Voordeldonk

Dit voorwoord is opgedeeld in verschillende voorwoorden specifiek voor de gehuchten Rinkveld en Achterbos, Brand en Kloostereind en Voordeldonk en Noord Voordeldonk.

Rinkveld en Achterbos

Het Rinkveld kan te maken hebben met het toponiem betreffende een ringvormig veld en op de kadasterkaart uit 1832 is in het midden met enige fantasie wel een half rond veld te benoemen. Ook op latere kaarten met meer detail is geen sprake van een rond veld.

Een andere verklaring voor de naam Rinkveld is afkomstig van het geslacht van Rinckvelt dat in de Middeleeuwen als nazaten van de graven van Rode in Helmond woonden. De vroegste vermelding is in het jaar 1391:

Heer Jan Wautgers, uter Hagen, priester, heeft verpacht aan zijn neven Willem, die zijn vaders broeder was, zijne goederen tot Rincvelt gelegen in Die Haege, voor 8 mud koren, ½ rogge en gerst, en 4 oude vlemsch schilden. Jan voorschreven behoudt zo lang hij leeft die Vlemsch camer die aen dat huijs op Rincvelt steet
De bewoners van de hoeve noemden zich van Rincvelt en behoorden tot het klooster van Binderen. Het is goed mogelijk dat deze herenboeren zich in de omgeving hebben verspreid en de nieuwe hoeven eveneens Rincvelt hebben genoemd. Naast Helmond komen in Deurne, Lierop, Asten, Bakel en Vlierden ook de naam Rincvelt voor.
We citeren hier uit een beschrijving van een fietsroute van heemkundekring de Vonder:
De Achterbosch behoort tot de oudst bekende toponiemen van Asten, daterend uit de Middeleeuwen. Achterbosch, in de Middeleeuwen Afterbosch, wijst op een bos tussen het dorp en de Astense Aa. Op Achterbosch is in de Middeleeuwen hoeve de Lensdonck ontstaan met een grootte van vier gebonten (een samenstel van balken bestaande uit twee stijlen en een ankerbalk), die in een Astense schepenakte van 4 februari 1464 voorkomt. De grond grenst onder andere aan de eigendommen hier van het Helmondse klooster Binderen, waar de huidige straatnaam Kloostereind op wijst. Twee eeuwen later, in november 1664, is er sprake van dat de Lensdonck is afgebroken en heeft plaats gemaakt voor de hoeve Achterbosch.

De huidige buurtschap Achterbosch bestaat uit meerdere boerderijen, gegroeid uit die ene middeleeuwse hoeve. In de negentiende en twintigste eeuw zijn alleenstaande stallen omgebouwd tot boerderijen; een gebruikelijke ontwikkeling. De hoogteverschillen in het landschap zijn enerzijds het gevolg van het lage dal van de Astense Aa en anderzijds de eeuwenlange continue bemesting door de hoevenaars. In het dal lagen vroeger de beemden, de natuurlijke hooilanden. De boeren bemestten jaarlijks de akkers op Achterbosch met de mest uit hun potstallen. Door de manier van ploegen, in de rondte vanaf de rand naar het midden, zijn de landschappelijk waardevolle bolle akkers ontstaan. Achterbosch gaat over in Kloostereind. Het adellijke Cisterciënzerinnenklooster uit Helmond had hier in de Middeleeuwen bezittingen. Omdat ze vanuit Binderen het verst in deze richting vanaf het klooster lagen, werd het Kloostereind genoemd.

Peer Welten geeft de volgende beschrijving over enkele bewoners van de Achterbos:

Enkele typische bewoners van de Achterbos waren de drie gebroeders van Valen, Cor, Toon en Drikus. Als je het iemand van buiten Asten zou vertellen dan zouden ze je als gek en leugenaar uitmaken en toch is het echt waar. Ze leefden niet volgens de normale regels maar door 'n aparte taakverdeling onderling, boerden ze gemeenschappelijk en door hun wijze van leven werden ze ook nog sterk en ook oud, terwijl ze het met de hygiëne helemaal niet zo nauw namen.

Hun boerderij met bijgebouwen behoorde tot 'n eeuwenoude boerennederzetting gelegen aan de Achterbosch. Ik denk dat er op de wereld niemand zoveel spek heeft gegeten als deze drie vrijgezellen. Kijk de plaatjes boven, dat zegt sowieso al genoeg over hun wijze van kleden, eten en wonen.

De naam van de vroegere hoeve op de Achterbos, de Lensdonk, komen we met name in het Rinkveld veelvuldig tegen als Verleynsdonck, Verlensdonck en later Verlijsdonk. Ook de naam van de Agterbosch is een tijd in gebruik geweest, echter een splitsing van de boerderijen in 1760 heeft geleid tot vele nieuwkomers en springt er niet een naam uit.

Hieronder een kaart uit het midden van de 19^e eeuw met daarin de buurtschappen Rinkveld en Achterbosch:

Brand en Kloostereind

Kloostereind en Brand zijn buurtschappen die deel uitmaken van het gehucht Voordeldonk. Bij de stichting Behoud Kasteelerfgoed Asten1 staat de onderstaande passage, waarin 'Hoeve de Brant' voorkomt:

Verspreid over het kasteellandschap ligt een aantal locaties waar de voormalige pachtboerderijen waren gesitueerd. Het gaat om de volgende locaties:

• Voorste Heusden.
• De Middenhoeve of Hofgoed. Hier bevond zich mogelijk de voorloper van het huidige kasteel. Het gebouw is verdwenen, twee langgerekte waterpartijen zijn nog wel aanwezig.
• De Brant.
• De Polder (bebouwing verdwenen).
• De Wolfsberg (bebouwing verdwenen).
• Achterste Heusden

De boerderijen zijn onlosmakelijk verbonden geweest bij het totstandkomen van het kasteellandschap.

Hoeve de Brant is dus een pachtboerderij die in eigendom was van de Heeren en Vrouwen van Asten en dat blijkt ook uit een archiefstuk uit 1725:

Asten Rechterlijk Archief107b folio 86 verso 11-12-1725:
Aan ons, schepenen van Asten, is getoond een opdracht van notaris Hendrik de Bie, te 's-Hertogenbosch namens Gerardus Assuerius Ludowicus Baron de Horion Colonster, Heer van Colonster, Angeleur, Goor, Buggenum, Grand Manior van Luyck, gedeputeerde van het land van Luyck en Graafschap Loon om overgave te doen van de tocht in de volgende leengoederen te weten:

• De hoge en middelbare jurisdictie van de heerlijkheid Asten, met het recht van aanstelling van drossard, secretaris en vorster.
• De gerechtigdheid van de jacht, houtschat, lenen, gruit, cijnsboek.
• Het Huis van Asten met de neerhuizingen, stallen, schuur, poort, singels, hof en boomgaard 10 lopense.
• De korenwindmolen.

Nog in vol eigendom de allodiale goederen te weten:

• Huis, hof en aangelag, land en groes te Heusden.
• Huis, hof, aangelag, schuur en schop op den Brant 7 lopense.
• Huis, schuur, hof en land de Polder 14 lopense.
• Huis, schuur, schop, hof en aangelag Wolfsberg 21 lopense.
• Huis, schuur, schop en aangelag te Heusden 2 lopense.

De overgave wordt gedaan aan Johannes Christofforus Baron de Bertholff, Heer van Baalen. De goederen zijn de constiuant aangekomen bij testament van wijlen zijn vrouw, Anna Wilhelmina Baronnesse de Doerne.
Notaris de Bie, de dato 11-12-1725 te Asten gepasseert.
Schepenen 's-Hertogenbosch.

In tegenstelling tot het adellijke bezit van Hoeve de Brant was het Kloostereind kerkelijk grondbezit in eigendom van het klooster van Binderen.

Het klooster van Binderen werd gesticht tussen 1244 en 1246, hoogstwaarschijnlijk door toedoen van Maria van Brabant, dochter van de Brabantse hertog Hendrik I, die door haar huwelijk met de Duitse keizer Otto IV keizerin werd. De stichting van het klooster is gebaseerd op onderstaande legende:
Maria van Brabant raakte met haar paard en page verdwaald tijdens een jachtpartij. Per ongeluk kwam zij met paard in een moeras terecht. Uit nood bad zij tot God en sprak de woorden: "O God, wees mij genadig, verlos mij uit deze nood. O God 'k binder in"! Niemand hoorde haar, toen zij aan God beloofde een klooster te stichten werd de grond onder haar weer vast en kon zij het moeras ongedeerd verlaten. Het moeras blijkt achteraf niet geschikt te zijn voor bebouwing. Tijdens een avond vroeg zij tijdens haar gebed aan Maria om een geschikte plaats. Toen zij vanuit 't Oude Huys naar buiten keek zag zij op een hoog veld bij rivier de Aa een aantal cisterciënzer nonnen in wit habijt, in gezelschap van zes jonkvrouwen, lopen. Uiteindelijk is dit de vestigingsplek van het klooster geworden. De naam van het klooster werd genaamd naar het angstig avontuur van Maria van Brabant; Binder-in, oftewel Binderen.

Na het overlijden van haar vader, kreeg zij Helmond als weduwengoed. In 1260 viel Helmond, na het kinderloze overlijden van Maria, weer terug aan het hertogdom. Toen was Binderen al een gerenommeerd klooster en de nonnen die in Binderen woonden, behoorden tot de orde van de Cisterciënzers, een strenge, op beschouwing en contemplatie gerichte orde. De abdij werd ten gevolge van vele giften een van de grootste grondbezitters van Helmond en nabije omgeving. De meeste grond lieten zij bewerken door pachters. Bekende pachthoeven waren onder andere de hoeve Ter Kemenade, de Pannehoeve en de Bommeneesche Hoeve. De abdij heeft ook een belangrijke rol gespeeld bij het ontginnen van veel woeste gronden en in het doorvoeren van nieuwe landbouwtechnieken.
Het klooster had, net als de meeste andere kloosters in Noord-Brabant, veel te lijden van de Tachtigjarige oorlog. Na de vrede van Munster in 1648 werd de abdij op bevel van de Staten-Generaal opgeheven. De rijke bezittingen werden staatseigendom. Het kloostergebouw zelf werd met de onmiddellijke omgeving in 1658 verkocht aan Johan Gans. Het werd daarna verbouwd tot patriciërswoning. In 1772 werd het gebouw verkocht aan Diederik Huygens, die het in 1776 met de grond gelijk maakte.

Tussen het Kloostereind en de Brand ligt nog een gebied met de naam de Vork, dat in dit boek bij de Brand is ingedeeld. De kadasterkaart uit 1832 en de topografische kaart uit 1920 hieronder maken de ligging van de buurtschappen duidelijk:

Voordeldonk en Noord Voordeldonk

Het gehucht Voordeldonk ligt ten oosten van Asten. Het laatste deel 'donk' komt vaak voor en staat voor een hoger gelegen zandrug. Het eerste deel kan te maken hebben met 'voorde' of 'voir', een plaats om een beek over te steken, of met 'vorrel' wat staat voor een smal stuk land. Aangezien in het Asten's vaak gesproken wordt van Vorreldonk en deze naam ook in de archiefbronnen voorkomt, ben ik geneigd tot deze laatste optie. Vorreldonk staat dan voor een smalle hoger gelegen zandrug. Echter de naam Voirdeldonck zien we ook terug in archieven uit de 15^e eeuw en er bestaat een watergang met de naam 'de Voordeldonkse Broekloop'.

Bij de gemeente Asten lezen we het volgende over Voordeldonk:

Voordeldonk is een historisch gehucht met een waarschijnlijk laatmiddeleeuwse oorsprong. Gedacht wordt dat Asten tussen 1000 en 1250 ontstaan is als centrum van een tiendakkerdorp met Voordeldonk als één van de gehuchten die rondom Asten aanwezig waren. Helaas zijn er weinig tot geen archeologische gegevens uit bekend.

Voordeldonk is gelegen in een besloten, oude zandontginning. De akkers zijn door de eeuwenoude ophoging met plaggen vaak hoger gelegen en hebben soms een bolle ligging. De structuur van de gronden is te herkennen aan een vrij onregelmatige blokvormige verkaveling en een bochtige wegenstructuur. De Voordeldonk betreft een historische bebouwingsconcentratie welke aansluit op de oostzijde van de kern Asten en de overgang vormt tussen de kern en het landelijk gebied. Op de Kadastrale minuut is goed te zien dat de Voordeldonk eindigt in het langwerpige, driehoekig plein. Dit plein kan worden gezien als een dries, een open boerengebruiksruimte waar het vee werd verzameld, om daarmee naar de gemeenschappelijke weidegronden te gaan. De dries lag dan ook van oorsprong aan de rand van het dorp. Op de Cultuurhistorische Waardenkaart Noord-Brabant is de weg Voordeldonk aangeven als een historisch-geografisch lijnelement van redelijk hoge waarde. De bebouwing aan de Voordeldonk bestaat voornamelijk uit langgevelboerderijen waarvan verschillende als historische waardevolle bebouwing aan te merken zijn.

Voordeldonk is een van de historische aanloopwegen naar Asten. De oudere bebouwing in Asten is voornamelijk aan deze wegen gelegen. Deze bebouwing die nog aanwezig is, is nu met name in gebruik als burgerwoning. Eind 19^e eeuw was reeds een concentratie van bebouwing aanwezig. De kruising Voordeldonk, Kloostereind, Achterbos bestond voorheen uit een brinkstructuur die thans niet meer aanwezig is.

Voordeldonk vormt één van de kleine nederzettingen rond Asten die dicht bij de overgangen naar nattere zones in het landschap lagen. Asten zelf ligt op een zandrug langs de Aa. Nederzettingen zoals Voordeldonk bestonden doorgaans slechts uit enkele langgevelboerderijen die pal langs een weg lagen. Dit komt overeen met het bewoningspatroon dat vanaf de 13^e eeuw voor deze regio kenmerkend is. De bewoning lag als lintbebouwing langs de rand van wegen die aan de randen van de akkergebieden lagen. Vaak lag de bewoning op de overgang van de wat hogere naar de iets lagere delen in het landschap.
De uitgang donk duidt op een zandkop. Vanuit dergelijke kleine nederzettingen werden zogenaamde éénmansakkers geëxploiteerd en vond beweiding plaats van de natte beemden in de beekdalen. Voordeldonk lag nabij de Beeker loop en de Broekloop. Omdat Asten de eerste plaats was aan de rand van de Peel, werden hier reparatiewerkplaatsen voor wagens, kroegen en herbergen opgericht ten behoeve van reizigers en peelwerkers. Hieruit kwam ook een aanzienlijke handelsactiviteit voort.

Foto's van typische boerderijen gelegen op Voordeldonk.

En dan had je ook nog café van den Eijnden een uitspanning gelegen op Voordeldonk, geleid door Johannes (Jan) en Helena (Leentje) Snijders.

Later werd dit 'het Fortuintje', en in dat café werd je toen geholpen door Leentje van den Eijnden, daarom werd het later omgedoopt tot café en eetgelegenheid 'bij Leentje'.

In 1760 vindt er een zwaar noodweer plaats en geeft een lijst met schade, de namen van de bewoners van Voordeldonk

Asten Rechterlijk Archief 121 folio 137; 22-08-1760:
Specificatque leyste ofte memorie geformeert door regenten van Asten. Na voorgaande publicatie op het aangeven der ingezetenen, wegens de schade hen overkomen terzake dat, op zaterdag 5 juli laatstleden door een extra swaar onweer, vergezelt met sware regen, stormwinden en swaare hagelslag waardoor de oogst te velde onder de nagenoemde uithoeken of haartgangen ten dele neergeslagen is. Ook is aan de huizen, schuren, boom- en tuinvruchten veel schade toegebracht. De oogst is op enige plaatsen voor de helft en op andere plaatsen minder geruïneerd. Op onderstaande lijst, die naar onze beste wetenschap is geformeert, is achter ieders naam gesteld het aantal lopense rogge dat door ieder was bezaaid, het aantal lopense der boekweit en zomervruchten en het bedrag der geleden schade, door de regenten is het minste of laagste bedrag getaxeert.

De totale schade voor Asten bedraagt ƒ 11671,-. Aldus dese lijste geformeert in voegen als voorenstaat, ter raadcamer van Asten, op den twingtigste en een en twintigste augusty 17c sestig. Wijders verklaren wij, ondergeteekende schepenen en secretaris der heerlijkheyt Asten en Ommel, geleegen in den quartiere van Peeland, Meyerije van 's Hertogenbosch, dat wij de ingesetenen op het voorschrevene aangeven van haare oogst waarin den hagelslag is gevalle hebben vermaant en gerecommandeert om in oprechtheyt en na waarheyt hetselve, als onder eede, op te geven en te taxeeren na derselver beste kennis en wetenschap, niet op het meeste maar op het minste. Hetwelk soo als het ons voorkomt is gedaan en soo wij vermeene int generaal meer schade is geschiet als voors. leyste monteert, alsoo den oogst ten velde maar begroot is op tien gulden ider loopense dooreen gereekent en van veele haare oogst meer als voor de helft is geruineert, andere wederom voor een vierde, derde min of meer. Dat ook niet getaxeert is de kleynigheden vant afwayen van stro van de daken der huysen en schuure, verbrijselen van de glasen, boom- en tuynvrugten, twelk nog een merkelijke somme soude beloopen. In teeken der waarheyt hebben wij desen ten prothocolle onderteekent, binne Asten, den twee en twinstigste augusty 17c sestig. Jan van Riet, president, Antoni Haasen, Hendrick Berckers, Jan Vervoordeldonck, W. Bruynen, L. van Riet, Hendrick Peter Driesen, J. Losecaat, secretaris.

Hieronder een kaart uit het begin van de 20^e eeuw met daarin het buurtschap Voordeldonk:

Rond 1938 zijn officiële straatnamen ingevoerd in Asten, maar in Voordeldonk waren voor die tijd al straatnamen bekend, zoals blijkt uit een krantenartikel in het dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage van 19-01-1915:

De Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant van 03-02-1928 meldt dat Voordeldonk op het electriciteitsnet wordt aangesloten:

Overzicht van de huizenquohiernummers, kadasternummers en huizingnummers per dorpsdeel:

Referenties

Rinkveld 17

Een weiland in het Palmbroek met kadasternummer C181 in eigendom van Ida van de Mortel (zie Voordeldonk 99) komt in handen van Geertruida van Mierlo, weduwe Mathijs Berkers. Er wordt rond 1896 een huis gebouwd onder het kadasternummer en na bijbouw rond 1914 krijgt het uiteindelijk kadasternummer C2441, zoals te zien is op nevenstaande kadasterkaarten.   Rond 1896 meldt het bevolkingsregister van Asten een huis met huizingnummer C56a, duidend op een nieuw huis, en in dat huis woont Geertruida van Mierlo, geboren te Lieshout op 10-08-1850 als dochter van Johannes van Mierlo en Johanna Verhagen. Zij is sinds 27-07-1895 weduwe van op Mathijs Berkers, geboren op 06-02-1841 te Bakel als zoon van Johannes Berkers en Johanna Maria Dirks, met wie zij op 10-02-1870 te Deurne getrouwd was. Zij is vanuit de Leensel (zie Leensel 5) naar het Rinkveld verhuisd:

Zij vertrekt in 1898 naar het dorp en hertrouwt op 04-02-1898 te Asten met Johannes Hubertus van Empel, geboren te 's-Hertogenbosch op 08-03-1843 als zoon van Peter van Empel en Catharina Verdonschot en weduwnaar van Petronella Verberne (zie Voormalig huis F1940).

Haar dochter Johanna Berkers, geboren te Deurne op 01-12-1877 en op 04-02-1898 te Asten getrouwd met veenarbeider Andries Proenings, geboren op 30-12-1869 te Deurne als zoon van Peter Proenings en Wilhelmina van Lieshout (zie Voormalig huis D1019), woont daarna in het huis. Na een half jaar verhuizen zij naar de Peel (zie Kleine Heitrak 15) en in 1904 naar Deurne. Andries Proenings is op 19-02-1924 te Deurne overleden en Johanna Berkers is te Deurne op 26-01-1947 overleden.

Daarna woont Peter Wilbers, geboren op 11-01-1848 te Bakel als zoon van Peter Wilbers en Helena van de Kerkhof, in het huis. Hij is als veenarbeider op 10-02-1882 te Bakel getrouwd met Johanna Wilhelmina van den Heuvel, geboren te Deurne op 09-03-1855 als dochter van Pieter van den Heuvel en Henrica van den Eijnden. Peter Wilbers is op 17-10-1899 te Asten overleden, zoals ook gemeld in de Noord-Brabander van 21-10-1899: Zijn weduwe verkoopt goederen in de krant de Zuid-Willemsvaart van 11-11-1899 en verhuist naar het Bergsland (zie Voormalig huis G1432). Zij hertrouwt op 18-01-1901 te Asten met Arnoldus van der Loo, geboren te Asten op 29-04-1851 als zoon van Johannes van der Loo en Antonia van Bussel (zie ook Voormalig huis E1038). Zij verhuizen daarna naar de Wolfsberg (zie Voormalig huis C1309) en Johanna Wilhelmina van den Heuvel is op 28-05-1938 te Deurne overleden.

In het huis komt wonen een andere dochter van eerder genoemde Geertruida van Mierlo, Maria Anna Berkers, geboren te Asten op 04-09-1875. Zij is op 22-04-1898 te Asten getrouwd met Henricus Proenings, geboren te Deurne op 25-12-1871 als zoon van Peter Proenings en Wilhelmina van Lieshout en broer van de eerder genoemde Andries Proenings. In 1901 verhuizen zij naar Deurne en uit de advertentie de krant de Zuid-Willemsvaart van 31-08-1901 blijkt dat Hendrikus Proenings op het Rinkveld een herberg heeft bezeten:

Maria Anna Berkers is op 27-06-1902 te Deurne overleden en Hendrikus Proenings is op 18-12-1952 te Deurne overleden. Geertruida van Mierlo is sinds het overlijden van Johannes Hubertus van Empel te Asten op 19-08-1900 weer weduwe en komt dan weer terug in het huis op het Rinkveld wonen:

Ook over de periode 1900-1910 en 1910-1920 woont zij met haar gezin in het huis met huizingnummer C57 en C51 respectievelijk. Rond 1918 verhuist zij naar A65 (zie Voormalig huis F1940).

Haar zoon Petrus Berkers, geboren te Asten op 01-05-1891, is de volgende bewoner. Hij is op 18-02-1916 te Asten getrouwd met Catharina van den Einden, geboren te Asten op 30-01-1892 als dochter van Arnoldus van den Einden en Petronella Verberne (zie Valkenierstraat 2):

Zij verhuizen rond 1925 naar de Peel 3 (zie Zeilhoekweg 4) en Henricus Manders, geboren te Deurne op 25-01-1876 als zoon van Pieter Manders en Godefrida Hendriks, komt in het huis wonen. Hij is te Asten op 16-04-1915 getrouwd met Antonia Berkers, geboren te Asten op 05-04-1887 als dochter van Mathijs Berkers en Geertruida van Mierlo en zus van eerdergenoemde Peter Berkers. In het bevolkingsregister van Asten over de periode 1920-1930 heeft het huis het huizingnummer C38, ook wel bekend staand als Rinkveld 13:

Ook over de periode 1930-1938 wonen Henricus Manders en Antonia Berkers nog in het huis op Rinkveld 13.

In dagblad de Tijd van 14-03-1931 wordt een melding gemaakt van brand op het Rinkveld, waarbij de boerderij van W. Manders wordt genoemd. Aangezien er toen geen W. Manders op het Rinkveld woonde, betreft het waarschijnlijk het huis van H. Manders.

Uit een advertentie in de krant de Zuid-Willemsvaart van 10-12-1938 blijkt dat de boerderij nog altijd in eigendom is van de nazaten van Geertruida van Mierlo als weduwe van Mathijs Berkers, die dit jaar is overleden. Zij gaan nu over tot verkoop:

Henricus Manders wordt eigenaar en het gezin Manders-Berkers is blijven wonen op Rinkveld 13. Henricus Manders is op 07-12-1941 te Asten overleden en Antonia Berkers is te Asten op 03-11-1967 overleden en hieronder staan de bidprentjes bij hun overlijden:

Hun zoon Piet Manders, geboren te Asten op 08-02-1916, en werkzaam als gemeente-arbeider, is in de Tweede Wereldoorlog door een noodlottig ongeval omgekomen:

In de vroege namiddag van 9 oktober 1944 was een patrouille van twee Duitse soldaten in de Zandse bossen gesignaleerd en door geallieerde militairen gevangen genomen. Dit gebeuren was gadegeslagen door een groep van 20 mannen en jongens. Twee beambten van de gemeente Asten met als opdracht het opruimen van de door de Duitsers achtergelaten munitie, voegden zich bij die groep. Een gevonden vreemd uitziend munitiekistje, vermoedelijk bedoeld om de brug bij Sluis XI op te blazen, trok de aandacht van de groep. Alhoewel de onder geallieerde begeleiding passerende Duitse gevangenen nog gewaarschuwd hadden voor het gevaarlijke voorwerp, werd door een nogal ongelukkige handgreep een lontje in werking gesteld, waarop het kistje met een oorverdovende knal explodeerde. De gevolgen hiervan waren vreselijk: 8 omstanders vonden direct de dood, van de levensgevaarlijk gewonden overleden binnen een week nog 5 personen en een kind enkele weken later; in totaal 14 dodelijke slachtoffers. Dit alles gebeurde op het Rinkveld bij Asten.

Piet Manders, Jan Francis Rooijakkers en Marinus Rooijakkers (zie Rinkveld 16) behoorden tot de slachtoffers die op het Rinkveld woonden. Hieronder de gegevens van het oorlogsslachtoffer, het oorlogsmonument in het Moussaultpark in Asten1 en het bidprentje bij zijn overlijden:

Later woont in het huis op Rinkveld 13 dochter Martha Manders, geboren te Asten op 27-07-1917 en op 25-06-1943 te Asten getrouwd met Antonius Marinus van der Weerden, geboren te Someren op 05-01-1917 als zoon van Lambertus van der Weerden en Helena Konings.

In de krant het Helmondsch Dagblad van 13-08-1945 de geboorte van dochter Henrica:

Martha Manders is op 09-03-1972 te Asten overleden en Antonius Marinus van der Weerden is nog hertrouwd met Johanna Maria Aarts en op 30-06-1978 te Asten overleden. Hieronder de bidprentjes bij hun overlijden:

Onder een streetview van het in 1996 nieuw gebouwde huis met het huidige adres Rinkveld 17 in de buurt van het voormalige Rinkveld 13 waar nog steeds nazaten van Henricus Manders in wonen:

Overzicht bewoners

Kadasternummer C181

Rinkveld 13