Voordeldonk
Dit voorwoord is opgedeeld in verschillende voorwoorden specifiek voor de gehuchten Rinkveld en Achterbos, Brand en Kloostereind en Voordeldonk en Noord Voordeldonk.
Rinkveld en Achterbos
Het Rinkveld kan te maken hebben met het toponiem betreffende een ringvormig veld en op de kadasterkaart uit 1832 is in het midden met enige fantasie wel een half rond veld te benoemen. Ook op latere kaarten met meer detail is geen sprake van een rond veld.
Een andere verklaring voor de naam Rinkveld is afkomstig van het geslacht van Rinckvelt dat in de Middeleeuwen als nazaten van de graven van Rode in Helmond woonden. De vroegste vermelding is in het jaar 1391:
Heer Jan Wautgers, uter Hagen, priester, heeft verpacht aan zijn neven Willem, die zijn vaders broeder was, zijne goederen tot Rincvelt gelegen in Die Haege, voor 8 mud koren, ½ rogge en gerst, en 4 oude vlemsch schilden. Jan voorschreven behoudt zo lang hij leeft die Vlemsch camer die aen dat huijs op Rincvelt steet
De bewoners van de hoeve noemden zich van Rincvelt en behoorden tot het klooster van Binderen. Het is goed mogelijk dat deze herenboeren zich in de omgeving hebben verspreid en de nieuwe hoeven eveneens Rincvelt hebben genoemd. Naast Helmond komen in Deurne, Lierop, Asten, Bakel en Vlierden ook de naam Rincvelt voor.
We citeren hier uit een beschrijving van een fietsroute van heemkundekring de Vonder:
De Achterbosch behoort tot de oudst bekende toponiemen van Asten, daterend uit de Middeleeuwen. Achterbosch, in de Middeleeuwen Afterbosch, wijst op een bos tussen het dorp en de Astense Aa. Op Achterbosch is in de Middeleeuwen hoeve de Lensdonck ontstaan met een grootte van vier gebonten (een samenstel van balken bestaande uit twee stijlen en een ankerbalk), die in een Astense schepenakte van 4 februari 1464 voorkomt. De grond grenst onder andere aan de eigendommen hier van het Helmondse klooster Binderen, waar de huidige straatnaam Kloostereind op wijst. Twee eeuwen later, in november 1664, is er sprake van dat de Lensdonck is afgebroken en heeft plaats gemaakt voor de hoeve Achterbosch.De huidige buurtschap Achterbosch bestaat uit meerdere boerderijen, gegroeid uit die ene middeleeuwse hoeve. In de negentiende en twintigste eeuw zijn alleenstaande stallen omgebouwd tot boerderijen; een gebruikelijke ontwikkeling. De hoogteverschillen in het landschap zijn enerzijds het gevolg van het lage dal van de Astense Aa en anderzijds de eeuwenlange continue bemesting door de hoevenaars. In het dal lagen vroeger de beemden, de natuurlijke hooilanden. De boeren bemestten jaarlijks de akkers op Achterbosch met de mest uit hun potstallen. Door de manier van ploegen, in de rondte vanaf de rand naar het midden, zijn de landschappelijk waardevolle bolle akkers ontstaan. Achterbosch gaat over in Kloostereind. Het adellijke Cisterciënzerinnenklooster uit Helmond had hier in de Middeleeuwen bezittingen. Omdat ze vanuit Binderen het verst in deze richting vanaf het klooster lagen, werd het Kloostereind genoemd.
Peer Welten geeft de volgende beschrijving over enkele bewoners van de Achterbos:
Enkele typische bewoners van de Achterbos waren de drie gebroeders van Valen, Cor, Toon en Drikus. Als je het iemand van buiten Asten zou vertellen dan zouden ze je als gek en leugenaar uitmaken en toch is het echt waar. Ze leefden niet volgens de normale regels maar door 'n aparte taakverdeling onderling, boerden ze gemeenschappelijk en door hun wijze van leven werden ze ook nog sterk en ook oud, terwijl ze het met de hygiëne helemaal niet zo nauw namen.
Hun boerderij met bijgebouwen behoorde tot 'n eeuwenoude boerennederzetting gelegen aan de Achterbosch. Ik denk dat er op de wereld niemand zoveel spek heeft gegeten als deze drie vrijgezellen. Kijk de plaatjes boven, dat zegt sowieso al genoeg over hun wijze van kleden, eten en wonen.
De naam van de vroegere hoeve op de Achterbos, de Lensdonk, komen we met name in het Rinkveld veelvuldig tegen als Verleynsdonck, Verlensdonck en later Verlijsdonk. Ook de naam van de Agterbosch is een tijd in gebruik geweest, echter een splitsing van de boerderijen in 1760 heeft geleid tot vele nieuwkomers en springt er niet een naam uit.
Hieronder een kaart uit het midden van de 19e eeuw met daarin de buurtschappen Rinkveld en Achterbosch:
Brand en Kloostereind
Kloostereind en Brand zijn buurtschappen die deel uitmaken van het gehucht Voordeldonk. Bij de stichting Behoud Kasteelerfgoed Asten1 staat de onderstaande passage, waarin 'Hoeve de Brant' voorkomt:
Verspreid over het kasteellandschap ligt een aantal locaties waar de voormalige pachtboerderijen waren gesitueerd. Het gaat om de volgende locaties:
- Voorste Heusden.
- De Middenhoeve of Hofgoed. Hier bevond zich mogelijk de voorloper van het huidige kasteel. Het gebouw is verdwenen, twee langgerekte waterpartijen zijn nog wel aanwezig.
- De Brant.
- De Polder (bebouwing verdwenen).
- De Wolfsberg (bebouwing verdwenen).
- Achterste Heusden
De boerderijen zijn onlosmakelijk verbonden geweest bij het totstandkomen van het kasteellandschap.
Hoeve de Brant is dus een pachtboerderij die in eigendom was van de Heeren en Vrouwen van Asten en dat blijkt ook uit een archiefstuk uit 1725:
Asten Rechterlijk Archief107b folio 86 verso 11-12-1725:
Aan ons, schepenen van Asten, is getoond een opdracht van notaris Hendrik de Bie, te 's-Hertogenbosch namens Gerardus Assuerius Ludowicus Baron de Horion Colonster, Heer van Colonster, Angeleur, Goor, Buggenum, Grand Manior van Luyck, gedeputeerde van het land van Luyck en Graafschap Loon om overgave te doen van de tocht in de volgende leengoederen te weten:
- De hoge en middelbare jurisdictie van de heerlijkheid Asten, met het recht van aanstelling van drossard, secretaris en vorster.
- De gerechtigdheid van de jacht, houtschat, lenen, gruit, cijnsboek.
- Het Huis van Asten met de neerhuizingen, stallen, schuur, poort, singels, hof en boomgaard 10 lopense.
- De korenwindmolen.
Nog in vol eigendom de allodiale goederen te weten:
- Huis, hof en aangelag, land en groes te Heusden.
- Huis, hof, aangelag, schuur en schop op den Brant 7 lopense.
- Huis, schuur, hof en land de Polder 14 lopense.
- Huis, schuur, schop, hof en aangelag Wolfsberg 21 lopense.
- Huis, schuur, schop en aangelag te Heusden 2 lopense.
De overgave wordt gedaan aan Johannes Christofforus Baron de Bertholff, Heer van Baalen. De goederen zijn de constiuant aangekomen bij testament van wijlen zijn vrouw, Anna Wilhelmina Baronnesse de Doerne.
Notaris de Bie, de dato 11-12-1725 te Asten gepasseert.
Schepenen 's-Hertogenbosch.
In tegenstelling tot het adellijke bezit van Hoeve de Brant was het Kloostereind kerkelijk grondbezit in eigendom van het klooster van Binderen.
Het klooster van Binderen werd gesticht tussen 1244 en 1246, hoogstwaarschijnlijk door toedoen van Maria van Brabant, dochter van de Brabantse hertog Hendrik I, die door haar huwelijk met de Duitse keizer Otto IV keizerin werd. De stichting van het klooster is gebaseerd op onderstaande legende:
Maria van Brabant raakte met haar paard en page verdwaald tijdens een jachtpartij. Per ongeluk kwam zij met paard in een moeras terecht. Uit nood bad zij tot God en sprak de woorden: "O God, wees mij genadig, verlos mij uit deze nood. O God 'k binder in"! Niemand hoorde haar, toen zij aan God beloofde een klooster te stichten werd de grond onder haar weer vast en kon zij het moeras ongedeerd verlaten. Het moeras blijkt achteraf niet geschikt te zijn voor bebouwing. Tijdens een avond vroeg zij tijdens haar gebed aan Maria om een geschikte plaats. Toen zij vanuit 't Oude Huys naar buiten keek zag zij op een hoog veld bij rivier de Aa een aantal cisterciënzer nonnen in wit habijt, in gezelschap van zes jonkvrouwen, lopen. Uiteindelijk is dit de vestigingsplek van het klooster geworden. De naam van het klooster werd genaamd naar het angstig avontuur van Maria van Brabant; Binder-in, oftewel Binderen.
Na het overlijden van haar vader, kreeg zij Helmond als weduwengoed. In 1260 viel Helmond, na het kinderloze overlijden van Maria, weer terug aan het hertogdom. Toen was Binderen al een gerenommeerd klooster en de nonnen die in Binderen woonden, behoorden tot de orde van de Cisterciënzers, een strenge, op beschouwing en contemplatie gerichte orde. De abdij werd ten gevolge van vele giften een van de grootste grondbezitters van Helmond en nabije omgeving. De meeste grond lieten zij bewerken door pachters. Bekende pachthoeven waren onder andere de hoeve Ter Kemenade, de Pannehoeve en de Bommeneesche Hoeve. De abdij heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij het ontginnen van veel woeste gronden en in het doorvoeren van nieuwe landbouwtechnieken.
Het klooster had, net als de meeste andere kloosters in Noord-Brabant, veel te lijden van de Tachtigjarige oorlog. Na de vrede van Munster in 1648 werd de abdij op bevel van de Staten-Generaal opgeheven. De rijke bezittingen werden staatseigendom. Het kloostergebouw zelf werd met de onmiddellijke omgeving in 1658 verkocht aan Johan Gans. Het werd daarna verbouwd tot patriciërswoning. In 1772 werd het gebouw verkocht aan Diederik Huygens, die het in 1776 met de grond gelijk maakte.
Tussen het Kloostereind en de Brand ligt nog een gebied met de naam de Vork, dat in dit boek bij de Brand is ingedeeld. De kadasterkaart uit 1832 en de topografische kaart uit 1920 hieronder maken de ligging van de buurtschappen duidelijk:
Voordeldonk en Noord Voordeldonk
Het gehucht Voordeldonk ligt ten oosten van Asten. Het laatste deel 'donk' komt vaak voor en staat voor een hoger gelegen zandrug. Het eerste deel kan te maken hebben met 'voorde' of 'voir', een plaats om een beek over te steken, of met 'vorrel' wat staat voor een smal stuk land. Aangezien in het Asten's vaak gesproken wordt van Vorreldonk en deze naam ook in de archiefbronnen voorkomt, ben ik geneigd tot deze laatste optie. Vorreldonk staat dan voor een smalle hoger gelegen zandrug. Echter de naam Voirdeldonck zien we ook terug in archieven uit de 15e eeuw en er bestaat een watergang met de naam 'de Voordeldonkse Broekloop'.
Bij de gemeente Asten lezen we het volgende over Voordeldonk:
Voordeldonk is een historisch gehucht met een waarschijnlijk laatmiddeleeuwse oorsprong. Gedacht wordt dat Asten tussen 1000 en 1250 ontstaan is als centrum van een tiendakkerdorp met Voordeldonk als één van de gehuchten die rondom Asten aanwezig waren. Helaas zijn er weinig tot geen archeologische gegevens uit bekend.
Voordeldonk is gelegen in een besloten, oude zandontginning. De akkers zijn door de eeuwenoude ophoging met plaggen vaak hoger gelegen en hebben soms een bolle ligging. De structuur van de gronden is te herkennen aan een vrij onregelmatige blokvormige verkaveling en een bochtige wegenstructuur. De Voordeldonk betreft een historische bebouwingsconcentratie welke aansluit op de oostzijde van de kern Asten en de overgang vormt tussen de kern en het landelijk gebied. Op de Kadastrale minuut is goed te zien dat de Voordeldonk eindigt in het langwerpige, driehoekig plein. Dit plein kan worden gezien als een dries, een open boerengebruiksruimte waar het vee werd verzameld, om daarmee naar de gemeenschappelijke weidegronden te gaan. De dries lag dan ook van oorsprong aan de rand van het dorp. Op de Cultuurhistorische Waardenkaart Noord-Brabant is de weg Voordeldonk aangeven als een historisch-geografisch lijnelement van redelijk hoge waarde. De bebouwing aan de Voordeldonk bestaat voornamelijk uit langgevelboerderijen waarvan verschillende als historische waardevolle bebouwing aan te merken zijn.
Voordeldonk is een van de historische aanloopwegen naar Asten. De oudere bebouwing in Asten is voornamelijk aan deze wegen gelegen. Deze bebouwing die nog aanwezig is, is nu met name in gebruik als burgerwoning. Eind 19e eeuw was reeds een concentratie van bebouwing aanwezig. De kruising Voordeldonk, Kloostereind, Achterbos bestond voorheen uit een brinkstructuur die thans niet meer aanwezig is.
Voordeldonk vormt één van de kleine nederzettingen rond Asten die dicht bij de overgangen naar nattere zones in het landschap lagen. Asten zelf ligt op een zandrug langs de Aa. Nederzettingen zoals Voordeldonk bestonden doorgaans slechts uit enkele langgevelboerderijen die pal langs een weg lagen. Dit komt overeen met het bewoningspatroon dat vanaf de 13e eeuw voor deze regio kenmerkend is. De bewoning lag als lintbebouwing langs de rand van wegen die aan de randen van de akkergebieden lagen. Vaak lag de bewoning op de overgang van de wat hogere naar de iets lagere delen in het landschap.
De uitgang donk duidt op een zandkop. Vanuit dergelijke kleine nederzettingen werden zogenaamde éénmansakkers geëxploiteerd en vond beweiding plaats van de natte beemden in de beekdalen. Voordeldonk lag nabij de Beeker loop en de Broekloop. Omdat Asten de eerste plaats was aan de rand van de Peel, werden hier reparatiewerkplaatsen voor wagens, kroegen en herbergen opgericht ten behoeve van reizigers en peelwerkers. Hieruit kwam ook een aanzienlijke handelsactiviteit voort.
Foto's van typische boerderijen gelegen op Voordeldonk.
En dan had je ook nog café van den Eijnden een uitspanning gelegen op Voordeldonk, geleid door Johannes (Jan) en Helena (Leentje) Snijders.
Later werd dit 'het Fortuintje', en in dat café werd je toen geholpen door Leentje van den Eijnden, daarom werd het later omgedoopt tot café en eetgelegenheid 'bij Leentje'. |
In 1760 vindt er een zwaar noodweer plaats en geeft een lijst met schade, de namen van de bewoners van Voordeldonk
Asten Rechterlijk Archief 121 folio 137; 22-08-1760:
Specificatque leyste ofte memorie geformeert door regenten van Asten. Na voorgaande publicatie op het aangeven der ingezetenen, wegens de schade hen overkomen terzake dat, op zaterdag 5 juli laatstleden door een extra swaar onweer, vergezelt met sware regen, stormwinden en swaare hagelslag waardoor de oogst te velde onder de nagenoemde uithoeken of haartgangen ten dele neergeslagen is. Ook is aan de huizen, schuren, boom- en tuinvruchten veel schade toegebracht. De oogst is op enige plaatsen voor de helft en op andere plaatsen minder geruïneerd. Op onderstaande lijst, die naar onze beste wetenschap is geformeert, is achter ieders naam gesteld het aantal lopense rogge dat door ieder was bezaaid, het aantal lopense der boekweit en zomervruchten en het bedrag der geleden schade, door de regenten is het minste of laagste bedrag getaxeert.
Naam bewoner | Huis | Bezaaid rogge | Bezaaid boekweit | Overige schade | Bedrag |
---|---|---|---|---|---|
Reynder Aarts | 5 | 2½ lopense | 3 copse | ƒ 16,- | |
Antoni Vreynse Verleysdonk | 6 | 6 lopense | 3 copse | ƒ 40,- | |
Joost Leenders van Hugten | 7 | 10 lopense | 4 lopense | ƒ 55,- | |
Mattijs Bollen | 8 | 9 lopense | 3½ lopense | ƒ 65,- | |
Huybert van Bussel | 9 | 12 lopense | 3½ lopense | ƒ 50,- | |
Philips Jansen | 10 | 16 lopense | 4 lopense | ƒ 70,- | |
Hendrik Marten Gielens | 11 | 7½ lopense | 3 lopense | ƒ 60,- | |
Jan Vervoordeldonk | 30 | 16 lopense | 4 lopense | ƒ 80,- | |
weduwe Laurens Antonis | 31s | 25 lopense | 5½ lopense | ƒ 130,- | |
Dirk Bosmans | 31 | 3½ lopense | ƒ 17,- | ||
kinderen Marcelis Berkers | 34 | 29 lopense | 8 lopense | ƒ 15,- | |
Peter van Bussel | 35 | 16 lopense | 4 lopense | Aan sijn huys, stallinge en schuur om en te neder geslagen | ƒ 100,- ƒ 100,- |
kinderen Marcelis Berkers | 36 | 13 lopense | 3½ lopense | En de huysinge daar in woonde en competeerende aan kinderen Marcelis Berkers voor een gedeelte ingestort en de stallinge schuur en torffschop int geheel omgewayt en ternedergeslagen |
ƒ 95,- ƒ 100,- |
De totale schade voor Asten bedraagt ƒ 11671,-. Aldus dese lijste geformeert in voegen als voorenstaat, ter raadcamer van Asten, op den twingtigste en een en twintigste augusty 17c sestig. Wijders verklaren wij, ondergeteekende schepenen en secretaris der heerlijkheyt Asten en Ommel, geleegen in den quartiere van Peeland, Meyerije van 's Hertogenbosch, dat wij de ingesetenen op het voorschrevene aangeven van haare oogst waarin den hagelslag is gevalle hebben vermaant en gerecommandeert om in oprechtheyt en na waarheyt hetselve, als onder eede, op te geven en te taxeeren na derselver beste kennis en wetenschap, niet op het meeste maar op het minste. Hetwelk soo als het ons voorkomt is gedaan en soo wij vermeene int generaal meer schade is geschiet als voors. leyste monteert, alsoo den oogst ten velde maar begroot is op tien gulden ider loopense dooreen gereekent en van veele haare oogst meer als voor de helft is geruineert, andere wederom voor een vierde, derde min of meer. Dat ook niet getaxeert is de kleynigheden vant afwayen van stro van de daken der huysen en schuure, verbrijselen van de glasen, boom- en tuynvrugten, twelk nog een merkelijke somme soude beloopen. In teeken der waarheyt hebben wij desen ten prothocolle onderteekent, binne Asten, den twee en twinstigste augusty 17c sestig. Jan van Riet, president, Antoni Haasen, Hendrick Berckers, Jan Vervoordeldonck, W. Bruynen, L. van Riet, Hendrick Peter Driesen, J. Losecaat, secretaris.
Hieronder een kaart uit het begin van de 20e eeuw met daarin het buurtschap Voordeldonk:
Rond 1938 zijn officiële straatnamen ingevoerd in Asten, maar in Voordeldonk waren voor die tijd al straatnamen bekend, zoals blijkt uit een krantenartikel in het dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage van 19-01-1915:
De Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 03-02-1928 meldt dat Voordeldonk op het electriciteitsnet wordt aangesloten:
Overzicht van de huizenquohiernummers, kadasternummers en huizingnummers per dorpsdeel:
Dorpsdeel | Huizenquohiernummer | Kadasternummer 1832 | Huizingnummer | Huidige adres 2023 |
---|---|---|---|---|
Achterbos | Voordeldonck huis 1, 3 en 4 | 3 cijfers begint met C4 of C6 | 2 cijfers, begint met C4 of C5 | Achterbos en Wezelstraat |
Bergweg | Wolfsberg huis 1 tot en met 4 | 3 cijfers begint met C8 | 2 cijfers, begint met C13 | Bergweg |
Bluijssens Broek | komt niet voor | na 1832, begint met D | 3 cijfers, begint met C12 | Bluijssens Broekdijk |
Brand | Voordeldonck huis 26, 27 en 28 | 3 cijfers begint met C5 of C6 | 3 cijfers, begint met C10, C11 of C12 | Brand en Venbergweg |
Kloostereind | Voordeldonck huis 20, 22 tot en met 25 | 3 cijfers begint met C4 of C6 | 2 cijfers, begint met C9 of 3 cijfers met C10 | Kloostereind |
Noord Voordeldonk | Voordeldonck huis 6 tot en met 11 | 3 cijfers begint met C4 of C6 | 2 cijfers, begint met C5 of 3 cijfers met C10 | Voordeldonk groter dan 85 |
Rinkveld | Voordeldonck huis 12, 13 en 14 | 3 cijfers begint met C1 | 2 cijfers, begint met C5 of C6 | Rinkveld en Valkenierstraat |
Voordeldonk | Voordeldonck huis 29 tot en met 32, 34, 35 en 36 | 3 cijfers begint met C7 of C8 | 3 cijfers, begint met C12 of C13 | Voordeldonk kleiner dan 85 |
Referenties
- ^Stichting Behoud Kasteelerfgoed Asten (https://kasteelasten.nl/)
Voormalig huis C643
De verpondingen van 1713 melden Willem van Heugten als huiseigenaar:
Verpondingen 1713 XIV-60 folio 55:
Willem van Heugten. In de bede ƒ 2-6-12.
Wilhelmus Jansen van Heugten is geboren te Asten op 29-10-1678 als zoon van Joannes Leenders van Heugten en Anna Philipsen (zie Voormalig huis C660). Hij is op 11-02-1703 te Asten getrouwd met Johanna Reynders van Hoof, geboren te Asten op 02-08-1681 als dochter van Reynder Bernarts van Hove en Catharina Bruysten Thijs Colen (zie Voormalig huis E491):
Het gezin van Wilhelmus Jansen van Heugten en Johanna Reynders van Hoof:
# | Voornaam | Geboorte | Huwelijk | Overlijden | Referentie |
---|---|---|---|---|---|
1 | Johanna | Asten 10-03-1705 | Kind | Asten ±1705 | |
2 | Johannes | Asten 15-01-1707 | |||
3 | Joanna | Asten 12-01-1709 | Asten 15-02-1733 Adrianus Lintermans |
Asten 26-05-1750 | zie Voormalig huis C1329 |
4 | Reynerus | Asten 18-11-1711 | Ongehuwd | Asten 01-06-1770 | |
5 | Judocus | Asten 23-02-1714 | Asten 06-02-1751 Maria Henrici van der Sande |
Asten 27-12-1774 | zie Zand 35 |
6 | Leonardus | Asten 10-01-1717 | Kind | Asten ±1717 | |
7 | Catharina | Asten 16-03-1718 | Kind | Asten ±1718 | |
8 | Maria | Asten 29-08-1721 | Asten 23-11-1749 Hubertus Frans van Bussel |
Asten 18-09-1794 |
De hoofdgeldlijst van 1717 beschrijft het gezin van Willem van Heugten en Jenneke van Hoof:
Hoofdgeld XVIII-19; 05-03-1717:
Willem van Hugten, Jenneke de vrouw, Jan, Rijnder, Joost, Lindert en Anneke.
Wilhelmus Jansen van Heugten is op 08-02-1729 te Asten overleden en zijn vrouw is volgens de verpondingen van 1737 en de bewoningslijst over de periode 1736-1756 eigenaar:
Verpondingen 1737 XIV-61 folio 117 verso:
De weduwe Willem van Heughten.
Huijs, hoff en aangelagh 4 lopense. In de bede ƒ 2-6-12.
Jaar | Eigenaar nummer 9 Voordeldonk | Bewoners nummer 9 Voordeldonk |
---|---|---|
1736 | weduwe Willem van Heughten | weduwe Willem van Heughten |
1741 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | weduwe en kinderen Willem van Heughten |
1746 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | weduwe en kinderen Willem van Heughten |
1751 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | weduwe en kinderen Willem van Heughten |
1756 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | weduwe en kinderen Willem van Heughten |
1761 | kinderen Willem van Heughten | Huijbert van Bussel |
1766 | kinderen Willem van Heughten | Huijbert van Bussel |
Volgens bovenstaande bewoningslijst woont na het overlijden van Jenneke van Hoof als weduwe van Willem van Heugten op 03-02-1757 te Asten, Huijbert van Bussel als man van Maria van Heugten in het huis.
Dochter Maria van Heugten is geboren te Asten op 29-08-1721 en op 23-11-1749 te Asten getrouwd met Huijbert Frans van Bussel, geboren te Asten op 12-02-1723 als zoon van Godefridus Fransen van Bussel en Maria Huybers Verberne (zie Achterbos 9):
Het gezin van Maria van Heugten en Huijbert Frans van Bussel:
# | Voornaam | Geboorte | Huwelijk | Overlijden | Referentie |
---|---|---|---|---|---|
1 | Maria | Asten 20-10-1750 | Ongehuwd | Asten 06-05-1819 | |
2 | Wilhelmus | Asten 02-09-1753 | Kind | Asten ±1753 | |
3 | Anna | Asten 04-04-1756 | Asten 30-06-1793 Theodorus van Helmond |
Asten 06-06-1809 | zie Voormalig huis E1044 |
4 | Johanna | Asten 30-01-1759 | Asten 28-01-1787 Willem Marcelis Jansen |
Asten 31-12-1825 | |
5 | Catharina | Asten 06-08-1761 | Asten 28-01-1787 Willem Rooymans |
Asten 21-03-1827 | zie Achterbos 8 |
Na het overlijden van Reynder van Heugten te Asten op 01-06-1770 worden diens goederen getaxeerd, waarbij Huybert van Bussel als erfgenaam wordt genoemd:
Asten Rechterlijk Archief 164 folio 97 verso; 18-07-1770:
Taxatie van de onroerende goederen van Reynder Willems van Hugten, overleden te Asten en aldaar begraven op 04-06-1770. Huybert van Bussel is erfgenaam voor een vierde deel in waarde van huis, hof en aangelag met den dries 6 lopense, ene zijde Philips van Hout, andere zijde Antoni Lintermans, ƒ 70-00-00; land het Kempke 4 lopense, ƒ 15-00-00; de Nieuwe acker 1 lopense, ƒ 5-00-00; land de Vork 1 lopense ƒ 5-00-00; land in de Agterste acker 1 lopense, ƒ 5-00-00, land aan den Agtersten 1 lopense, ƒ 4-00-00 groes het Smalackertje 1½ lopense, ƒ 6-00-00; groes de Groene-acker 1 lopense, ƒ 5-00-00; land het Nieuwvelt 1 lopense, ƒ 5-00-00. Totaal ƒ 119-00-00. Belast met 4 peelse vaten rogge per jaar aan Sint Catalijnsgilde te 's Hertogenbosch nu Heer Verster in kapitaal ƒ 89-05-10, een vierde deel is ƒ 22-06-08. 20e penning is ƒ 4-16-12.
Nu is Maria van Heugten de enige erfgenaam en wordt zij met haar man eigenaar van het huis
Jaar | Eigenaar nummer 9 Voordeldonk | Bewoners nummer 9 Voordeldonk |
---|---|---|
1771 | Huijbert van Bussel | Huijbert van Bussel |
1776 | Huijbert van Bussel | Huijbert van Bussel |
1781 | Huijbert van Bussel | Huijbert van Bussel |
Huybert van Bussel is op 28-03-1785 te Asten overleden en Maria van Heugten is op 18-09-1794 te Asten overleden en enkele jaren daarna verdelen de kinderen de erfenis, waarbij Willem Marcelis Jansen als man van Catharina van Bussel het huis erft:
Asten Rechterlijk Archief 128 folio 168; 13-12-1796:
Willem Rooymans gehuwd met Catharina van Bussel, Willem Marcelis Jansen man van Jenneke van Bussel, Maria van Bussel, Dirk van Helmond man van Anneke van Bussel. Kinderen en erven van Huybert van Bussel en Maria van Hugten, beiden overleden. Zij delen de nagelaten goederen:
2e lot krijgt Willem Marcelis Jansen een huis, hof en aangelag op Voordeldonk 6 lopense, 12 roede.
Dochter Johanna van Bussel is geboren te Asten op 30-01-1759 en op 28-01-1787 te Asten getrouwd met Willem Marcelis Janssen, geboren te Asten op 23-04-1761 als zoon van Marcelis Jansse en Anna Joannis Trauwen (zie Voormalig huis G535):
Het gezin van Johanna van Bussel en Willem Marcelis Janssen:
# | Voornaam | Geboorte | Huwelijk | Overlijden | Referentie |
---|---|---|---|---|---|
1 | Anna | Asten 24-04-1789 | Asten 09-12-1810 Gerardus van Bussel |
Asten 04-02-1856 | zie Voormalig huis C1333 |
2 | Wilhelmina | Asten 01-10-1791 | Asten 09-06-1826 Johannes Hoeben |
Deurne 05-09-1857 | Liessel |
3 | Maria | Asten 15-12-1794 | Asten 11-02-1825 Wilhelmus Slaets |
Asten 26-11-1848 | |
4 | Antonia | Asten 15-04-1798 | Asten 23-04-1830 Johannes Haasen |
Asten 31-03-1861 | zie Voormalig huis D810 |
Willem Marcelis Janssen ontvangt nog een erfenis van zijn vader:
Asten Rechterlijk Archief 129 folio 73; 26-02-1798:
Willem Marcelis Jansen en Jan Kerkers man van Anna Maria Marcelis Jansen mede namens Jan van de Meulendijkman van Jennemie Marcelis Jansen, wonende te Deurne en Joost Wijnen man van Hendrina Marcelis Jansen, wonende te Someren, Jan Marcelis Jansen. Zij verdelen de nagelaten goederen van wijlen hun vader:
1e lot krijgen Willem Marcelis Jansen, Jan Kerkers, Jan van de Meulendijk en Joost Wijnen, ieder ƒ 25,- samen makende ƒ 100,- uit te keren door Jan Marcelis Jansen.
Willem Marcelis Janssen is op 17-12-1808 te Asten overleden en de bewoningslijst over de periode 1798-1803 en de verpondingen van 1810 vatten de bewoningsgeschiedenis vanaf 1780 tot 1810 samen:
Jaar | Eigenaar nummer 9 Voordeldonk | Bewoners nummer 9 Voordeldonk |
---|---|---|
1798 | Willem Marcelis Janssen | Willem Marcelis Janssen |
1803 | Willem Marcelis Janssen | Willem Marcelis Janssen |
Verpondingen 1810 XIVd-67 Voordeldonk folio 97:
Johanna Huijbert van Bussel weduwe bij versterf 17-12-1808 en de kinderen Anna, Willemijn, Maria en Antonetta.
Willem Marcelis Jansen nomen uxoris bij deling 13-12-1796.
Maria, Anneke, Jenneke en Catharina kinderen.
Maria van Hugten weduwe ½ en 4 kinderen ½ bij versterf 1785.
Huijbert van Bussel.
Nummer 9 huijs, hof en aangelag met dries 6 lopense.
Johanna Huijbert van Bussel overlijdt te Asten op 31-12-1825 en haar kinderen staan bij het kadaster van Asten over de periode 1811-1832 als eigenaren genoemd:
Kadaster 1811-1832; C643:
Huis, schuur en erf, groot 05 roede 90 el, noord Voordeldonk, klassen 9.
Eigenaar: kinderen Willem Marcelis Jansen.
Hieronder de kadasterkaart van 1832 met in de cirkel het huis met daaronder de daarbij behorende kadastergegevens:
Bij een scheiding en deling gaat het huis naar dochter Maria Jansen, geboren te Asten op 15-12-1794 en op 11-02-1825 te Asten getrouwd met Wilhelmus Willem Slaats, geboren te Asten op 01-04-1786 als zoon van Wilhelmus Slaets en Joanna Maria Roymans (zie Voormalig huis E306). In de Bredasche Courant van 13-06-1841 lezen we dat Judocus Slaats, geboren op 06-12-1788 te Asten als zoon van Godefridus Joannis Slaets en Helena Petri van Maarhees (zie Busselseweg 9), naast verschillende percelen land het huis met huizingnummer C643 verkoopt. Deze verkoop gaat ten laste van Wilhelmus Willem Slaats:
De koper van het huis is Wilhelmus Benders, geboren te Lierop op 19-09-1817 als zoon van Johannes Benders en Josijn van der Sanden. Hij is op 05-05-1848 te Someren getrouwd met Anna Zegers, geboren op 24-12-1814 te Someren als dochter van Francis Zegers en Ida Kanters. Rond 1858 vindt er een herbouw plaats en ligt het nieuwe huis iets ten noorden van het oude huis. Dit huis krijgt kadasternummer C1711, zoals te zien is op nevenstaande kadasterkaart. |
In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1859-1879 woont Wilhelmus Benders als weduwnaar, Anna Zegers is op 20-03-1858 te Asten overleden, in het huis met huizingnummer C108 en vanaf 1869 C119:
Wilhelmus Benders is op 11-02-1862 te Asten overleden en zijn kinderen verhuizen naar Someren. Het huis wordt verhuurd aan derden en in het huis komt wonen Wilhelmus Dielissen, geboren te Asten op 21-12-1825 als zoon van Jelis Dielissen en Joanna Maria van Bussel (zie Voormalig huis E76). Hij is op 21-02-1862 te Asten getrouwd met Hendrica Ceelen, geboren te Asten op 03-12-1822 als dochter van Hendrikus Ceelen en Anna Maria Slegers (zie Voorste Heusden 7).
Zij vertrekken rond 1875 naar Heusden (zie Voorste Heusden 7) en de kinderen van Wilhelmus Benders zetten het huis te koop in de Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 03-07-1875:
De koper van het huis is Theodorus Hoebergen (zie Jan van Havenstraat 18), die het huis aan derden verhuurd. Johannes van de Mortel, geboren te Asten op 14-09-1842 als zoon van Francis van de Mortel en Catharina van de Kruijs (zie Voormalig huis F429), betrekt het huis met dan huizingnummer C119. Hij is op 19-04-1871 te Asten getrouwd met Ida van Heugten, geboren te Asten op 04-08-1842 als dochter van Petrus van Heugten en Helena van Heugten (zie Voordeldonk 86). Ida van Heugten is op 28-06-1877 te Asten overleden en Johannes van de Mortel hertrouwt te Vlierden op 15-01-1879 met Petronella Nooijen, geboren te Helmond op 24-08-1843 als dochter van Hermanus Nooijen en Maria van Grotel.
Zij vertrekken in 1876 naar een naastgelegen huis (zie Voordeldonk 89) en het huis raakt een tijdje onbewoond. Rond 1879 keren zij weer terug in het huis met dan kadasternummer C119:
In december 1880 vertrekken zij naar Liessel en het huis is daarna weer enige tijd onbewoond. Vanaf 1890 zien we dat vanuit Deurne in het huis komt wonen Arnoldus Verspeek, geboren te Asten op 19-05-1824 (zie Voormalig huis C1185). Over de periode 1890-1900 woont hij in het huis met huizingnummer C115:
Arnoldus Verspeek verhuist naar de Wolfsberg en is op 12-04-1900 te Asten overleden. In in het bevolkingsregister wordt melding gemaakt dat de woning niet meer bestaat en het kadaster meldt dat de woning omgebouwd is tot schuur.
Overzicht bewoners
Hoeve op Vordeldonck
Jaar | Eigenaar | Geboorte | Hoofdbewoner | Geboorte |
---|---|---|---|---|
1713 | Willem van Heugten | Asten 29-10-1678 | Willem van Heugten | Asten 29-10-1678 |
Voordeldonck huis 9
Jaar | Eigenaar | Geboorte | Hoofdbewoner | Geboorte |
---|---|---|---|---|
1736 | weduwe Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 | weduwe Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 |
1741 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 |
1746 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 |
1751 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 |
1756 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 | weduwe en kinderen Willem van Heughten | Asten 02-08-1681 |
1761 | kinderen Willem van Heughten | Asten 29-08-1721 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 |
1766 | kinderen Willem van Heughten | Asten 29-08-1721 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 |
1771 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 |
1776 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 |
1781 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 | Huijbert van Bussel | Asten 12-02-1723 |
1798 | Willem Marcelis Janssen | Asten 23-04-1761 | Willem Marcelis Janssen | Asten 23-04-1761 |
1803 | Willem Marcelis Janssen | Asten 23-04-1761 | Willem Marcelis Janssen | Asten 23-04-1761 |
Kadasternummer C643
# | Periode | Naam eigenaar | Geboorte | Opmerking | Verandering |
---|---|---|---|---|---|
C643 | 1832-1841 | kinderen Janssen | Asten 15-12-1794 | ||
C643 | 1841-1858 | Wilhelmus Benders | Lierop 19-09-1817 | ||
C1711 | 1858-1875 | Wilhelmus Benders | Lierop 19-09-1817 | ||
C1711 | 1875-1895 | Theodorus Hoebergen | Asten 17-10-1850 | ||
C1711 | 1895 | in gebruik als schuur |
Voordeldonk
# | Periode | Naam hoofdbewoner | Geboorte | Tweede persoon | Geboorte | Vertrek |
---|---|---|---|---|---|---|
1803-1808 | Willem Marcelis Janssen | Asten 23-04-1761 | Johanna van Bussel | Asten 30-01-1759 | † 17-12-1808 | |
1808-1825 | Johanna van Bussel | Asten 30-01-1759 | weduwe Willem Janssen | † 31-12-1825 | ||
1825-1841 | kinderen Janssen | Asten 15-12-1794 | verkoop | |||
1841-1858 | Wilhelmus Benders | Lierop 19-09-1817 | Anna Zegers | Someren 24-12-1814 | † 20-03-1858 | |
1858-1859 | Wilhelmus Benders | Lierop 19-09-1817 | met kinderen | |||
C108 | 1859-1862 | Wilhelmus Benders | Lierop 19-09-1817 | met kinderen | † 11-02-1862 | |
C108 | 1862-1869 | Wilhelmus Dielissen | Asten 21-12-1825 | Hendrica Ceelen | Asten 03-12-1822 | naar elders |
C119 | 1869-1876 | Johannes van de Mortel | Asten 14-09-1842 | Ida van Heugten | Asten 04-08-1842 | naar C118 |
C119 | 1876-1879 | onbewoond | ||||
C119 | 1879-1880 | Johannes van de Mortel | Asten 14-09-1842 | Ida van Heugten | Asten 04-08-1842 | naar Liessel |
C119 | 1880-1890 | onbewoond | ||||
C115 | 1890-1895 | Arnoldus Verspeek | Asten 19-05-1824 | naar Heusden | ||
C115 | 1895 | in gebruik als schuur |