomas Thomas Verhees en Johanna Franciscus van Moorsel. Hij is sinds 16-04-1793 weduwnaar van Wilhelmina Jan Doense, geboren te Asten op 12-11-1757 als dochter van Jan Frans Doense en Catharina Jan Haasen (zie Voormalig huis G506), met wie hij op 19-11-1786 te Asten getrouwd was:

Het gezin van Willem Thomas Verhees en Jacoba Jan Thielen:

*  kinderen uit het tweede huwelijk van Willem Thomas Verhees

De weduwe Jan Jansen van den Eynden wordt beboet omdat zij Willem Thomas Verhees op een zondag turfbier heeft gegeven:

Asten Rechterlijk Archie 33-52; 31-12-1806:
Weduwe Jan Jansen van den Eynden, op Heusden, gecalangeert, vermids, op 26 october 1806, hebben gegeven turfbier voor Willem Verhees, door de vorster, op 14 november voor een boete van tweemaal drie gulden volgens de resolutie van 30 december 1790 en placaat van Haere Hooge Mogendheden van 6 januari 1707. Schepenen gehoord de mondelinge eis van Theodorus Johannes Sengers, slaan denselven generalijk af, als sustineerende ongegront te sijn en dat de weduwe Jan Jansen van den Eynden met haar aangeboden drie gulden had kunnen volstaan.

Hieronder het op 6 januari 1707 herziene plakkaat dat oorspronkelijk van 19 maart 1680 dateert over bierverkoop en andere genotmiddelen in de Meijerij van 's-Hertogenbosch1:

Willem Thomas Verhees is op 31-08-1818 te Asten overleden en Jacoba Jan Thielen is op 22-03-1828 te Asten overleden.

Zoon Andreas Jan Thielen is geboren te Asten op 10-05-1762 en te Someren op 14-01-1787 getrouwd met Johanna Egidius Slooten, geboren te Someren op 24-06-1754 als dochter van Egidius Adam Sloten en Maria Theodorus Colen:

Het gezin van Andreas Jan Thielen en Johanna Egidius Slooten:

Johanna Egidius Slooten is op 12-04-1816 te Asten overleden en Andreas Jan Thielen is te Asten op 14-02-1821 overleden.

Uit een notarieel archiefstuk kunnen we opmaken dat Theodorus Andries (Dirk) Tielen het huis als borg stelt voor zijn schulden:

Notarieel Archief Asten 52-5; 25-04-1829:
Dirk Andries Thielen, bekend schuldig te zijn aan Jennemie van de Loverbosch weduwe van Peter Berkvens ƒ 300,-. Als borg huis, schuur stalling en hof.

Bij het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 is Dirk Tielen nog eigenaar van het huis:

Kadaster 1811-1832; E282:
Huis, schuur en erf, groot 04 roede 01 el, Middelste Heusden, klassen 8.
Eigenaar: Dirk Tielen.

Dirk Andries Thielen is geboren te Asten op 08-10-1792 en op 22-01-1819 te Asten getrouwd met Helena van de Cruys, geboren te Someren op 16-02-1777 als dochter van Francis Johannes van de Cruys en Maria Dirk Coolen. Het gezin van Dirk Andries Thielen en Helena van de Cruys:

Helena van de Cruys is op 10-07-1854 te Asten overleden en Dirk Andries Thielen is op de Achterste Heusden op 03-07-1862 te Asten overleden. Volgens de kadastrale legger is het huis rond 1848 overgegaan op zoon Johannes Thielen.

In het huis komt wonen Johannes Thielen, geboren te Asten op 13-03-1819. Hij is op 18-02-1848 te Asten getrouwd met Jacoba van Heugten, geboren te Asten op 11-05-1823 als dochter van Leonardus van Heugten en Maria van Helmond (zie Voormalig huis E508). In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1859-1879 wonen zij in het huis met huizingnummer D97 en vanaf 1869 nummer D127:

Jacoba van Heugten is op 23-05-1878 te Asten overleden en Johannes Thielen verhuist met zijn gezin naar D133 (zie Voormalig huis E508). Het huis wordt verkocht aan en bewoond door Antonie van Heugten, geboren te Asten op 03-09-1827 als zoon van Leonardus van Heugten en Maria van Helmond en broer van Jacoba van Heugten (zie Voormalig huis E508). Hij is op 18-01-1856 te Asten getrouwd met Mechelina Martens, geboren op 01-11-1828 te Asten als dochter van Hendrik Martens en Johanna Thielen (zie Antoniusstraat 45). Mechelina Martens is op 23-05-1878 te Asten overleden en Antonie van Heugten woont met zijn kinderen in het huis met over de periode 1879-1890 het huizingnummer D132:

Rond 1880 vindt er een vereniging en verbouwing plaats resulterend in kadasternummer E1692, zoals te zien is op nevenstaande kadasterkaart.  In 1884 verhuist Antonie van Heugten met zijn gezin naar D139 (zie Voormalig huis E508) en het huis wordt verkocht aan Johannes Josephus Verberne (zie hieronder). In eerste instantie wordt het huis verhuurd aan derden. De nieuwe bewoner is Johannes Bruinen, geboren te Kessel op 30-05-1822 als zoon van Christoffel Bruinen en Maria Agnes Michiels. Hij is op 19-11-1851 te Kessel getrouwd met Maria Theresia Joosten, geboren te Kessel op 25-12-1829 als dochter van Willem Joosten en Maria Catharina Gisbertz en sinds haar overlijden te Kessel op 03-11-1880, weduwnaar.

In 1887 verhuizen Johannes Bruinen met zijn gezin terug naar Kessel en komt Mathijs van den Bogaart, geboren te Someren op 20-01-1855 als zoon van Antonie van den Bogaart en Johanna van Bree, in het huis wonen. Hij is op 20-04-1887 te Someren getrouwd met Johanna Leenders, geboren te Someren op 01-07-1862 als dochter van Johannes Leenders en Catharina van de Ven. Ook in de periode 1890-1900 wonen Mathijs van den Bogaart en Johanna Leenders met hun gezin in het huis met dan huizingnummer D132:

Mathijs van den Bogaart verhuist eind 1891 met zijn gezin naar de Wolfsberg (zie Wolfsberg 52) en in het huis komt Wilhelmus Haasen wonen. Hij is geboren te Asten op 15-08-1861 als zoon van Johannes Haasen en Maria van Bussel (zie Voormalig huis E452) en is op 19-02-1892 te Asten getrouwd met Elisabeth Aarts, geboren te Asten op 11-11-1861 als dochter van Paulus Aarts en Petronella Berkers (zie Voormalig huis E293).

In 1894 verhuizen zij naar D151 (zie Voormalig huis E452) en in het huis komt wonen eigenaar Johannes Verberne, geboren te Asten op 15-05-1865 als zoon van Josephus Verberne en Johanna Swinkels (zie 't Hoekske 10). Johannes Verberne is op 03-02-1893 te Asten getrouwd met Henrica van Heugten, geboren te Asten op 24-04-1862 als dochter van de bovengenoemde Antonie van Heugten en Mechelina Martens.

Ook over de periode 1900-1910, 1910-1920 en 1920-1930 de bewoners van een naastgelegen huis met achtereenvolgens huizingnummer D154, D146 en D150:

Rond 1928 verhuist Johannes Verberne met zijn gezin naar het huis van zijn zoon Josephus Verberne op de Antoniusstraat 52 (zie Antoniusstraat 34). Henrica van Heugten is op 16-03-1929 te Asten overleden en Johannes Verberne is op 10-02-1939 te Asten overleden. Het huis wordt verkocht aan zoon Antonie Verberne, die het samen met zijn woonhuis (zie Antoniusstraat 32) vermoedelijk als schuur in gebruik neemt. Volgens de kadastrale legger wordt het kadasternummer E2007, zoals hiernaast is weergegeven.

Omdat we in de archieven niets terug kunnen vinden, is het huis waarschijnlijk daarna niet meer bewoond en de vermoedelijke locatie van het huis voor 1960 betreft de toenmalige Antoniusstraat 50 en in het Peelbelang van 31-03-1945 lezen we onderstaande advertentie:

Petrus Henricus (Piet) Verrijt is geboren te Asten op 25-01-1914 als zoon van Johannes Verrijt en Elisabeth Aarts. Hij is op 08-05-1944 te Someren getrouwd met Antonia Cornelia (Tonia) Maas, geboren op 06-12-1912 te Someren als dochter van Peter Johannes Maas en Francisca Maas.

Antonia Cornelia (Tonia) Maas is op 10-06-1975 te Deurne overleden en Petrus Henricus (Piet) Verrijt is op 13-09-2001 te Geldrop overleden. Hieronder de bidprentjes bij hun overlijden:

Tegenwoordig ligt het huis als een schuur achter de Antoniushoeve op de Antoniusstraat 32.

Overzicht bewoners

Hoeve op Middelste Heusden

Heusden huis 21

Kadasternummer E282

Antoniusstraat 50